پس از تسلط طالبان، ۸۰ درصد از خبرنگاران زن شغل خود را ترک کردند – گزارش

سازمان گزارشگران بدون مرز (RSF) با نشر گزارشی تازه در مورد وضعیت خبرنگاران و رسانه‌های افغانستان پس از تسلط دوبارۀ طالبان بر افغانستان می‌گوید که در دو سال اخیر رسانه‌های این کشور با نابودی مواجه شده اند.

این سازمان ناوقت روز جمعه ۱۱ اگست (۲۰ اسد) گفت که پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان در ماه اگست ۲۰۲۱، از جمله تقریباً هشت هزار خبرنگار افغان، کشور و شغل خود را ترک کرده اند.

سازمان گزارشگران بدون مرز گفته است: " پس از ۱۵ اگست ۲۰۲۱، بیش از ۸۰ درصد از خبرنگاران زن در افغانستان شغل خود را ترک کردند و نزدیک به ۱۲هزار خبرنگار زن و مرد که در سال ۲۰۲۱ در این کشور کار می‌کردند، بیش از دو سوم آنها مسلک خود را ترک کرده اند. در دو سال گذشته رسانه‌ها با نابودی مواجه شده اند."

با وجود اقدامات طالبان برای سرکوب خبرنگاران و رسانه‌هادر،‌ این گزارش به تداوم تلاش‌های خبرنگاران افغان در داخل و خارج از افغانستان، برای ادامه فعالیت رسانه‌های آزاد، در افغانستان نیز اشاره کرده است.

یک خبرنگار زن در کابل که هنوز با یک تلویزیون کار می کند، گفت: "وضعیت هر روز بدتر می‌شود... من بارها از حق پوشش خبری وقایع محروم شده ام، چون من یک زنم."

او که نامش در گزارش ذکر نشده است، گفته است که به عنوان یک خبرنگار باید به هر کاری که انجام می‌دهد، دو بار در مورد پیامد آن فکر می‌کند.

این خبرنگار زن با بیان اینکه هر بار که در تلویزیون جلوی کمره می‌ایستد، باید ماسک بزند، گفت: "خبرنگاران زن نمی‌توانند با مردان در برنامه‌ها مباحث خبری شرکت کنند و نمی‌توانند از مردان سوال بپرسند و به همین دلیل بسیاری از زنان خبرنگار مجبور شدند که وظایف شان را ترک کنند. بسیاری تصمیم گرفتند که بخش‌های خبری رسانه‌ها را ترک کنند و به جای اینکه پشت میزهای خود در دفاترشان محبوس شوند، بهتر است در خانه بمانند."

سازمان گزارشگران بدون مرز، بسته شدن تلویزیون و رادیوی همیشه بهار توسط مقامات محلی طالبان در ولایت ننگرهار را نمونه اخیر در این زمینه ذکر کرده و گفته است که طالبان این رسانه‌ها و فرستنده رادیو جوانان را بر اساس "قانون شریعت" بسته اند.

این در حالی است که مقامات محلی ولایت ننگرهار روز گذشته به رادیو جوانان اجازه فعالیت مجدد داده اند، اما تلویزیون همیشه بهار همچنان بسته است.

در این گزارش همچنان آمده است که از جمله ۵۴۷ رسانه‌ای که در سال ۲۰۲۱ فعالیت داشتند، اکثر آنها اکنون بسته شده اند.

سازمان گزارشگران بدون مرز، با استناد به آمار انجمن خبرنگاران مستقل افغانستان، گفته است که از ۱۵۰ تلویزیون اکنون ۷۰ شبکه فعال است، از ۳۰۷ رادیو، ۱۷۰ رادیو نشرات دارند و همچنان از جمله ۳۱ خبرگزاری، ۱۸ خبرگزاری فعالیت دارند.

در این گزارش، به نقل از ظریف کریمی، مدیر دفتر حمایت از رسانه‌های آزاد افغانستان،‌ گفته شده است که بیشتر رسانه‌های محلی آسیب دیده اند.

او گفته است: "اگر وضعیت به همین منوال پیش برود، بسیاری از رسانه‌های دیگر مجبور به بستن درهای خود خواهند شد و پیامد آن این است که خبرنگاران افغانستان در حال حاضر بحران هویت را تجربه می‌کنند."

در این گزارش یکی از مسوولان جنوب آسیا در سازمان گزارشگران بدون مرز، به اقدامات مخرب طالبان علیه رسانه‌ها اشاره کرده و گفته است که مبارزات و تلاش‌های روزانه خبرنگاران افغان در داخل و خارج از افغانستان سبب شده که شعله رسانه‌های آزاد در این کشور روشن بماند.

این مقام گفت: "گزارشگران بدون مرز در کنار آنها ایستاده و به آنها کمک‌های فوری فراهم می‌کند و برای ایجاد تا یک خبرنگاری جدید، آزاد و مستقل در افغانستان انها را کمک می‌کند."

حمایت از خبرنگاران افغان

سازمان گزاشگران بدون مرز در این گزارش گفته است که در سال ۲۰۲۲ سکرتریت بین‌المللی بخش حمایت از روزنامه‌نگاران این سازمان از درخواست ویزۀ ۸۶ خبرنگار افغان که قصد پناهندگی به کشور ثالث را داشتند، حمایت کرده است.

این سازمان گفته است که از جنوری ۲۰۲۳ تا اکنون ۸۹ درخواست این چنینی را حمایت کرده است.

سازمان گزارشگران بدون مرز گفته است: "حمایت از درخواست‌های پناهندگی سیاسی ادامه دارد. در سال ۲۰۲۲، ۳۶ کارمند حرفه‌ای رسانه مورد حمایت قرار گرفتند و از ابتدای سال ۲۰۲۳، چنین حمایتی به ۱۵ نفر دیگر فراهم شد."

همچنان به منظور حمایت از خبرنگاران در معرض تهدید، گزارشگران بدون مرز، حمایت‌های مالی را در قالب کمک‌های نقدی به ویژه برای رفع نیازهای فوری آنها، به خبرنگارانی که در یک کشور ثالث ساکن می‌شوند، نیز ارایه می‌کند.

سال گذشتۀ میلادی چنین کمک‌هایی به بیش از ۱۰۰خبرنگار و در هفت ماه اول سال روان میلادی، به ۷۹خبرنگار ارایه شده است.