صدیق پتمن، مُعین وزارت معارف افغانستان در یک مصاحبه ویژه به رادیو آشنا صدای امریکا گفت که حمایت مردم و فعالیت های یک موسسه غیر دولتی در این انکشاف بی سابقه نقش دارد. آقای پتمن گفت "در سه ولسوالی شغنان و پامیرات که مردم اسماعیلی ما درآنجا زنده گی میکنند، بیسوادی به صفر رسیده است."
سید شمس الله شمس، رئیس معارف ولایت بدخشان هم می گوید که وضعیت مناسب امنیتی با گسترش سواد در این سه ولسوالی کمک کرده است. آقای شمس گفت "در گذشته هم شغنان از رهگذر معارف وضعیت خوبی داشت و در سالهای اخیر تلاش زیاد صورت گرفته است تا استادان زیاد استخدام شوند و مکاتب جدید ایجاد شود."
بر اساس معلومات ریاست معارف بدخشان، در این سه ولسوالی سی باب مکتب (۱۷ لیسه، ۸ متوسطه و ۵ ابتدائیه) وجود که در آن ۶۱۱ آموزگار به بیشتر از ۱۲۶۰۰ شاگرد آموزش می دهد. اضافه بر این یک دارالمعلمین، یک مرکز باسوادی برای بزرگسالان و صنوف آموزش های خانگی هم در ولسوالی های شغنان و پامیرات فعالیت دارند.
موسسه غیردولتی
مقام ها نقش شبکه انکشافی آغاخان در مبارزه با بی سوادی در این سه ولسوالی ولایت بدخشان را، اساسی می خوانند.
شبکه انکشافی آغاخان که بیشتر در ولایات کابل، بامیان و بدخشان فعالیت های انکشافی و فرهنگی انجام می دهد یک موسسه بین المللی غیرانتفاعی است که توسط شهزاده کریم آغاخان (چهارم) تاسیس شده است. در یک دههء گذشته این موسسه بیشتر از هفتصد میلیون دالر را در افغانستان در پروژه های انکشافی (به شمول هوتل پنج ستاره سرینا و شبکه تلیفون موبایل روشن) و بشری (صحت، معارف و بازتوانی اقتصادی) به مصرف رسانیده است.
عوض خان پیمان، یک مسوول ساحوی شبکه انکشافی آغاخان به رادیو آشنا گفت که این موسسه از ۱۳ سال بدینسو برای محو بیسوادی در ولسوالی های مختلف ولایت بدخشان کار کرده است. او گفت، شبکه انکشافی آغاخان اضافه بر حمایت از مکاتب که برای اطفال و نوجوانان فرصت های آموزش را فراهم میسازد هر سال ده تا پانزده مرکز سوادآموزی را برای بزرگسالان ایجاد می کند.
آقای پیمان گفت "برنامه آموزشی و با سوادی ما از سیستم کشور کینیا گرفته شده است که بر اساس آن حتی در مناطقی که امکان جذب بیست شاگرد باشد، مکتب محلی ایجاد می شود."
بامیان تا ده سال
مُعین وزارت معارف افغانستان همچنان گفت تا یک دهه آینده امکان دارد که بیسوادی در ولایت بامیان با حد صفر کاهش یابد. آقای پتمن گفت "در هرجایی که اراده برای باسوادی موجود باشد، بی سوادی محو شدنی است."
مقام ها می گویند که میزان شمولیت اطفال در مکاتب در ولایت بامیان نسبت به دیگر ولایات افغانستان، بلند است.
لطف الله صافی، استاد پوهنتون کابل و مشاور وزارت معارف می گوید اگر چه قوانین افغانستان بر دسترسی یکسان و همگانی به خدمات معارف صراحت دارد اما آمار رفتن اطفال به مکاتب در ولایات افغانستان، بسیار متفاوت است. آقای صافی گفت "همین اکنون معارف افغانستان دربعضی جاها به سرعت رو به افزایش است درحالی که همین سرعت در دیگر ولایت ها بخصوص در ولایات ناامن سرحدی و هم مرز با پاکستان و ایران وجود ندارد. هرگاه تلاش برای رفع عوامل ناامنی و کاستن فاصله ها صورت نگیرد، انکشاف متوازن معارف صورت نمی گیرد و باعث بروز بحران سایکالوژی (روانی) در کشور می گردد."
بر مبنای آمار وزارت معارف افغانستان در سال روان بیشتر از ۹ میلیون شاگرد، که چهل در صد آنها اناث اند، به مکاتب و مراکز آموزشی می روند. این شمار شاگردان در تاریخ افغانستان بی سابقه خوانده می شود.
اگر چه وزارت معارف از داشتن دو صد هزار معلم در سراسر کشور خبر می دهد اما موجودیت معلمین مسلکی در ولایات کشور خیلی متفاوت است. اداره همکاری های فرهنگی، ساینسی و آموزشی سازمان ملل (یونیسکو) گزارش داده است که هفتاد در صد معلمین در مکاتب کابل تعلیمات مسلکی دارند در حالیکه در ولایات پکتیکا، ارزگان، بادغیس، غور، کندهار و دای کندی بین نود تا ۹۹ در صد معلمین غیرمسلکی گزارش شده اند.
