شماری از تحلیلگران سیاسی و نظامی به این باور اند که حملات اخیر در کابل از سوی پاکستان سازماندهی شده است.
به باور این تحلیلگران، اگر حکومت افغانستان به معنی واقعی خواهان مذاکرات صلح است، با طالبان نه بلکه می باید با پاکستان مذاکره کند.
محمد اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان نیز چندی پیش گفت که افغانستان در جنگ اعلام ناشده با پاکستان قرار داشته و مذاکرات صلح را با طالبان نه بلکه با پاکستان انجام خواهد داد.
وحید عمر، یکی از سخنگویان پیشین حامد کرزی، رئیس جمهور قبلی افغانستان، به این باور است که حملات پنجشنبه شب و شام جمعه در کابل که خونین ترین حملات در چندین ماه گذشته بود، در پاکستان طراحی شده است.
آقای عمر گفت که سر چشمه حملات روشن است که در کجا طراحی می شود و تحت چه نام های صورت می گیرد.
وحید عمر می گوید "گاهی به نام طالب حملات را انجام می دهند و گاهی به نام داعش و یا هر نام دیگر. این حملات بسیار به صورت استراتیژیک صورت می گیرد که نه در توان طالب است و نه در توان ملا منصور."
آقای عمر این حرکات را نظامی خوانده و می گوید "در راولپندی طراحی شده و این یک جنگ بزرگ استخباراتی است."
مرگ ملا عمر و مذاکرات صلح
پس از افشای مرگ ملا محمد عمر و انتخاب ملا اختر محمد منصور به حیث رهبر جدید گروه طالبان افغان، کابل ابراز امیدواری کرد تا با مرگ ملا عمر، روند مذاکرات صلح افغانستان تسریع یابد.
ولی شماری از تحلیلگران سیاسی از جمله احمد سعیدی به این باور اند که هرگونه تلاش مذاکره با طالبان بیهوده است، زیرا به باور او طالبان از خود ارادیت برخوردار نبوده و تابع هدایت استخبارات نظامی پاکستان اند.
آقای سعیدی گفت "طرف افغانستان، استخبارات نظامی و حکومت پاکستان است. هر نوع مذاکره با طالبان ضیاع وقت است و عاقلانه نیست."
در فاصلۀ کمتر از ۲۴ ساعت، کابل شاهد سه حملۀ خونین بود که در نتیجۀ حملات، بیش از ۵۰ نفر به شمول غیر نظامیان کشته و صد ها تن دیگر زخمی شد.
رئیس جمهور افغانستان، گروه طالبان را مسوول تمام حملات می داند و گفته است آن گروه با این حملات تلاش دارد افکار مردم را منحرف کند.
تلاش های افغانستان برای صلح
حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین افغانستان، در جریان حکومت اش حدود ۲۰ بار به پاکستان سفر کرد و هدف عمدۀ وی تشویق مقامات اسلام آباد برای مذاکره و دست کشیدن از حمایت مالی و تسلیحاتی برای طالبان بود. ولی به باور کارشناسان همۀ آن تلاش ها بی نتیجه باقی ماند.
مقامات افغانستان، بعد از تشکیل حکومت وحدت ملی، بار ها اعلام کرده اند که اسلام آباد حالا در مورد مذاکرات جدی است. اما وحید عمر به این باور است که چنین طرز دید "بسیار ساده لوحانه" است.
دور دوم مذاکرات صلح میان نمایندگان حکومت افغانستان و طالبان قرار بود جمعۀ گذشته در پاکستان برگزار شود، ولی به دلیل افشای مرگ ملا عمر، این مذاکرات برای مدت نا معلومی به تعویق افتاد.
موقف دو گانه پاکستان در قبال افغانستان
ظاهراً پاکستان در روند مذاکرات صلح افغانستان همسویی دارد. در صورت پذیرفتن چنین نگرش، نیاز چنین حملات از سوی پاکستان چیست؟
جمیل جنبش، معین امنیتی پیشین محافظت عامۀ وزارت داخلۀ افغانستان فکر می کند پاسخ این سوال را دارد.
آقای جنبش گفت"این نظامیان و دستگاه استخباراتی کشور همسایه ما پاکستان است که حملات را رهبری می کنند و تلاش زیاد به خرچ می دهند تا از افراطیگرایی و بنیاد گرایی حد اعظم استفاده را ببرد و به این ترتیب اهداف که در منطقه دارند، به دست بیاورند."
وحید عمر به این باور است که پاکستان می خواهد یک حکومت تابع خود را در کابل داشته باشد.
به گفتۀ آقای عمر هدف اسلام آباد این است تا "حکومت کابل طرفدار پاکستان باشد، افغانستان تمام ارتباط اقتصادی خود را با پاکستان داشته باشد، امریکایی از افغانستان بیرون شوند، شروط که افغانستان قبول ندارد."
آقای عمر اضافه می کند روی همین دلیل، یعنی نپذیرفتن خواست های اسلام آباد از سوی کابل، مقامات پاکستانی به اشکال مختلف تلاش می کند تا جنگ در افغانستان ادامه یابد.
صرف نظر از اینکه پاکستان در حملات اخیر کابل به صورت مستقیم یا غیر مستقیم دخیل بود یا خیر، شماری از تحلیلگران به این باورند که تشدید حملات توسط گروه طالبان و یا حامیان بیرونی آنان در شرایط کنونی قابل پیش بینی است، زیرا به گفتۀ آنان افشای مرگ رهبر آنان نه تنها موجب اختلاف نظر میان سران آن گروه شده است، بلکه ضربه روانی نیز بر افراد طالبان وارد شده است.
بنا بر این، برای انحراف افکار عامه، طالبان و حامیان آنان دست به تشدید حملات می زنند که غیر نظامیان نیز قربانی اهداف آنان می گردند.
