ادارات ملل متحد هشدار داده اند که طرح پاکستان برای اخراج اجباری مهاجران خارجی فاقد مدارک قانونی اقامت از آن کشور، خطرات ایجاد فاجعهٔ حقوق بشری را در پی داشته میتواند.
حکومت پاکستان به شهروندان خارجی، به شمول ۱.۷ میلیون مهاجر افغان که بدون مدارک قانونی در آن کشور اقامت دارند، تا اول نومبر مهلت داده است که داوطلبانه پاکستان را ترک کنند، در غیر آن جبراً اخراج خواهند شد.
روینا شمداسانی، سخنگوی کمیشنری عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، گفت: "بسیار نگران استیم که کسانیکه اخراج میشوند مبادا با تخطیهای حقوق بشری، به شمول شکنجه، بازداشت، حبس، تبعیض شدید و فقدان دسترسی به نیازمندیهای اساسی اقتصادی و اجتماعی مواجه شوند."
شمداسانی روز یکشنبه ۲۹ اکتوبر (هفتم عقرب) گفت که نگرانی خاص در مورد زنان وجود دارد، زیرا به گفتهٔ او، طالبان "برای زدودن کامل آنان از هرگونه حضور در عرصهٔ اجتماعی، از محیط کار گرفته تا مکاتب و حتا رفتن به پارکهای عمومی تلاش کرده اند".
کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان گزارش داده است که هم اکنون ۳.۷ میلیون شهروند افغانستان در پاکستان به سر میبرند که از آن جمله ۷۰۰ هزار نفر آن پس از حاکم شدن طالبان بر افغانستان در اگست ۲۰۲۱، به پاکستان فرار کرده اند.
ملل متحد تخمین زده است که حدود ۱.۷ میلیون شهروند افغانستان بدون داشتن مدارک قانونی اقامت در پاکستان به سر میبرند که دسترسی اندک به محافظت قانونی و یا دریافت پناهندگی دارند.
کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان و سازمان بینالمللی مهاجرت گزارش داده اند که از سوم اکتوبر تا اکنون، نزدیک به ۶۰۰ هزار مهاجر افغان از پاکستان به افغانستان برگشته اند. این نهادهای ملل متحد گفته اند که اکثر افغانهای عودت کننده گفته اند که به دلیل ترس از بازداشت شدن از سوی طالبان، در پاکستان به سر میبردند.
متیو سالتمارش، سخنگوی کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان، گفت: "ما از پاکستان تقاضا کرده ایم تا به حفاظت از افغانهای آسیبپذیر ادامه دهند...آنان در صورت برگشت اجباری [به افغانستان] با خطر فوری روبرو خواهند شد."
سالتمارش گفت که افغانستان بحران شدید بشری را پشت سر میگذارد و با آزمونهای جدی حقوق بشری به ویژه در زمینهٔ حقوق زنان و دختران روبرو است.
افزون بر زنان و دختران، فعالان جامعه مدنی، خبرنگاران، مدافعان حقوق بشر و کارمندان و نظامیان حکومت پیشین افغانستان نیز با تهدید جدی در افغانستان روبرو اند.
شمداسانی گفت: "در حالیکه زمستان در راه است، هر گونه اخراج جمعی سبب عمیق شدن بحران بشری در افغانستان میشود."
او گفت که ناظران حقوق بشر ملل متحد در افغانستان، نگرانیهای شان را با مقامهای طالبان در میان گذاشته و به آنان در مورد ملکفیتهای شان در خصوص رعایت حقوق بشری بینالمللی گوشزد کرده اند.
شمداسانی همچنین گفت که پاکستان نیز باید از افغانهای آسیبپذیر تا زمانی محافظت کند که زمینهٔ "برگشت مصوون، آبرومند و داوطلبانهٔ آنان در مطابقت با قوانین بینالمللی" فراهم شود.
سخنگوی کمیشنری عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد افزود: "در حالیکه مهلت اول نومبر نزدیک میشود، مقامهای پاکستانی را ترغیب میکنیم تا پیش از آنکه برای جلوگیری از فاجعهٔ بشری بسیار ناوقت شده باشد، برگشت اجباری شهروندان افغانستان را متوقف کنند."