دیدبان حقوق بشر با اشاره به نقض حقوق بشر توسط طالبان میگوید که مردم افغانستان در "کابوس حقوق بشری زندگی میکنند و قربانی ظلم طالبان و بیتفاوتی بینالمللی" اند.
در آستانۀ یک سالگی سلطۀ طالبان بر افغانستان، روز پنجشنبه ۱۱ اگست (۲۰ اسد) با نشر گزارشی گفته است که این گروه از زمان تصرف افغانستان در یک سال پیش، تعهدات خود را در قبال احترام به حقوق بشر و حقوق زنان نقض کرده، محدودیتهای شدید را بر زنان اعمال و رسانهها و منتقدان خود را با بازداشت خودسرانه، شکنجه و محکمههای صحرایی سرکوب کرده اند.
فرشته عباسی، پژوهشگر افغانستان در دیدبان حقوق بشر گفت: "...آیندۀ افغانستان تاریک خواهد ماند، مگر اینکه دولتهای خارجی فعالانهتر با مقامات طالبان تعامل کنند و در عین حال آنها را به شدت در زمینه اقدامات حقوق بشری شان تحت فشار قرار دهند".
بر اساس گزارش دیدبان حقوق بشر، نقض حقوق بشر توسط طالبان، تلاشهای بینالمللی را برای رسیدگی به بحران بشری در این کشور با خطر مواجه کرده است.
این سازمان به قوانین طالبان طی یک سال گذشته اشاره کرده که به گونۀ وسیع حقوق اساسی زنان از جمله آزادی بیان، کار، گشت و گذار و آموزش آنان را نادیده گرفته و سایر حقوق ابتدایی چون حق زندگی، معیشت، مراقبتهای بهداشتی، غذا و آب آنان را تحت تاثیر قرار داده است.
به باور دیدبان حقوق بشر، با توجه به "سابقۀ وحشتناک" حقوق بشری طالبان و تمایل نداشتن این گروه به تعامل معنادار با نهادهای مالی بینالمللی، انزوای آنها را بیشتر خواهد کرد.
این سازمان گفته است که دولتهای خارجی باید محدودیتهای بخش بانکی بر افغانستان را کاهش دهند تا زمینۀ فعالیتهای اقتصادی مشروع و کمکهای بشردوستانه تسهیل شود. اما تاکید کرده است که طالبان نیز باید موارد نقض حقوق را کاهش دهند و از مرتکبین تخلفات بازخواست کنند.
خانم عباسی گفته است: "طالبان باید فوراً تصمیم وحشتناک و زنستیزانه خود مبنی بر ممنوعیت تحصیل دختران و زنان در مقطع متوسطه را لغو کنند".
پس از آن که گروه طالبان بار دیگر در اگست سال گذشتۀ میلادی بر افغانستان مسلط شد، دروازههای مکاتب متوسطه و لیسه را به روی دختران بسته کرد و با وجود تعهدات مقامات این گروه برای بازگشایی مکاتب، هنوز هم دختران از فراگیری آموزش محروم نگه داشته شده اند.
هرچند نورالله منیر، سرپرست وزارت معارف طالبان ادعا کرد که حکومت این گروه و مردم در نقاط دوردست افغانستان هیچ مخالفتی با آموزش دختران ندارند، بلکه در برابر "بیرونشدن دختران شان از خانه حساسیت دارند".
از سوی هم خانم عباسی تاکید کرده است: "بعد از یک سال در قدرت، رهبران طالبان باید به فاجعهای که خلق کرده اند اذعان کرده و جریان نقض حقوق را متوقف کنند، پیش از اینکه افغانهای بیشتری آسیب ببینند و جانهای بیشتری از دست بروند".
اما طالبان گفته اند که حقوق بشری شهروندان افغانستان تامین شده است. در تازهترین مورد، محمدخالد حنفی، سرپرست وزارت امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان گفته است که همۀ حقوق شرعی زنان برای شان داده خواهد شد.
او گفته است که طی ۲۰ سال گذشته هیچکس صدای حقوق زنان را بلند نکرده، حق ارثی به آنها نداده و هیچ مهری به آنها واگذار نشده است.