وضعیت پیچیدۀ امنیتی افغانستان ۲۳ سال پس از حملات یازدهم سپتمبر

بیست و سه سال پس از حملات یازدهم سپتمبر سال ۲۰۰۱، برخی از تحلیلگران می‌گویند که افغانستان با یک وضعیت پیچیدهٔ امنیتی دست و پنجه نرم می‌کند و برای رسیدگی به این وضعیت و جلوگیری از تکرار حملات مشابه، باید هماهنگی لازم میان کشورهای جهان، به شمول تعامل با طالبان، به میان آید.

حملات یازدهم سپتمبر سال ۲۰۰۱، رویداد مهم در تاریخ معاصر جهان محسوب می‌شود. این حملات، سبب شد تا ایالات متحده برای از بین بردن القاعده، ۲۰ سال در افغانستان بجنگد.

اما ۲۳ سال پس از این حملات، افغانستان و منطقه هنوزهم با تهدید گروه‌های متعدد تروریستی مواجه است.

جیسن کمپبل، کارشناس مبارزه با دهشت افگنی در مرکز تحقیقاتی رند گفت: "فکر می‌کنم عناصر افراطی زیادی اکنون در افغانستان حضور دارند...عناصر مشخص حضور دارند که بزرگترین آن گروه داعش است که براساس گزارش‌ها هنوزهم از سوی حکومت طالبان تحت فشار قرار دارند. ولی عناصر افراطی دیگر مانند تحریک طالبان پاکستان و گزارش‌ها در مورد القاعده، نیز وجود دارد."

تیم نظارت بر تحریم‌های ملل متحد، با نشر گزارشی در اواسط ماه جولای امسال، بار دیگر ادامهٔ فعالیت القاعده در افغانستان را تایید کرد. طالبان، حضور القاعده در افغانستان را رد می‌کنند و واشنگتن نیز تاکید دارد که القاعده به یک سازمان به شدت محدود شده مبدل شده است.

گریم اسمت، تحلیلگر در گروهٔ بین‌المللی بحران گفت: "فقط به خاطر این که القاعده [از لحاظ توانایی] در پایین‌‍ترین سطح قرار دارد، به این معنا نیست که وجود ندارد. فکر می‌کنم هنوزهم نگرانی‌های وجود دارد که اعضای القاعده یا افرادی که به نحوی با القاعده وابستگی دارند، ممکن در گوشه‌ای از افغانستان در کمین باشند."

ولی تهدید بزرگ‌تر که افغانستان با آن مواجه است و تقریباً همه کشورهای بزرگ به شمول ایالات متحده و همسایه‌های افغانستان در مورد آن نظر مشترک دارند، شاخهٔ خراسان گروه داعش است.

ویشالی باسو شرما، عضو پیشین شورای امنیت ملی هند، در این مورد به صدای امریکا گفت: "شاخهٔ خراسان در واقع با ایجاد متحدان و ایتلاف با گروه‌های محلی، صفوف خود را تقویت کرده است. آن‌ها از مهارت‌ها، تجارب و شبکه‌های عملیاتی و لوژستیکی خود به خوبی استفاده کرده اند."

باوجود ادامهٔ حملات شاخهٔ خراسان داعش در افغانستان، طالبان موجودیت این گروه را در خاک کشور رد کرده و همواره اطمینان داده اند که به هیچ گروه اجازه نمی‌دهند تا از افغانستان علیهٔ کشور دیگری استفاده کنند.

در حالی که وضعیت امنیتی در افغانستان و اطراف آن پیچیده به نظر می‌رسد، تحلیلگران می‌گویند که برای جلوگیری از گسترش تهدید گروه‌های تندرو و جلوگیری از تکرار حملات مشابه حملات یازدهم سپتمبر سال ۲۰۰۱، کشورهای جهان نیاز به همکاری نزدیک امنیتی با یکدیگر و با طالبان دارند.