سفر سراج الدین حقانی، سرپرست وزارت داخلۀ حکومت طالبان، به امارات متحده عرب و دیدار او با مقامات ارشد آن کشور، از چندین جهت از سوی برخی تحلیلگران و کاربران شبکه‌های اجتماعی به نقد و موشکافی گرفته شده است.
این سفر غیرمترقبۀ حقانی نه تنها شماری از تحلیلگران را شگفت‌زده کرده، بلکه در عین حال، پیچیدگی سیاسی بازیگران منطقه و فرا منطقه را در افغانستان برجسته میکند.
حقانی نه تنها در سپتمبر ۲۰۰۷ میلادی به خاطر رابطه با شبکه القاعده، طالبان، حمایت مالی این گروه و سایر فعالیت‌های افراطی، درج فهرست تعزیرات ملل متحد شد، بلکه وزارت خارجه امریکا و اداره تحقیقات فدرال ایالات متحده برای معلوماتی که منجر به دستگیری وی شود، انعام ۱۰ میلیون دالر را تعیین کرده است.
پیتر برگن، معاون مطالعات جهانی در مرکز پژوهشی امریکای نوین، مستقر در شهر واشنگتن دی‌سی، به صدای امریکا گفت که به دلایل مشخص: تعیین جایزه ۱۰ میلیون دالری از سوی حکومت امریکا و درج نام حقانی در فهرست تعزیرات ملل، از سفر سرپرست وزارت داخله متعجب شده است.
او افزود که سراج‌الدین حقانی درج فهرست تعزیرات ملل متحد نیز است که سفر وی را به خارج از افغانستان دشوار میکند.
سراج الدین حقانی و عبدالحق وثیق، رییس عمومی استخبارات حکومت طالبان، در روز نخست سفر شان به امارات متحدهٔ عرب با شیخ محمد بن زاید بن سلطان آل نهیان، امیر امارات متحدهٔ عرب در شهر ابو ظبی دیدار کردند.
با در نظر‌داشت تاریخچه سراج‌الدین حقانی، پرسش‌‌های عمده مطرح می‌شود که این مقام حکومت طالبان چگونه به صورت رسمی وارد کشوری می‌شود که متحد نزدیک ایالات متحده در حوزه خلیج است.
رابطه خانوادگی حقانی‌ها با امارات متحده عرب
عظیم‌الله ورسجی، دپلومات حکومت پیشین افغانستان در قطر که اکنون در ایالات متحده به سر می‌برد، به صدای امریکا گفت که دلایل متعددی برای چنین سفر وجود دارد. او پیوندهای تاریخی بین خانواده حقانی و امارات را به عنوان یکی از دلایل مطرح کرد.
ورسجی گفت: "جلال‌الدین حقانی [پدر سراج‌الدین حقانی] در دهه ۱۹۸۰ در تبانی با دستگاه امنیتی پاکستان با کشورهای حوزه خلیج به ویژه امارات رابطه نزدیک داشت...یکی از خانم‌های جلال الدین حقانی یمنی الاصل و شهروند اماراتی بود که خود نشانگر عمق روابط امنیتی و خانواده گی میان دو‌طرف است.''
این دپلومات حکومت پیشین افغانستان می‌گوید که تلاش برای کاهش نفوذ قطر که در گذشته میزبان مذاکرات میان ایالات متحده و طالبان بود، عامل دیگری است که شرایط سفر حقانی را به امارات مساعد کرده است.
مجیب‌الرحمان رحیمی، رییس کانون آزادی و توسعه مستقر در بریتانیا، با ورسجی هم نظر است.
او به صدای امریکا گفت: ''خانواده حقانی با امارات روابط دیرینه دارد. در تحولات سالیان اخیر طالبان بیش‌تر بالای قطر اتکا کردند و روابط خود را از طریق این کشور با بیرون تامین نمودند."
در کنار پاکستان و عربستان سعودی، امارات متحده عرب یکی از سه کشوری بود که حکومت نخست طالبان -بین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ - را به رسمیت می‌شناختند.
رحیمی افزود: " قطر با ایتلاف سعودی و امارات مشکل دارد. شاید طالبان تلاش می‌کنند روابط خود را با امارات توسعه بدهند تا از اتکای بیش از حد بر قطر بکاهند و از این طریق با سعودی و دیگر کشورهای عربی و از طریق این‌ها با کشورهای غربی روابط خود را تامین کنند.''
اختلاف درونی طالبان و کاهش نفوذ قطر و ایران
سمیع یوسف‌زی که از مسایل داخلی طالبان آگاهی دارد، فکر میکند که سفر حقانی به امارات متحده عرب، یک گام استراتیژیک است، اما مانند ورسجی و رحیمی تلاش برای کاهش نفوذ ایران و قطر را رد نمی‌کند.
