چرا جنگ هلمند مهار نمیشود

بند کجکی ولایت هلمند

در چند هفته اخیر، جنگ میان نیروهای افغان و گروه طالبان در ولایت هلمند تشدید یافته است.

در بیش از یک دهۀ گذشته، هلمند شاهد جنگ های خونین بوده و به باور شماری از تحلیلگران سیاسی و امنیتی، گروه طالبان بیشترین توانایی خود را در این ولایت متمرکز کرده است.

وزارت داخلۀ افغانستان میگوید که شب گذشته در جریان یک عملیات مشترک نیروهای افغان در ولسوالی مارجۀ ولایت هلمند ساحات زیادی را از تصرف نیروهای مخالف بیرون آورده اند.

صدیق صدیقی، سخنگوی وزارت داخله افغانستان گفت که در سایر ولسوالی های این ولایت نیز عملیات های مشترکی انجام خواهد شد.

اما سوال عمده این است که با وجود امکانات مالی و تجهیزات نظامی حکومت افغانستان و در گذشته قوای بریتانیایی و امریکایی، چرا گروه طالبان در این ولایت مهار نشده است.

دلایل ادامه جنگ

به باور شماری از تحلیلگران سیاسی و امنیتی، ادامه جنگ های دوامدار و خونین در ولایت هلمند دلایل متعدد دارد.

مایکل سمپل، استاد در پوهنتون کویین لندن میگوید که در پهلوی سایر عوامل چون عدم همآهنگی میان نیروهای امنیتی، زد و بند های سیاسی و فساد اداری در داخل حکومت افغانستان، اولین و عمده ترین عامل تداوم جنگ های دوامدار در هلمنداست که عواید سرشار ناشی از کشت و تجارت مواد مخدر را دارد که طالبان از آن سود می برند.

آقای سمپل میگوید که اتحاد و اتفاق یکی از دلایل عمدۀ موفقیت طالبان از بدو تاسیس آن گروه در سال ۱۹۹۴ میلادی تا حال بوده است، اما به باور این تحلیلگر سیاسی، هلمند یگانه ولایت است که شاهد اختلافات میان اعضای این گروه بوده است. به گونۀ مثال، آقای سمپل می گوید که به دلیل عواید سر شار مواد مخدر، ملا عبدالروف خادم که از زندانیان گوانتنمو بود، بیرق داعش را در هلمند بر افراشت در حالیکه تمرکز نظامی ملا محمد رسول، رهبر انشعابی طالبان، بیشتر در هلمند است.

میرزا محمد یارمند، معیین پیشین وزارت داخلۀ افغانستان، در کنار تجارت مواد مخدر عدم همآهنگی میان حکومت و جامعه بین المللی را از دلایل جنگ در هلمند می پندارد.

اما وحید مژده، تحلیلگر مسایل سیاسی، می گوید که عواید مواد مخدر یگانه دلیل تمرکز فعالیت نظامی طالبان در هلمند نیست.

تحلیلگران چون مایکل سمپل و میرزا محمد یارمند و جاوید کوهستانی به این باوراند که خاتمه بخشیدن جنگ در هلمند بی نهایت دشوار خواهد بود، مگر اینکه حکومت افغانستان با یک استراتیژی همه جانبه و واقع بینانه وارد عمل شود.

به گفتۀ آنان مبارزه بر ضد فساد اداری و تامین عدالت می تواند رضایت و اعتماد مردم را نسبت به حکومت ایجاد کند و این خود می تواند مردم را ترغیب کند تا حمایت شان را از طالبان قطع کنند.

به باور این کارشناسان، اتفاق نظر میان رهبران حکومت افغانستان، جامعۀ بین المللی و همآهنگی میان قوای امنیتی افغانستان نقش بسزای در راستای مبارزه بر ضد مواد مخدر و گروه طالبان در آن ولایت خواهد داشت.