هفتاد سال پس از قدم گذاشتن ادموند هیلری، کوهنورد نیوزیلندی و تنزینگ نورگی شرپا، رهنمای نیپالی وی بر فراز ایورست، بلندترین قلهٔ جهان، فرزندان هیلری و نورگی شرپا روز دوشنبه ۲۹ می (هشتم جوزا) با برپایی مراسمی از کارکرد تاریخی پدران شان تجلیل کردند.
هیلری و شرپا به تاریخ ۲۹ می ۱۹۵۳ به قلهٔ ایورست که ۸۸۴۹ متر از سطح بحر ارتفاع دارد، گام نهاده و نام شان به صفت نخستین انسان‌هایی ثبت کردند که این قله را تسخیر کردند.
پیتر هیلری در مکتبی در روستای خمجونگ نیپال که از سوی پدرش تاسیس شده است، تسخیر ایورست را توسط ادموند هیلری و تنزینگ نورگی شرپا، راهنمای دیگران برای تسخیر این قله خواند.
امسال مرگبارترین سال برای کوهنوردانی بوده است که به قلهٔ ایورست بالا شده اند.
بر اساس آمار هیمالیا، در هفت دههٔ گذشته بیش از ۶۰۰۰ کوهنورد به قلهٔ ایورست بالا شده اند. در این مدت بیش از ۳۰۰ نفر در مسیر بالا رفتن به قلهٔ ایورست جان باخته اند که از این میان تنها ۱۲ نفر در سال روان جان باخته و پنج نفر دیگر تا هنوز ناپدید اند که با این حساب، ۲۰۲۳ مرگبارترین سال برای کوهنوردان در مسیر ایورست بوده است.
سفر پرماجرا به قلهٔ ایورست، افزون بر تقویت گردشگری، به منبع خوب درآمد برای نیپال مبدل شده است، زیرا هر کوهنورد خارجی باید برای دریافت جواز رفتن به قلهٔ ایورست حدود ۱۱ هزار دالر بپردازد.
در مراسم روز دوشنبه شمار زیاد کوهنوردان خارجی و نیپالی، به شمول کمی ریتا شرپا، که ریکارد بیشترین سفر به ایورست را به نام خود ثبت کرده است، شرکت داشتند.
سانو شرپا، تنها کوهنوردی که توانسته است ۱۴ بلندترین قله‌های جهان را دوبار بالا برود، از حکومت نیپال خواست تا رهنماهای نیپالی را که به گفتهٔ وی بار سنگین سفر پرمخاطره به قله‌های دشوار را به دوش می‌کشند، حمایت و کمک کند.