سازمان جهانی صحت موضوع امسال مبارزه با ملاريا را سرمایه گذاری و نو آوری به منظور به صفر رساندن واقعات ملاریا در سطح جهان عنوان کرده است، اما این سازمان می‌گوید که تعداد واقعات ملاريا در سال ۲۰۲۲ در افغانستان دو برابر افزایش یافت.
بيش از ۱۲۵ هزار مورد ابتلا به بیماری ملاریا در ولايات گرمسیر لغمان، نورستان، کنر و ننگرهار به ثبت رسیده که ۴۵ در صد افزایش را نشان می‌دهد.
با آنکه شماری مرگ و میر ناشی از بیماری ملاریا در سطح جهان کاهش چشمگیری داشته است، چرا افغانستان امسال سومین کشور با بیشترین واقعات ملاریا بوده است؟ صدای امریکا این موضوع را با داکتران افغان مقیم ایالات متحده به بحث گرفته است.
محمد هارون عظیمی، متخصص امراض شش و داخله در ایالت ویرجینیا، می‌گوید که مشکل عمده عدم آگاهی از این بیماری در میان مردم است. او گفت:"یک مشکل بسیار کلان برای افرادی تلقی می شود که دانش و آگاهی نداشته باشند. دولت باید مردم را اگاهی بدهد تا جاییکه میتوانند نظافت را متوجه باشند؛ آب آشامیدنی باید کنترول شود؛ سيستم تشناب یا بدرفت ها باید اصلاح شود ."
اما تعدادی هم بلند رفتن ارقام ملاریا در افغانستان را وابسته به کم توجهی سازمان‌ها و موسسات کمک رسان صحی جهان در این کشور عنوان می‌کنند که در این اواخر افغانستان را ترک کرده اند.
حيات الله نیازی، استاد طب در پوهنتون یو سی دیویس کلیفورنیا، در مورد گفت: "دليل ازدياد ملاريا کمبود و فقدان خدمات صحی به خصوص طب وقایه، تغیير اقليم، مهاجرت‌ها، محدود شدن فعاليت های موسسات که در بخش صحی خدمات ارایه می‌کردند، فقر و مسایل اقتصادی و همچنان عدم اگاهی عامه در مورد پخش و سرایت ملاريا شده میتواند. "
در همين حال پوهنتون جانز هاپکینز امریکا به تاریخ ۲۵ اپریل ( پنج ثور) به مناسبت روز جهانی ملاريا کنفرانس ی‌کروزه علمی را برگذار کرد که در آن پژوهش‌گران، از ۱۳ پوهنتون معتبر ایالات متحده، تحقيقات خود را در مورد ملاريا و دليل افزایش آن بيان کردند. در این کنفرانس گفته شد که ۹۵ درصد واقعات ملاريا در افریقا موجود می‌باشد.
در تحقيقات بیان شده در این کنفرانس اعلام شد که در برخی کشور های افریقایی از هر سه زن حامله یکی آن مبتلا به ملاريا می‌شود.
داکتران طب می‌گویند که تب و لرزۀ وقفه‌یی یکی از علایم مشخصۀ ملاریا است که افراد دارای این اعراض باید به زودترین فرصت برای تشخیص و تداوی اقدام کنند.متخصصین طب به منظور جلوگیری از ابتلا به این بیماری راه های مختلفی را پیشنهاد می کنند.
محمد هارون عظیمی، متخصص امراض شش و داخله در ایالات ویرجینیا،گفت:"کوشش انفردای نتیجه نمی‌دهد. تا دولت‌ها با مردم همکار نشوند، برعلاوه جلوگیری باید امکانات تداوی هم وجود داشته باشد. مثلن انواع انتی بیوتیک‌ها، دادن دارو های که مخصوص ملاريا است که دولت فعلی افغانستان توان اقتصادی آن را ندارد و به گونه رایگان به دسترس مردم قرار دهد."
از سوی دیگر قصر سفید اعلام کرده امریکا به منظور مبارزه با بیماری ملاریا ۳۳ میلیون دالر را تنها در بخش حفاظت از صد هزار کارمند صحی در سراسر جهان به مصرف رسانده است. در این اعلامیه به نقل از جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحد، آمده است که در سال ۲۰۲۴ بودیجه صحی را به منظور تولید واکسین ضد بیماری ملاریا افزایش داده و در تلاش تولید‌پشه خانه اند تا در کنار مبارزه با ملاریا، کار اقتصادی هم انجام شود.
داکتر حيات الله نیازی، استاد پوهنتون یو سی دیویس کلیفورنیا، در پاسخ به سوالی که آیا پشه‌خانه به تنهایی می تواند مانع افزایش آمار ملاریا شود یا خیر، گفت:"راه حل وابسته به دو فکتور عمومی است. که دولت و انجو ها و مردم عام دارند . دولت و موسسات وظیفه تشخیص افراد مصاب در جامعه را دارند و دوم مساله فرد و اجتماع است مانند وقایه، استعمال پشه خانه در مناطق که ارتفاع کم دارد، آگاهی عامه به خاطر کاهش اضرار این مورد."
سازمان جهانی صحت و قصر سفید هر کدام در اعلامیه خود ادعا دارند که از سال ۲۰۰۰ میلادی به اینسو جان ۱۱.۷ میلیون انسان را از شر ملاريا نجات داده اند و از دو میلیارد واقعۀ ملاريا جلوگیری کرده اند.