حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجۀ ایران میگوید که با امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجۀ حکومت طالبان در حاشیۀ نشست سمرقند، دربارۀ حق ایران از آب دریای هلمند (هیرمند) به گونۀ مفصل گفتگو و بر تطبیق آن تاکید کرده است.
وزیر خارجۀ ایران ناوقت روز دوشنبه ۱۷ اپریل (۲۸ حمل) در رشته تویتهایی گفته است که در این دیدار، جانب حکومت طالبان نیز بر پایبندیاش به حق ایران از آب دریای هلمند نیز تاکید کرد. او نگاشته است: "ما موافقت کردیم که اقدامات فوری انجام دهیم. ما از حق ایران بر آب چشمپوشی نخواهیم کرد."
وزارت خارجۀ طالبان هنوز دربارۀ این موضوع چیزی نگفته است، اما پیش از این گفته بود که دو طرف در مورد روابط دوجانبه، توسعه روابط سیاسی، اقتصادی و ترانزیتی دو کشور، امنیت منطقه و تقویت همکاریها میان کابل و تهران گفتگو و تبادل نظر کردند.
کابل و تهران برای تقسیم آب دریای هلمند در زمان موسی شفیق، صدراعظم پیشین افغانستان در سال ۱۳۵۱ خورشیدی، معاهدهای را امضا کردند که بر اساس آن باید سالانه ۸۱۷ میلیون متر مکعب آب دریای هلمند به ایران داده شود، اما پیش از این، حکومتهای پیشین افغانستان گفته بودند که سالانه چندین برابر بیشتر از توافق، آب به ایران میریزد.
به گفتۀ آنان، در چندین دهه جنگ در افغانستان، به دلیل عدم مدیریت آب این کشور، سالانه بین ۲.۵ تا سه میلیارد مترمکعب آب دریای هلمند، به ایران سرازیر شده است.
اما در سالهای اخیر، احداث چندین بند برق و بندهای آبگردان در مسیر این دریا سبب کمبود آب در بخشهایی از ایران شده است.
پیش از این نیز چندینبار هیاتهای ایرانی به کابل سفر کرده و با مقامهای طالبان دربارۀ تامین حقابه ایران از دریای هلمند بحث و گفتگو کرده بودند.
امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجۀ حکومت طالبان در ماه دلو سال گذشتۀ خورشیدی، در دیدار با حسن کاظمی قمی، سفیر ایران در کابل گفته بود که طالبان به معاهدۀ ۱۳۵۱ آب میان افغانستان و ایران متعهد اند.
اما به گفتۀ متقی، میزان اندک باران باعث کمبود آب شده و این یک عذر واقعی افغانستان است. او ابراز امیدواری کرده بود که این مشکل با افزایش بارندگی حل شود.