نشر ویدیویی از برخورد تند و خشن نیروهای انتظامی ایران با، سید مهدی موسوی، یک نوجوان مهاجر افغان در ایران واکنش گسترده را در شبکههای اجتماعی برانگیخته و در همین حال خانوادۀ این نوجوان گفته اند که حالت "روحی و جسمی" وی "وخیم" و در "شوک" است.
در ویدیویی که از چند روز به اینسو در میان کاربران شبکههای اجتماعی دست به دست میشود، چند منسوب پولیس ایران روی گردن و سینۀ مهدی زانو زده و در حالیکه این مهاجر افغان و زنانی در اطراف وی فریاد میزنند، پولیس ایران اعتنایی به آنان نمیکند.
شماری از کاربران شبکههای اجتماعی در واکنش به این رویداد که در روستای آبسرد دماوند در ایران به وقوع پیوست، ضمن انتقاد تند از رفتار پولیس ایران با مهاجران افغان، کارزاری را زیر نام "پایت را از گلویم بردار" راه اندازی کرده اند.
سید مهدی که به گفتۀ بستگانش "ناشنوا" است، روز دوشنبه گذشته در حالیکه برای برگشت دادن به افغانستان از سوی پولیس ایران بازداشت میشد، با لت و کوب، شکنجه و برخورد ''غیرانسانی پولیس'' ایران مواجه شد.
در یک نوار ویدیویی که گروه مشاوران حقوقی موسوم به "دادبان" روز پنجشنبه هشتم اگست (۱۸ اسد) در شبکۀ اجتماعی ایکس نشر کرده است، برادر این نوجوان میگوید که "مهدی در شوک است" و به حال خود نیست. مادر مهدی نیز گفته است که ماموران پولیس ایران پسرش را که "معلولیت شنوایی" دارد لت و کوب کرده اند.
سازمان حقوق بشری "ههنگاو" روز چهارشنبه ۱۷ اسد با نشر ویدیوی جریان شکنجۀ مهدی توسط پولیس ایران نوشت که در پی این "رفتار خشونتآمیز" نیروی انتظامی ایران، گردن مهدی "بر اثر ضرب و شتم شکسته است."
در گزارش ههنگاو آمده است که مهدی "کودک کار" بوده و یکجا با شماری از زنان "در حال رفتن بر سر کار کشاورزی'' بود. این نهاد حقوق بشری گفته است که مهدی توسط پولیس ایران "به اردوگاه منتقل شد، اما پس از آن که متوجه شکستگی در بخش گردن وی شدهاند، این کودک پناهجو را آزاد کردهاند."
برخی فعالان، کاربران شبکههای اجتماعی و گروههای مدافع حقوق بشر چنین رفتار با این نوجوان ۱۵ ساله را که معلولیت شنوایی نیز دارد، مغایر همه قوانین به ویژه قانون حمایت از کودکان و نوجوانان خوانده اند.
برخی چهرههای سیاسی افغانستان نیز به این رویداد واکنش نشان داده و خواهان پیگرد عاملان آن از سوی حکومت ایران شده اند.
حنیف اتمر، وزیر خارجه و مشاور امنیت ملی پیشین افغانستان، در یک پیام ایکس نگاشته است: "انتظار داریم دولت محترم جدید جمهوری اسلامی ایران این وضعیت را بررسی کرده و اقدامات مناسب برای محافظت از مهاجرین را انجام دهد و افرادی را که مرتکب این بدرفتاریها شدهاند، تحت پیگرد قانونی قرار دهد. "
نصیر احمد فایق، سرپرست نمایندگی افغانستان در ملل متحد، رفتار و عملکرد پولیس ایران را با پناهجویان و مهاجران افغان، به ویژه با کسانی که اسناد قانونی دارند، خلاف اصول و معیارهای پذیرفتهشده بینالمللی و قوانین مهاجرت خوانده است.
فایق با اشاره به ویدیوی نشر شده گفته است: "این عمل غیرانسانی و غیراسلامی مامور پولیس ایران شدیداً قابل نکوهش و پیگیری است. از ملت و دولت دوست و برادر جمهوری اسلامی ایران برای پناه دادن میلیونها مهاجر افغان سپاسگزاری میکنیم و تقاضای اقدامات لازم برای جلوگیری و رسیدگی به چنین حوادث را داریم."
ارقام کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان نشان میدهد که در حال حاضر ۴.۵ میلیون مهاجر افغان با اسناد قانونی مهاجرت، ویزۀ درازمدت اقامت و نیز فاقد هرگونه اسناد قانونی در ایران زندگی میکنند.
سازمان بین المللی مهاجرت گفته است که از سال ۲۰۲۲ تا اکنون حدود هشت میلیون افغان، افغانستان را ترک کرده اند که از این تعداد ۸۵ درصد به کشورهای همسایه، عمدتاً ایران و نزدیک به یک میلیون به اروپا رفته اند.
در عین حال، سازمان بینالمللی مهاجرت گفته است که تعداد مهاجران افغان که از ایران به افغانستان بازگشته اند، بسیار زیاد است و در سال ۲۰۲۳، این سازمان بازگشت نزدیک به یک میلیون مهاجر افغان را از ایران به افغانستان ثبت کرده است.
بر اساس این گزارش ۷۰ درصد این برگشتکنندگان مدارک قانونی اقامت کشور میزبان را نداشتند که ۶۰ درصد آنان اخراج شده بودند.
گروه