احمد ضیاء مسعود، رئیس جبهه ملی، میگوید که تمرکز زدایی در نظام سیاسی کشور یک آرمان اساسی این جبهه است.
"بخش عمده از بی ثباتی وبدامنی درافغانستان برمیگردد به عوامل وزمینه یی که ساخت متمرکز نظام کنونی به علاوه فساد و آن هم ناشی از ساختار و سیستم بسته کنونی است."
حاجی محمد محقق، عضو دیگر جبهه متحد، نظریات مشابه دارد.
"نظامی که متمرکزاست کارآمدی اش کم است. اعتماد ملی در (این نوع نظام) اندک، مشارکت (مردمی) ضعیف و استبداد در آن اوج میگیرد."
مخالفین
اما رحیم پشتونیار،یک فعال سیاسی، با این نظریه که نظام موجود متمرکز است موافق نیست. او میگوید نظام موجود بیشتر منقسم و از هم پاشیده است.
"من نظام فعلی را یک نظام متمرکز نمی بینم. قوتهای که درین نظام است ویا شخصیتها و احزاب وگروهای که درین نظام شمولیت دارند، هیچگاه ممثل یک نظام متمرکز نیستند."
در سیمیناری که از جانب جبهه ملی در باره بررسی ابعاد نظامهای ریاستی و فدرال برگذار گردیده بود، شماری از اشتراک کننده گان بر اهمیت اقتصاد در تعیین نظام تاکید ورزیدند.
قانون اساسی افغانستان نظام سیاسی کشور را، متمرکز و ریاستی تعیین کرده است که به باور شماری از آگاهان ولایات را در تصمیم گیری های محلی مقید و محدود میسازد. هر گونه تغییر نظام باید اول در قانون اساسی گنجانیده شود و برای تغییر این قانون باید، لویه جرگه فراخوانده شود.