یوسف‌زی به صدای امریکا گفت: ''سفر [سرپرست] وزیر داخله طالبان به امارات دلالت به یک حرکت استراتیژیک از سوی هر دو جناح است. هدف امارات متحده عربی تقویت نفوذ خود در افغانستان و ایجاد تعادل روابط رو به رشد ایران با طالبان است.''
رحیمی نیز با این طرز دید همسویی دارد. او گفت: ''شاید در رقابت‌های درون طالبانی، حقانی‌ها در تلاش تامین رابطه با امارات باشند، چون قندهاری‌ها با ایران و قطر روابط نزدیک دارند.''
به گفته یوسف‌زی، امارات متحده عرب تا حالا میزبان چندین مذاکره میان ایالات متحده و طالبان بوده تا شهروندان امریکایی که در افغانستان در بازداشت به سر‌می‌برند، از قید آزاد شوند. او می‌گوید که این سفر حقانی بازتاب دهنده همسویی منطقه‌ای نیز است، زیرا عربستان سعودی و امارات در مورد نفوذ ایران در افغانستان نگرانی‌های مشترک دارند.
سفر حقانی در حالی به امارات صورت گرفته است که قرار است ملل متحد به تاریخ ۳۰ جون و اول جولای میزبان سومین نشست دوحه در مورد افغانستان باشد. رهبران طالبان گفته‌‌اند که خواهان شرکت در این نشست هستند، مشروط بر اینکه شرایط آنان پذیرفته شود.
شماری از کارشناسان معتقد‌اند که قطر بر طالبان فشار وارد میکند تا به خواست‌های جامعه بین المللی از جمله ملل متحد تمکین کنند.
به گفته ورسجی، حقانی بخاطر تعزیرات غرب هم نیازمند منابع مالی و هم حمایت سیاسی است که با دیدار از امارات ''خود را در نقش رهبر در برابر شورای قندهار" نشان می‌دهد. او گفت: "حقانی با انجام سفر به امارات یک پیام به قطر هم می‌فرستد که تنها دوحه نه، بلکه پایگاه تقلیدی حقانی‌ها (امارات) هم آماده پذیرایی است.''
چراغ سبز امریکا به سفر حقانی برای سفر به امارات
برخی از تحلیلگران معتقد‌اند که سفر سرپرست وزارت داخلۀ حکومت طالبان در تبانی و هماهنگی سایر کشور‌ها از جمله ایالات متحده، منتفی نیست.
یک مقام امنیتی حکومت پیشین افغانستان که نخواست نامش در گزارش شود، در مصاحبه‌ای با صدای امریکا ضمن بازتاب اختلافات میان حقانی و هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، گفت که ایالات متحده در شرایط کنونی خواهان وفاق طالبان است، نه نفاق آنان.
به گفته او، در دو نشست قبلی دوحه و پس از آن کشورهای منطقه به وضاحت نشان دادند که نسبت به موضعگیری ایالات متحده در افغانستان، موقف مخالف دارند. این مقام امنیتی حکومت پیشین افغانستان می‌گوید که طالبان در دو نشست دوحه اشتراک نکردند و چین، ایران و روسیه از تصمیم طالبان حمایت کردند.
او افزود: "ایالات متحده بار‌ها تاکید کرده است که از هیچ گروهی بر ضد طالبان حمایت نظامی نمی‌کند. کوشش به همین است که طالبان به حیث یک کتله حفظ شوند. امریکا و متحدین آن تلاش می‌کنند تا دو مواد توافق دوحه عملی شود: گفت‌وگو‌های بین الافغانی و ایجاد حکومت همه شمول. برای رسیدن به این اهداف اصلی، ایالات متحده و امارات می‌خواهند تا اختلافات میان طالبان را مدیریت کنند و فکر می‌کنند که حقانی گوش شنوا دارد.''
مقامات ایالات متحده و ملل متحد تا حالا در مورد سفر حقانی به امارات متحده عرب تبصره نکرده‌اند.
این کارشناسان معتقدند که سفر سراج الدین حقانی به امارات متحده عرب صحنه سیاسی پیچیده‌‌ای بین طالبان، قدرت‌های منطقه‌ای، ایالات متحده و متحدین آن در منطقه را برجسته می کند. آنان استدلال می‌کنند که این سفر با توجه به تاریخچه حقانی و وضعیت جیوپلیتیک کنونی نمایانگر تغییر اساسی در اتحادها و استراتیژی‌های منطقه و فرا منطقه است.
گروه