مقام ها در وزارت معارف همچنان می گویند که حدود نصف تمام مکاتب افغانستان ساختمان ندارد و بیشتر از چهار صد مکتب به دلیل مشکلات امنیتی به روی دانش آموزان، بسته است.
سید شمس الله شمس، رئیس معارف ولایت بدخشان هم می گوید که وضعیت مناسب امنیتی با گسترش سواد در این سه ولسوالی کمک کرده است. آقای شمس گفت "در گذشته هم شغنان از رهگذر معارف وضعیت خوبی داشت و در سالهای اخیر تلاش زیاد صورت گرفته است تا استادان زیاد استخدام شوند و مکاتب جدید ایجاد شود."
بر اساس معلومات ریاست معارف بدخشان، در این سه ولسوالی سی باب مکتب (۱۷ لیسه، ۸ متوسطه و ۵ ابتدائیه) وجود که در آن ۶۱۱ آموزگار به بیشتر از ۱۲۶۰۰ شاگرد آموزش می دهد. اضافه بر این یک دارالمعلمین، یک مرکز باسوادی برای بزرگسالان و صنوف آموزش های خانگی هم در ولسوالی های شغنان و پامیرات فعالیت دارند.
موسسه غیردولتی
مقام ها نقش شبکه انکشافی آغاخان در مبارزه با بی سوادی در این سه ولسوالی ولایت بدخشان را، اساسی می خوانند.
شبکه انکشافی آغاخان که بیشتر در ولایات کابل، بامیان و بدخشان فعالیت های انکشافی و فرهنگی انجام می دهد یک موسسه بین المللی غیرانتفاعی است که توسط شهزاده کریم آغاخان (چهارم) تاسیس شده است. در یک دههء گذشته این موسسه بیشتر از هفتصد میلیون دالر را در افغانستان در پروژه های انکشافی (به شمول هوتل پنج ستاره سرینا و شبکه تلیفون موبایل روشن) و بشری (صحت، معارف و بازتوانی اقتصادی) به مصرف رسانیده است.
عوض خان پیمان، یک مسوول ساحوی شبکه انکشافی آغاخان به رادیو آشنا گفت که این موسسه از ۱۳ سال بدینسو برای محو بیسوادی در ولسوالی های مختلف ولایت بدخشان کار کرده است. او گفت، شبکه انکشافی آغاخان اضافه بر حمایت از مکاتب که برای اطفال و نوجوانان فرصت های آموزش را فراهم میسازد هر سال ده تا پانزده مرکز سوادآموزی را برای بزرگسالان ایجاد می کند.
آقای پیمان گفت "برنامه آموزشی و با سوادی ما از سیستم کشور کینیا گرفته شده است که بر اساس آن حتی در مناطقی که امکان جذب بیست شاگرد باشد، مکتب محلی ایجاد می شود."
بامیان تا ده سال
مُعین وزارت معارف افغانستان همچنان گفت تا یک دهه آینده امکان دارد که بیسوادی در ولایت بامیان با حد صفر کاهش یابد. آقای پتمن گفت "در هرجایی که اراده برای باسوادی موجود باشد، بی سوادی محو شدنی است."
مقام ها می گویند که میزان شمولیت اطفال در مکاتب در ولایت بامیان نسبت به دیگر ولایات افغانستان، بلند است.
لطف الله صافی، استاد پوهنتون کابل و مشاور وزارت معارف می گوید اگر چه قوانین افغانستان بر دسترسی یکسان و همگانی به خدمات معارف صراحت دارد اما آمار رفتن اطفال به مکاتب در ولایات افغانستان، بسیار متفاوت است. آقای صافی گفت "همین اکنون معارف افغانستان دربعضی جاها به سرعت رو به افزایش است درحالی که همین سرعت در دیگر ولایت ها بخصوص در ولایات ناامن سرحدی و هم مرز با پاکستان و ایران وجود ندارد. هرگاه تلاش برای رفع عوامل ناامنی و کاستن فاصله ها صورت نگیرد، انکشاف متوازن معارف صورت نمی گیرد و باعث بروز بحران سایکالوژی (روانی) در کشور می گردد."
بر مبنای آمار وزارت معارف افغانستان در سال روان بیشتر از ۹ میلیون شاگرد، که چهل در صد آنها اناث اند، به مکاتب و مراکز آموزشی می روند. این شمار شاگردان در تاریخ افغانستان بی سابقه خوانده می شود.
اگر چه وزارت معارف از داشتن دو صد هزار معلم در سراسر کشور خبر می دهد اما موجودیت معلمین مسلکی در ولایات کشور خیلی متفاوت است. اداره همکاری های فرهنگی، ساینسی و آموزشی سازمان ملل (یونیسکو) گزارش داده است که هفتاد در صد معلمین در مکاتب کابل تعلیمات مسلکی دارند در حالیکه در ولایات پکتیکا، ارزگان، بادغیس، غور، کندهار و دای کندی بین نود تا ۹۹ در صد معلمین غیرمسلکی گزارش شده اند.
مقام ها در وزارت معارف همچنان می گویند که حدود نصف تمام مکاتب افغانستان ساختمان ندارد و بیشتر از چهار صد مکتب به دلیل مشکلات امنیتی به روی دانش آموزان، بسته است.
