وزیر خارجۀ ایران بار دیگر بر پیگیری حقابۀ ایران از دریای هلمند (هیرمند) خبر داده و گفته است که برخلاف مقامات پیشین افغانستان، طالبان بر حقابۀ آن کشور از این دریا "اعتراف و تاکید" دارند.
حسین امیر عبدالهیان به ایرنا، خبرگزاری رسمی ایران، گفته است که برای حصول حقابه ایران از دریای هلمند همۀ گزینهها در دستور کار آنان قرار دارد.
اخیراً وزیر خارجۀ ایران با امیر خان متقی، سرپرست وزارت خارجۀ حکومت طالبان، در حاشیۀ نشست وزیران خارجۀ کشورهای همسایۀ افغانستان در سمرقند دیدار کرد و پس از آن گفت که کشورش از حقابۀ ایران از آب دریای هلمند چشمپوشی نخواهد کرد.
این مقام ایرانی تاکید کرده است که آنان به تلاشهای خود از راههای دپلوماتیک برای حصول حقابه ایران ادامه میدهند. طالبان تاکنون در این مورد ابراز نظر نکرده اند.
کابل و تهران برای تقسیم آب دریای هلمند در زمان موسی شفیق، صدراعظم پیشین افغانستان در سال ۱۳۵۱ خورشیدی، یک معاهده را امضا کردند که بر اساس آن باید سالانه ۸۱۷ میلیون متر مکعب آب دریای هلمند به ایران داده شود، اما پیش از این حکومتهای پیشین گفته بودند که سالانه چندین برابر بیشتر از توافق، آب به ایران میریزد.
به گفتۀ آنان در چندین دهه جنگ در افغانستان، به دلیل مدیریت نشدن آب افغانستان، سالانه بین ۲.۵ تا سه میلیارد مترمکعب آب دریای هلمند، به ایران سرازیر شده است.
اما در سالهای اخیر، چندین بند برق و بندهای آبگردان در افغانستان در مسیر این دریا احداث شد که این امر سبب کمبود آب در بخشهای ایران شده است. یکی از این آبگردانها، بند کمال خان در نزدیکی مرز با ایران است که به تاریخ ۲۴ مارچ ۲۰۲۱ (چهارم حمل) از سوی محمد اشرف غنی، رییس جمهور پیشین افغانستان افتتاح شد.
برخی از تحلیلگران افغان باور دارند که طالبان در تلاش روابط بهتر با ایران اند و به همین دلیل، آنان میخواهند که آب دریای هلمند را اختیار آن کشور قرار دهند.
بریالی نصرتی، یکی از کارشناسان مسایل سیاسی، روز دوشنبه ۲۴ اپریل (چهارم ثور) به صدای امریکا گفت: "وضعیت طالبان فعلاً خوب نیست و اگر داعش هم حاکمیت را در افغانستان بگیرد، به خاطر که وضعیت شان خوب نمیباشد، با شما [ایران] همینگونه تعارفات میداشته باشد."
به باور نصرتی روابط بهتر کشورهای منطقه به ویژه ایران با طالبان، در آینده "درد سرساز" برای این کشورها و مردم افغانستان خواهد بود.
وزیر خارجۀ ایران در حالی به گونۀ غیرمستقیم از مقامهای حکومت پیشین دربارۀ حقابه آن کشور انتقاد کرده است که محمد اشرف غنی، رییس جمهور پیشین افغانستان، در مراسم افتتاح بند کمال خان گفته بود که اکنون مدیریت آبهای این کشور در دست خود افغانها است و پس از این "هیچ گاهی آب را مفت به هیچ کشوری نخواهند داد".
آقای غنی همچنان گفته بود که به "معاهده آب هیرمند" با ایران متعهد است و اگر آن کشور نسبت به آنچه در معاهده ذکر شده آب بیشتر میطلبد، باید با افغانستان مذاکره کند.