ولادمیر زیلینسکی، رییس جمهور اوکراین، گفته است که نخستین دسته جنگندههای اف-۱۶ امریکایی در اختیار نیروهای اوکراینی قرار گرفته است.
انتظار میرود که جنگندههای اف-۱۶ به زودی در آسمان اوکراین به پرواز درآید. استفاده از این جتهای جنگی قوای هوایی آن کشور را تقویت میکند، زیرا آن کشور تا اکنون از طیارههای جت زمان شوروی پیشین برای مقابله با تهاجم روسیه کار میگیرد.
اف-۱۶ امریکایی یک جت جنگندۀ نمادین است که برای ۵۰ سال، طیارۀ جنگی دلخواه ناتو بوده است. تعداد زیادی از نیروهای هوایی کشورها در دور جهان در خط مقدم جنگ این جتها استفاده کردهاند.
جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحده، در پی ماهها اصرار اوکراین و جر و بحثها در داخل امریکا، در ماه اگست ۲۰۲۳ دستور ارسال جنگندههای اف-۱۶ را به اوکراین صادر کرد.
گرچه ایالات متحده خود هیچ طیارۀ اف-۱۶ به اوکراین فراهم نمیکند، چندین کشور دیگر عضو سازمان پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) به شمول هالند، دنمارک، ناروی و بلجیم، تعهد کرده اند که جنگندههای اف-۱۶ را به اوکراین فراهم میکنند که شمار مجموعی آن به ۶۰ طیاره خواهد رسید.
دستاورد چه خواهد بود؟
فدریکو بورساری، از نهاد "تحلیل پالیسی اروپا" مستقر در واشنگتن دیسی میگوید که طیارههای اف۱۶، قابلیت سه ماموریت اساسی را دارند.
این طیارهها، میزاییلها و طیارههای بیسرنشین روسیه را که بدون وقفه اوکراین را بمباردمان میکند، رهگیری کرده، سیستم دافع هوای دشمن را از بین برده و مواضع سربازان روسیه و انبارهای تسلیحات آنان را با شلیک میزاییلهای هوا به زمین، هدف حمله قرار میدهد.
بورساری به این باور است که جنگندههای اف-۱۶ میتواند "نوعیت جنگ" را تغییر بدهد.
معلومات زیادی در زمینۀ چگونگی استقرار این جنگندهها در اوکراین در دست نیست. به گونهٔ مثال مشخص نیست که آیا کشورهای غربی که این جتها را برای اوکراین فراهم میکنند، به کیف اجازۀ حمله به کدام اهداف را داده و یا اینکه کدام تسلیحات یکجا با این طیارهها ارسال خواهد شد.
جنگندههای اف-۱۶ قدرت حمل میزایلهای مختلف هوا به زمین و هوا به هوا را دارد.
آزمونهای اوکراین در زمینۀ کاربرد اف-۱۶
مارینا میرون، پژوهشگر در بخش مطالعات دفاعی در کالج کینگز لندن، فهرست طویلی از آزمونهایی را بر شمرده است، آزمونهایی که این جنگندههای اف-۱۶میتواند برای اوکراین ایجاد کند.
پیلوتهای اوکراینی برای کاربرد و پرواز این جنگندهها، برای نه ماه در ایالات متحده و اروپا، آموزش دیدند. به گفتۀ مارینا، این مدت آموزش در مقایسه با آموزش سه ساله برای پیلوتهای غربی برای پرواز این طیارهها، یک دورۀ آموزشی مختصر و کوتاه بوده و سبب محدودیت عملکرد آنان خواهد شد.
طیارههای جنگی اف-۱۶، به گروه بزرگی از کارکنان چون انجینیران ماهر برای ترمیم، نیروها کاری با مهارت که مهمات را در این جتها جا به جا کنند، تحلیلگران استخباراتی و خدمه اضطراری نیاز دارد.
علاوه بر آن، اوکراین باید شبکهای از مراکز رادارها، تامین پرزهها، سیستم سوخت رسانی وغیره را برای این طیارهها داشته باشد. داشتن میدانهای هوایی با کیفیت نیز یک گزینه حتمی دیگر برای استفاده از این نوع طیارهها میباشد، زیرا ورود گرد و خاک به داخل ماشین طیاره، سبب تخریب آن میشود.
به همین دلایل، پیلوتهای اوکراینی که تجربۀ پررواز و کاربرد جنگندههای اف-۱۶ را ندارند، ممکن در کاربرد آن برای جنگ تردید داشته باشند.
واکنش روسیه
دیمتری پسکوف، سخنگوی کرملین، پنجشنبۀ هفته گذشته، در واکنش به این خبر گفت که طیاره های اف-۱۶ "داروی جادویی" را با خود نخواهند آورد که بتواند مسیر جنگ را تغییر دهد. او گفت که مقامهای روسیه از هم اکنون، به نظامیان روسی که بتوانند طیارههای اف-۱۶ را سقوط بدهند، پاداش تعیین کرده است.
اوکراین میگوید که ممکن برخی از این طیارهها را در پایگاههای خارجی نگهدارد تا از آن در برابر حملات روسیه، حفاظت شود، اما مقامهای امریکایی میگویند که جتهای اف-۱۶، در اوکراین مستقر خواهند بود.
آناتولی خراپچینسکی، کارشناس امور هوانوردی اوکراین، میگوید که نیروهای روسی تلاش خواهند کرد تا این طیارهها را در پایگاههای هوایی که در آن نگهداری میشود، آماج حملات قرار دهند، اما اوکراین از سیستم دفاع قوی برای محافظت از این جتها در برابر چنین حملاتی برخوردار است.
خراپچینسکی میگوید که طیاره های جت اف-۱۶ ظرفیت نیروهای هوایی اوکراین را برای حفاظت از حریم هوایی کشورشان در برابر حملات روسیه میدهد. او افزود که این جتهای جنگی همچنین ظرفیت اوکراین را برای هدف قرار دادن اهداف استراتیژیک در روسیه تقویت میکند.