مرکز خبرنگاران افغانستان با نشر گزارشی گفته است که در کنار افزایش بی‌سابقهٔ بازداشت تهدید و ارعاب خبرنگاران و کارمندان رسانهای توسط طالبان، دسترسی به اطلاعات در این کشور نیز محدود شده است.
این نهاد حامی خبرنگاران ناوقت روز سه شنبه ۲۳ اگست (اول سنبله) گفت: "در یک سال حاکمیت طالبان از یک‌سو، نه تنها اقدام‌های محدودکننده آزادی بیان به ویژه از طریق بازداشت، تهدید، ارعاب خبرنگاران و کارمندان رسانهای به شکل بی‌پیشینه‌ای افزایش یافته است، بلکه دسترسی به اطلاعات در کشور نیز به شکل جدی محدود شده است."
این نهاد گفته است که با ادامۀ این وضعیت، بسیاری رسانه‌ها از نشر گزارش‌های تحقیقی و مصاحبه‌های "چالشی" خودداری کرده و خودسانسوری در میان رسانه‌های افغانستان افزایش چشم‌گیری داشته است.
بر بنیاد یافتههای این مرکز، از آغاز تسلط طالبان بر این کشور تا اکنون، ۲۴۵ رویداد خشونت علیه خبرنگاران و کارمندان رسانهای ثبت شده که این خشونت‌ها شامل، بازداشت، لت و کوب، تهدید، ارعاب و جراحت می‌شود. مرکز خبرنگاران گفته است که در نخستین روزهای حاکمیت طالبان، علی رضا احمدی، گزارشگر خبرگزاری رها و نجمه صادقی، مجری تلویزیون جهان صحت در نتیجۀ حملۀ انتحاری شاخۀ خراسان داعش در میدان هوایی کابل کشته شدند.
در این گزارش آمده است که در این مدت، ۱۳۰ مورد بازداشت موقت توام با خشونت و تهدید توسط طالبان به ثبت رسیده است. به گفتۀ مرکز خبرنگاران افغانستان در حال حاضر، خالد قادری، مجری پیشین رادیو نوروز در هرات، میرزا حسنی، مسوول رادیو آفتاب در دایکندی و عبدالحنان محمدی، خبرنگار خبرگزاری پژواک در کاپیسا در قید طالبان قرار دارند.
این نهاد حامی خبرنگاران افزوده است: "در این مدت، حداقل ۸۰ مورد تهدید، دست‌کم ۲۸ مورد خشونت فزیکی و یا لت و کوب، پنج رویدادی که منجر به زخمی شدن خبرنگاران شده، به ثبت رسیده است. به جز چند مورد تهدید و یا خشونت از سوی افراد ناشناس، اکثر اقدام‌های یادشده علیۀ خبرنگاران توسط نیروهای منسوب به امارت اسلامی رخ‌داده است."
مرکز خبرنگاران افغانستان اضافه کرده که در جریان یک سال گذشته، از میان حدود ۶۰۰ رسانه تصویری، صوتی و چاپی، تقریباً نصف آنان از فعالیت باز مانده اند.
این مرکز مشکلات اقتصادی، وضع محدودیت‌ها و خروج صدها خبرنگار و کارمندان مسلکی را از عوامل عمدۀ بسته‌شدن رسانه‌ها در این کشور عنوان کرده است.
پیش از این، سازمان گزارشگران بدون مرز گفته بود که یافتههای آنان نشان می‌دهد که در حدود یک سال گذشته، ۲۱۹ رسانۀ چاپی، صوتی و تصویری در افغانستان از فعالیت باز مانده است. به گفتۀ این سازمان، پیش از مسلط شدن طالبان بر افغانستان، ۵۴۷ رسانه وجود داشت که در حال حاضر، تنها ۳۲۸ رسانه در این کشور فعال است.
آغاز کار کمیسیون رسیدگی به تخطی رسانه‌ها
همزمان با نگرانی نهادهای پشتیبان خبرنگاران در افغانستان، مقام‌های طالبان از آغاز کار کمیسیون رسیدگی به تخطی رسانه‌ها در این کشور خبر داده اند.
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان گفت که نخستین نشست این کمیسیون دیروز با حضور نمایندگان نهادهای حامی خبرنگاران، رسانه‌ها و مقام‌های حکومتی برگزار شده است. آقای مجاهد هدف از آغاز کار این کمیسیون را جلوگیری از خشونت علیه خبرنگاران و پیش‌گیری از تخطی‌های رسانهای عنوان کرده است.
انجمن ژورنالیستان آزاد افغانستان از فعالیت دوبارۀ این کمیسیون استقبال کرده و گفته است که مقام‌های وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان در نخستین جلسۀ این کمیسیون از عدم مداخله سایر ارگان‌ها در موارد رسانهای اطمینان داده اند.
حجت‌الله مجددی، مسوول این نهاد با فرستادن پیامی به خبرنگاران گفت: "انجمن ژورنالیستان آزاد افغانستان از آغاز فعالیت کمیسیون بررسی شکایات و رسیدگی به تخلفات ... استقبال کرده و آن را مایۀ دلگرمی و اطمینان جامعه رسانهای کشور می‌داند."
مرکز خبرنگاران افغانستان گفته است که طالبان باید با احیای مجدد کمیسیون رسیدگی به شکایات و تخلفات رسانهای، زمینه رسیدگی به شکایات از خبرنگاران و رسانه‌ها را فراهم کنند.
این نهاد از طالبان خواسته است که آنان تعهد سیاسی قاطع خود را برای تایید و اجرای قوانین مرتبط به رسانه‌ها به ویژه قانون رسانه‌های همگانی و قانون دسترسی به اطلاعات اعلام کرده و زمینه عملی‌شدن این قوانین را فراهم کنند.
مرکز خبرنگاران افغانستان همچنان از گروه طالبان خواسته است که افراد آنان دست از بازداشت‌های خودسرانه بردارند و به تهدید خبرنگاران افغان پایان دهند.
