لینک های دسترسی

Breaking News

آیا درگیری حماس با اسراییل به جنگ گسترده‌تر در منطقه مبدل شده می‌تواند؟


تحلیلگران می‌گویند که مداخلۀ احتمالی ملیشه‌های حزب‌الله لبنان در جنگ میان حماس و اسراییل و نقش ایران در این جنگ که تا هنوز مبهم و سردرگم باقی مانده است، عوامل عمده‌ای است که می‌تواند دامنۀ درگیری حماس و اسراییل را به جنگ گسترده‌تر منطقه‌ای امتداد دهد.

با وصف تنش‌های فزایندۀ مرزی، تا هنوز نشانه‌ای از تهاجم حزب‌الله علیه اسراییل به چشم نمی‌خورد و ایران نیز رسماً اعلام کرده است که در تهاجم حماس بر اسراییل نقشی نداشته است.

در همین حال، شماری از کشورهای منطقه که در صدد بهبود روابط با اسراییل اند، تلاش دارند تا نقش میانجی را در این درگیری بازی کنند. اما وضعیت در منطقه به شدت در حال تغییر است.

در درگیری میان حماس و اسراییل که از روز شنبه به اینسو ادامه دارد، هزاران نفر از هر دو طرف کشته و هزاران نفر دیگر زخمی شده اند. جنگجویان حماس پس از ورود به قلمرو اسراییل، نظامیان و غیرنظامیان را هدف حملات قرار داده و نیروهای اسراییلی نیز در پاسخ به آن، نوار غزه را هدف حملات مرگبار هوایی قرار داده اند.

به گفتۀ شماری از تحلیلگران، حتا اگر اسراییل به تهاجم نظامی زمینی بر غزه اقدام کند، با یک جبهۀ دوم کابوس‌گونه در مرزهای شمالی خود با حزب‌الله مواجه خواهد شد، گروهی که از سال ۲۰۰۶ به اینسو با اسراییل در جنگ است.

حزب‌الله گفته است که سه عضو آن گروه در حملات هوایی اسراییل بر جنوب لبنان کشته شده اند.
یک مقام ارشد دفاعی ایالات متحده که نخواست نامش گرفته شود، به خبرنگاران گفت: "ما به شدت در مورد حزب‌الله نگرانی داریم که تصمیم نادرست نگیرد و جبهۀ دوم جنگ را باز نکند."

واکنش "سنجیدۀ" حزب‌الله

با اینحال، هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که حزب‌الله که از دید شماری از تحلیلگران در مقایسه با حماس، "نیروی سهمگین‌تر" جنگی است، به راه اندازی تهاجم مشابه مبادرت ورزد.

حسنی عابدی، رییس مرکز مطالعات و تحقیقات جهان عرب و مدیترانه مستقر در سویس گفت: "لبنان که خود درگیر بحران بزرگ سیاسی و اقتصادی است، شعله‌ور شدن آتش جنگ را به سود خود نمی‌بیند. بلی، خطر سرریز شدن جنگ وجود دارد، اما حزب‌الله واکنش سنجیده و تنظیم شده داشته است."

اما برای اگنس لیوالویس، معاون انستیتیوت تحقیق و مطالعات شرق میانه و مدیترانه، فعالیت حزب‌الله در جنوب لبنان هشدار دهنده است، اما به گفتۀ وی علایقی برای تشدید این تنش از هر دو جانب وجود ندارد.

کشورهای عمدۀ منطقه چون عربستان سعودی و مصر نیز بیشتر از پیش مشتاق اند تا تنش فروبکاهد و آنان با ایفای نقش به صفت میانجی، جایگاه خود را در سطح بین‌المللی تقویت بخشند.

محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در تماس تلیفونی با محمود عباس، رییس ادارۀ خودگران فلسطینی گفته است که برای جلوگیری از "گسترش جنگ" کار می‌کند.

ستیفن کوک، پژوهشگر ارشد در شورای روابط خارجی می‌گوید که بروز نوعی درگیری میان یک اردوی عرب و اسراییل "غیرمحتمل" به نظر می‌رسد. اما به گفتۀ وی "خطر واقعی" تشدید تنش میان حزب‌الله و اسراییل وجود دارد، آنچه که وی آن را "سناریوی کابوس" عنوان کرد. او گفت که همگان باید مراقب این تهدید باشند.

کی خطر را بپذیرد؟

بزرگترین خطر از جانب رهبری مذهبی ایران متوجه جنگ حماس با اسراییل است. ایران، رقیب سرسخت اسراییل در منطقه بوده و آن کشور را به رسمیت نمی‌شناسد.

حکومت ایران از دیرزمان حماس را حمایت مالی و نظامی کرده است، اما آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر ایران روز سه شنبه "شایعاتی" را رد کرد که گویا ایران در تهاجم حماس بر اسراییل دخیل بوده است. با اینحال، خامنه‌ای تمام جهان اسلام را ترغیب کرد تا از فلسطینیان و داعیۀ آنان حمایت کند.

موضع‌گیری و اظهار نظر خامنه‌ای در این مورد غیرمعمول و سریع بود، زیرا وی اغلباً برای ابراز نظر در مورد چنین مسایل روزها صبر می‌کند.

امانویل مکرون، رییس جمهور فرانسه روز سه شنبه گفت که وی احتمال می‌گذارد که حماس در حمله بر اسراییل "از بیرون کمک" دریافت کرده است، هرچند افزود که "هیچ نشانۀ رسمی از دخالت مستقیم" ایران در این زمینه وجود ندارد.

اسراییل نیز به زعم خود، هرگز اقدام نظامی برای خنثا کردن برنامۀ هسته‌ای ایران را رد نکرده و گمان می‌رود که این کشور در چندین عملیات در داخل ایران به شمول ترور محسن فخری‌زاده، دانشمند هسته‌ای ایران دست داشته است.

لیوالویس گفت: "همکاری ایران با حماس تازه نیست، اما به فکر من تهران خطر یک جنگ منطقه‌ای را نمی‌پذیرد."

دنیس بوچارد، مشاور امور شرق میانه در انستیتیوت روابط بین‌المللی در فرانسه می‌گوید که موضوع کلیدی این است که در جنگ حاضر، کی دشمن واقعی اسراییل است. او گفت: "این [دشمن] تنها حماس است یا ایران است؟"

بوچارد گفت: "چه اسراییل – به گونۀ درست یا نادرست – فکر کند که این عملیات [حماس بر اسراییل] از سوی ایران تحریک شده است، خطر یک جنگ گسترده‌تر منطقه‌ای وجود دارد."

گروه

XS
SM
MD
LG