پس از دونیم سال چانه زنی ها میان نماینده گان دولت افغانستان و دیپلماتهای امریکایی، مسوده توافقنامه همکاریهای ستراتیژیک دو کشور نهایی شده و قرار است ماه آینده توسط روسای جمهور امریکا و افغانستان به امضا برسد.
تا حال این مسوده سری نگهداشته شده اما یک منبع قابل اطمینان در ریاست جمهوری افغانستان جزئیات اساسی آنرا با رادیو آشنا در میان گذاشت.
بر اساس گفته های این مقام، در توافقنامه تهیه شده درباره حضور نظامیان امریکایی در افغانستان بعد از سال ۲۰۱۴ هیچ ذکری نشده است.
"شمار پایگاه های نظامی، موقعیت آنها و چگونگی فعالیت های نیروهای امریکایی بعد از سال ۲۰۱۴ طی یک توافقنامه جداگانه تعیین خواهد شد."
این مقام ریاست جمهوری افغانستان، که نخواست نامش افشا گردد، گفت توافقنامه همکاریهای دفاعی و نظامی افغانستان و امریکا در جریان یکسال بعد از تصویب توافقنامه همکاریهای ستراتیژیک دو کشور، تهیه و انفاذ خواهد یافت.
بر اساس موافقتنامه لیسبون و تصمیم بارک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده امریکا، با پایان یافتن ماموریت جنگی ناتو در افغانستان در سال ۲۰۱۴، بیشتر سرباز امریکایی افغانستان را ترک خواهند کرد.
مشخص نبودن کمکهای مالی
یکی از موضوعاتی را که رئیس جمهور افغانستان در چند روز گذشته بر آن تاکید داشت، مشخص شدن رقم کمکهای مالی ایالات متحده امریکا به نیروهای امنیتی افغان است. شمار اردو و پولیس ملی افغانستان تا سال ۲۰۱۴ به ۳۳۰ هزار نفر خواهد رسید که برای تمویل آن به بیشتر از ۴ میلیارد دالر کمک خارجی نیاز خواهد بود.
آقای کرزی قبلا از واشنگتن خواسته بود تا در توافقنامه همکاریهای ستراتیژیک، متعهد به پرداخت سالانه دو میلیارد دالر شود.
اما به گفته مقام ریاست جمهوری که با رادیو آشنا صحبت کرد، در مسوده تهیه شده از رقم کمکهای مالی امریکا به نیروهای ملی افغان هیچ یادی نشده است.
ظاهرا رئیس جمهور کرزی استدلال جانب امریکایی را برای ننوشتن یک رقم مشخص کمکهای مالی پذیرفته است.
"امریکایی ها گفتند که درج مبلغ میتواند هم مشکل آفرین و هم محدود کننده باشد چون کمکهای مالی هر سال از جانب کانگرس به تصویب میرسد. آنها گفتند شاید بعضی سالها رقم کمکها بیشتر از مبلغ خواسته شده باشد اما اگر توافقنامه مقید باشد در آنصورت تامین کمکها مشکل خواهد شد."
تعهدات دراز مدت
مسوده همکاریهای ستراتیژیک نمایانگر انعطاف پذیری در موقف های قبلی واشنگتن و کابل است. انتقال تمام توقیف خانه ها و محبوسین افغان از نیروهای خارجی به نیروهای ملی افغانستان و انجام عملیات خاص شبانگاهی به رهبری نیروهای افغان، دو موردیست که واشنگتن بنابر اصرار کابل آنها را پذیرفته است.
در مقابل اینها کابل هم در شماری از تقاضای های قبلی خود انعطاف پذیری نشان داده است. نبود صراحت در رقم کمک مالی امریکا، ابهام در چگونگی اهداف ستراتیژی ضد دهشت افگنی امریکا بعد از سال ۲۰۱۴ و عدم تعهد صریح به حفاظت افغانستان از مداخلتهای خارجی از جمله مواردیست که کابل قبلا بر آنها تاکید میورزید اما در مسوده نهایی شده از آن یاد نشده است.
در جریان دو نیم سالی که نماینده گان افغانستان و امریکا روی جزئیات توافقنامه همکاریهای ستراتیژیک بحث میکردند، کابل چندین سند همکاریهای ستراتیژیک را با بریتانیا، فرانسه، ایتالیا و هندوستان منعقد نمود. قرار است بزودی دو همچو توافقنامه دیگر با آلمان و آسترالیا به امضا برسد.
اما بحث روابط ستراتیژیک درازمدت با امریکا در برگیرنده توقعات وسیع افغانها بوده است. بیشتر افغانها فکر میکنند که جهت ثبات نظام بعد از طالبان، جلوگیری از رکود اقتصادی شبیه سالهای ۱۹۹۰ و دفع مداخلت دولتهای همسایه افغانستان متکی به حمایتهای مالی و نظامی ایالات متحده امریکا خواهد بود.
مقامات امریکایی بارها اذعان داشته اند که تعهد این کشور به افغانستان درازمدت و قابل اعتماد است.
توافقنامه همکاریهای ستراتیژیک امریکا و افغانستان پس از امضای آن توسط بارک اوباما و حامدکرزی در دسترس عامه قرار خواهد گرفت، اما محتوای را که منابع ریاست جمهوری افغانستان با رادیو آشنا در میان گذاشتند بیشتر دیپلماتیک و سطحی بنظر میرسد تا یک سند قوی که متضمن تمام توقعات افغانها باشد.
