مقامهای حکومت ایران و طالبان روز یکشنبه ۲۸ می (هفتم جوزا) گفتند که تنشها و برخوردهای مرزی میان دو کشور فروکش کرده و دو طرف برای رفع تنش سرگرم گفتگوها اند.
درگیریهای مرزی میان مرزبانان ایرانی و جنگجویان طالبان در ساحات مرزی ولایت نیمروز که روز شنبه آغاز شد، منجر به کشته شدن دو مرزبان ایرانی و یک جنگجوی طالبان شد. هر دو همسایه یک دیگر را به آغاز تنش متهم میکنند.
خبرگزاری دولتی ایران (ایرنا) روز یکشنبه از قول مقامهای ارشد حکومت ایران گزارش داد که اکنون تنشهای مرزی مهار شده و وضعیت زیر کنترول آمده است.
علی رضا مرحمتی، معاون امنیتی و انتظامی ولایت سیستان و بلوچستان ایران گفت: "گفتگوهای مرزی بین مقامات محلی ایران و افغانستان انجام شد و دو طرف درباره ادامه گفتگوها برای روشن شدن علت درگیری توافق کردند."
وزارت داخلهٔ حکومت طالبان با نشر بیانیهای ضمن ملامت کردن مرزبانان ایرانی به آغاز درگیری گفته است که افغانستان خواستار جنگ با هیچ همسایهٔ خود نیست.
با اینحال، قاسم رضایی، سرپرست فرماندهی نیروهای انتظامی ایران روز یکشنبه گفت: "در عملیات دیروز طبق شواهد و قراین، شروع کننده تیراندازی نیروهای طالبان بودند."
در بیش از ۲۰ ماه گذشته که طالبان بر افغانستان حاکم شده اند، چندین بار درگیری در مرز افغانستان و ایران رخ داده است.
با آنکه ایران روابط دپلوماتیک با طالبان دارد، تهران تا حالا حکومت طالبان را به رسمیت نمیشناسد و روابط تهران با طالبان در هفتههای اخیر بر سر حقابهٔ دریای هلمند پرتنش شده است.
ابراهیم رییسی، رییس جمهور ایران، به تاریخ ۱۸ ماه می در جریان سفرش به ولایت سیستان بلوچستان به حکومت طالبان هشدار داد که حقابۀ ایران را از دریای هلمند بدهد.
رییسی گفت: "به حاکمان افغانستان میگویم این مطلب را عادی تلقی نکنند و موضوع را جدی بدانند، اخطار میدهم حق مردم سیستان و مردم سیستان و بلوچستان را سریعتر بدهند".
به تعقیب آن، امیر خان متقی، سرپرست وزارت خارجهٔ طالبان، به تاریخ ۲۲ ماه می خطاب به مقامات ایرانی گفت که موضوع حقابهٔ این کشور از دریای هلمند را سیاسی نسازند. متقی گفت که حکومت طالبان در خصوص حقابهٔ ایران به موافقتنامهٔ سال ۱۳۵۱ میان دو کشور متعهد است.
افغانستان و ایران در سال ۱۳۵۱ تفاهمنامۀ توزیع آب هلمند را امضا کردند که بر اساس آن افغانستان باید سالانه ۸۱۷ میلیون متر مکعب آب دریای هلمند را به ایران بدهد.
در این حال، طی سالهای اخیر سدهای برق در امتداد این دریا ساخته شده و از سوی دیگر بیشتر مناطق افغانستان از جمله ولایات جنوب غربی و جنوبی چندین سال است که تحت تاثیر خشکسالی مداوم قرار دارند و سطح آب به مقدار زیاد کاهش یافته است.
حکومتهای پیشین افغانستان گفته بودند که در سالهای گذشته به دلیل چهار دهه جنگ و عدم مدیریت آب در افغانستان، سالانه حدود ۲.۵ میلیارد متر مکعب آب به ایران سرازیر شده و این بیشتر از میزانی است که در معاهده تعیین شده است.