مذاکرات امریکا-طالبان در ۲۰۱۹ روزنۀ صلح افغانستان را گشوده است؟

مذاکرات صلح با طالبان در سال ۲۰۰۷ منحیث راه حل سیاسی برای ختم جنگ افغانستان مطرح شد، اما با گذشت ۱۲ سال تلاش‌های حکومت افغانستان و امریکا برای مصالحه با طالبان به نتیجه‌ای نرسیده است.

دونالد ترمپ، رییس جمهور ایالات متحدۀ امریکا در جریان کارزار انتخاباتی اش در سال ۲۰۱۶ تعهد کرد که پس از پیروزی در انتخابات، جنگ امریکا را در افغانستان پایان خواهد داد.

ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ مذاکرات رو در رو را با طالبان آغاز کرد و تا کنون زلمی خلیلزاد، نمایندۀ ویژۀ ایالات متحده در امور مصالحۀ افغانستان کم از کم ده بار با نمایندگان طالبان، به شمول ملا عبدالغنی برادر، مذاکره کنندۀ ارشد و رییس دفتر سیاسی طالبان در قطر دیدار کرد.

عمده‌ترین پیشرفت دیدارهای آقای خلیلزاد با نمایندگان طالبان، تعیین اجندای اساسی مذاکرات بود که خروج کامل قوای خارجی از افغانستان، دادن، تضمین‌های ضد دهشت افگنی از سوی طالبان، مذاکرات بین الافغانی و آتش‌بس پایدار می‌باشد.

با اینحال، تماس‌های مکرر دو طرف منجر به کاهش خشونت و آتش بس نشده و شورشگری طالبان همچنان ادامه داشته و هر روز قربانی می‌گیرد.

ادم شف، رییس کمیتۀ استخبارات مجلس نمایندگان کانگرس ایالات متحده می‌گوید که طالبان به خشونت توسل جسته اند تا به زعم خودشان از یک موقف قوی وارد مذاکرات صلح شوند.

آقای شف گفت: "ببینید از این جنگ ۱۸ سال می‌گذرد. ما هم زمانی موقف سختیگرانه اختیار کرده بودیم و آنچنانیکه مایک پمپیو (وزیر خارجۀ امریکا) گفت در ده روز هزاران جنگجوی طالبان را کشتیم. اما یک وقت باید به میز مذاکرات برگشت. فکر نکنم که تشدید خشونت از هر دو طرف، بهترین روش برای برگشت به میز مذاکرات صلح باشد".

در اوایل سپتمبر سال روان، امریکا و طالبان به توافق صلح بسیار نزدیک شده بودند، اما در پی حملۀ طالبان در کابل که سبب کشته شدن یک نظامی امریکایی، رییس جمهور ترمپ مذاکرات صلح را به تعویق انداخت.

چند روز پس از آن، قانون گذاران امریکایی از زلمی خلیلزاد خواستند تا در مورد پیشرفت گفتگوهای صلح با طالبان به مردم امریکا معلومات بدهد.

مایکل والتز، نمایندۀ جمهوریخواه مجلس نمایندگان ایالات متحده در صحبت با صدای امریکا، شمولیت حکومت افغانستان را در مذاکرات صلح "ضرورت مطلق" می‌داند.

آقای والتز در مصاحبه با صدای امریکا گفت: "آشکارا و به صدای بلند گفته‌ام که شمولیت حکومت افغانستان در مذاکرات صلح، ضرورت مطلق است. اگر طالبان مایل به پذیرش آن نیستند، این مشکل خودشان است."

برخی دیگر از قانونگذاران امریکایی نیز بر همه شمول بودن مذاکرات صلح افغانستان تاکید دارند.

کریسی هولاهن، نمایندۀ دموکرات در مجلس نمایندگان ایالات متحده به صدای امریکا گفت: "درک من این است که این روند که تقریبا یک طرفه بده است، باید به جای شمار اندک مردم، طرف‌های بیشتر در آن دخیل ساخته شود. فکر کنم در تمام مذاکرات بهتر خواهد بود که طرف‌های بیشتری دخیل باشند".

دونالد ترمپ، در سفر غیرمنتظرۀ خود به افغانستان در ماه نومبر گفت که واشنگتن مذاکرات صلح را با طالبان از سر گرفته است. اما حملۀ تهاجمی طالبان بر پایگاه نظامیان امریکایی در بگرام بار دیگر منجر به توقف "موقت" مذاکرات شد.

آقای خلیلزاد به تاریخ ۱۳ دسمبر (۲۲ قوس) در تویتر نوشت که در دیدار با نمایندگان طالبان "خشم" خود را در باره این حمله بیان کرده است. آقای خلیلزاد نوشت: "طالبان باید نشان دهند که مایل استند و می‌توانند به درخواست مردم افغانستان که صلح است، پاسخ بدهند."

وزارت خارجۀ ایالات متحده نیز در پاسخ به پرسش صدای امریکا تصریح کرده است که یگانه راه ختم جنگ در افغانستان، مفاهمۀ سیاسی است.

در آخرین روزهای ۲۰۱۹، زلمی خلیلزاد با مقام‌های افغان و پاکستانی دیدار کرده و به نظر می‌رسد که گفتگوهای صلح وی با نمایندگان طالبان در قطر از سر گرفته شود.

انتظار‌ها چنین است که سال ۲۰۲۰ شاهد آتش بس در افغانستان و آغاز مذاکرات بین الافغانی به ویژه میان طالبان و حکومت افغانستان باشد و زمینه برای صلح پایدار در آن کشور فراهم شود.