فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران با ابراز نگرانی از وضع محدودیتها علیه فعالیت رسانهها و اعمال خشونتها در برابر خبرنگاران افغان میگوید که با تسلط طالبان بر افغانستان، تهدیدها علیه ژورنالیستها افزایش یافته است.
این فدراسیون گفته است که در بیشتر از یک ماه گذشته، فعالیت دستکم ۱۵۳ نهاد رسانهای متوقف و در حال حاضر فعالیت کار رسانهای برای زنان در این کشور محدود شده و تهدیدها علیه خبرنگاران افغان با گذشت هر روز افزایش میابد.
این فدراسیون همچنین "حملات طالبان بر جامعه رسانهای" در این کشور را نکوهش کرده و گفته است که نگران امنیت خبرنگاران افغان است.
آمار نهاد حمایت کنندهٔ رسانههای آزاد افغانستان (نی) نیز نشان میدهد که در هفتههای اخیر بیش از ۱۳۵ رسانه در این کشور از فعالیت باز مانده است و با توقف نشرات این رسانهها، دهها کارمند آن بیکار شده اند.
نصیر احمد نوری، مسوول این نهاد روز شنبه ۱۸ سپتمبر (۲۷ سنبله) به صدای امریکا گفت که بررسیهای آنان نشان میدهد که در روزهای اخیر فعالیت بسیاری این رسانهها، به ویژه در ننگرهار متوقف شده است.
آقای نوری افزود که در کنار تهدیدهای امنیتی علیه خبرنگاران، مشکلات اقتصادی نیز باعث توقف نشرات رسانهها در کابل و ولایات دیگر شده است.
او افزود: "بازار کار برای رسانهها محدود است. امروز رسانهها نمیتوانند که از بازار مانند گذشته تبلیغات به دست بیاورند و پروژههای را که در گذشته کار میکردند و با نشر آن پول به دست میآوردند، امروز متاسفانه این بازار وجود ندارد."
در این حال، مرکز خبرنگاران افغانستان میگوید که رسانههایکه به فعالیت خود در کابل و ولایات ادامه داده اند با مشکلات "شدید امنیتی و اقتصادی" مواجه اند و آنان نیز زمان نشراتی خود را محدود کرده اند.
احمد قریشی، رییس این نهاد به صدای امریکا گفت: "طبیق تخمینی که ما داریم حدود ۸۰ درصد رسانهها از فعالیت باز مانده و یا این که به شکل وقفهای فعالیت دارند. برخی آنان در جریان روز یک ساعت نشرات دارند."
او افزود که بسیاری از مسوولان این رسانهها به دلیل تهدیدات امنیتی و مسلط شدن طالبان بر افغانستان به بیرون از این کشور فرار کرده و یا موقعیت شان را تغییر داده اند.
تشدید خشونتها علیه خبرنگاران
نهادهای حامی خبرنگاران در افغانستان میگویند که در یک ماه گذشته حملات بر خبرنگاران در کابل و برخی ولایات دیگر افزایش یافته و شمار دیگر از سوی طالبان زندانی شده اند.
آمار دفتر نی نشان میدهد که در این مدت، بیشتر از ۱۵ خبرنگار از سوی طالبان بازداشت و مورد لت و کوب قرار گرفته اند. پیش از این طالبان لت و کوب خبرنگاران را رد کرده بودند.
گفته میشود که طالبان دو هفته پیش، مرتضی صمدی، یک عکاس افغان را در جریان اعتراضات باشندگان هرات بازداشت کردند که تا کنون در بند این گروه قرار دارد.
مسوول نهاد حمایت کنندهٔ رسانههای آزاد افغانستان (نی) تاکید کرد که ادامه خشونتها علیه خبرنگارن باعث شده تا بسیاری آنان، به شمول خبرنگاران زن مسلک خود را ترک کنند.
آقای نوری اضافه کرد که در حال حاضر خبرنگاران به گونۀ آزاد نمیتوانند اطلاعات جمعآوری کنند که ادامه این وضعیت خبرنگاران را به مشکلات بیشتر مواجه خواهد کرد.
در این حال، دیدبان حقوق بشر و رسانهها هشدار داده است که ادامۀ "دشواریها در بخش دسترسی به اطلاعات" منجر به توقف فعالیت رسانههای بیشتر در افغانستان خواهد شد.
این نهاد در اعلامیهای گفته است که نبود یک طرزالعمل از سوی طالبان برای کار و فعالیت رسانهها، خبرنگاران را با مشکل مواجه ساخته و در روزهای اخیر چندین خبرنگار افغان در کابل مورد لت و کوب قرار گرفته اند.
دیدبان حقوق بشر و رسانهها از طالبان خواسته است: "ما از کمیسیون فرهنگی طالبان میخواهیم که خشونت علیه خبرنگاران را متوقف نموده و به حق دسترسی به اطلاعات بشتر توجه کنند تا خبرنگاران و رسانهها بهتر فعالیت نماید."
این در حالیست که روزنامه اطلاعات روز، هفته گذشته از بازداشت و لت و کوب پنج گزارشگر خود توسط طالبان خبر داد که دو تن آنان پس لت و کوب آزاد شدند.
اطلاعات روز گفته است که تقی دریابی و نعمت الله نقدی با "شلاق و کیبل" توسط جنگجویان طالبان لت و کوب شدند.
ذکی دریابی، ویراستار روزنامهٔ اطلاعات روز در یک تویت تصاویر دو خبرنگار این روزنامه که توسط طالبان به شدت لت و کوب شده بودند، نشر کرده و گفته است که "تاریخ افغانستان نخستین روز اعلام کابینه طالبان و این تصویر را فراموش نخواهد کرد."
پیش از این نیز طالبان ۱۲ خبرنگار را در شهر جلال آباد، مرکز ولایت ننگرهار توقیف کردند که در میان آنان پنج خبرنگار پاکستانی و سه خبرنگار آلمانی شامل بودند.
شماری از این خبرنگاران به بخش اردوی صدای امریکا گفته بودند که آنان به دلیل گرفتن عکس و فلمبرداری بدون اجازه از طالبان، توقیف شدند.
پس از تسلط طالبان بر کابل، صدها ژورنالیست از سراسر افغانستان تلاش دارند تا این کشور را ترک کنند و شماری از آنان قادر به ترک افغانستان نیز شده اند.