حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجۀ ایران می‌گوید که کشورش در مورد حقابۀ خود از دریای هلمند با حکومت طالبان در گفتگو است و این مذاکرات به خوبی پیش می‌رود.
او در گفتگو با خبرگزاری صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران گفته است که ایران شرایط در افغانستان را درک می‌کند، اما تاکید کرده است که این کشور موضوع حقابۀ خود از دریای هلمند را از مسیر حقوقی و سیاسی پیگیری می‌کند.
امیرعبداللهیان افزوده که تا اکنون مذاکرات با "هیات حاکمۀ افغانستان" با فرستادۀ ویژه ایران در امور این کشور، مثبت و قابل قبول است.
او بیشتر در این خصوص جزییاتی ارایه نکرده، اما گفته است: "مساله حقابه را در دستور کار داریم و رییس جمهور، آقای کاظمی قمی را با این نگاه که باید مسایل فی‌مابین در مسیر درست خود پیش رفته و حل و فصل شوند، مامور پیگیری موضوع کرده است".
وزارت خارجۀ حکومت طالبان نیز تایید کرد که روز شنبه حسن کاظمی قمی، نماینده ویژۀ ایران در امور افغانستان و سفیر آن کشور در کابل با امیرخان متقی، سرپرست این وزارت دیدار و گفتگو کرده است.
در اعلامیه‌ای این وزارت آمده است: "در این نشست ضمن تامین حقابۀ ایران از رود هلمند، روی سایر مسایل دوجانبه نیز بحث صورت گرفت".
در این دیدار سرپرست وزارت خارجۀ طالبان به دپلومات‌های ایرانی گفته است که مسایل میان دو کشور می‌تواند از راه گفتگوهای دوجانبه و تفاهم بهتر حل شود.
در این حال، وزیر خارجۀ ایران نیز تاکید کرده است که سابقه تاریخی، همسایگی اشتراکات فراوان دو ملت بر هر مساله دیگری که احیاناً دشمنان بخواهند از آن سواستفاده کنند، غالب است و به گفتۀ وی "دشمنان" نخواهند توانست که دو طرف را در مقابل هم قرار دهند.
این در حالی است که حدود یک هفته قبل مرزبانان ایران و طالبان در مرز ولایت نیمروز با هم درگیر شدند. پولیس ایران و مقامات طالبان روز شنبه ۲۷ می (ششم جوزا) گفتند که در اثر این درگیری دست کم دو نفر کشته شدند.
درگیری میان نیروهای مرزی ایران و طالبان پس از آن رخ داد که مناقشه میان تهران و مقام‌های طالبان در هفتههای اخیر بر سر حقابه ایران از آب دریای هلمند (هیرمند) افزایش یافته است.
با آنکه ایران روابط دپلوماتیک با طالبان دارد، جمهوری اسلامی ایران تا حالا ادارهٔ طالبان را به رسمیت نمی‌شناسد و روابط تهران با طالبان در هفتههای اخیر بر سر حقابهٔ دریای هلمند پرتنش شده است.
ابراهیم رییسی، رییس جمهور ایران، به تاریخ ۱۸ ماه می در جریان سفرش به ولایت سیستان بلوچستان به حکومت طالبان هشدار داد که حقابۀ ایران را از دریای هلمند بدهد.
رییسی به خبرنگاران گفت که حکومت طالبان منطق حکومت ایران را منطق عادی تلقی نکند و تهران در مساله حقابۀ خود از دریای هلمند "بسیار جدی" است.
رییسی گفت: "به حاکمان افغانستان می‌گویم این مطلب را عادی تلقی نکنند و موضوع را جدی بدانند، اخطار می دهم حق مردم سیستان و مردم سیستان وبلوچستان را سریعتر بدهند".
رییسی تاکید کرد که حکومت طالبان به کارشناسان ایرانی اجازۀ بررسی سد کمال خان را بدهد و اگر آنها نبود آب را تایید کردند، ایران در این خصوص هیچ بحثی ندارد.
به تعقیب آن، امیر خان متقی، سرپرست وزارت خارجهٔ طالبان، به تاریخ ۲۲ ماه می خطاب به مقامات ایرانی گفت که موضوع حقابهٔ این کشور از دریای هلمند را سیاسی نسازند.
متقی در مراسم یادبود از اختر محمد منصور، رهبر پیشین طالبان، گفت که حکومت این گروه در خصوص حقابهٔ ایران به موافقتنامهٔ سال ۱۳۵۱ میان دو کشور متعهد است.
سرپرست وزارت خارجهٔ طالبان در مورد تفتیش آب در بند کمال خان توسط کارشناسان ایرانی اشاره نکرد، اما تاکید کرد که مردم افغانستان نیز از خشکسالی رنج می‌برند و آب اندکی اگر در بند‌های افغانستان هم وجود دارد، به دلیل خشکسالی و فاصله به طول ۶۰۰ کیلومتر با ایران، به این کشور نمی‌رسد.
افغانستان و ایران در سال ۱۳۵۱ تفاهمنامۀ توزیع آب هلمند را امضا کردند که بر اساس آن افغانستان باید سالانه ۸۱۷ میلیون متر مکعب آب دریای هلمند را به ایران بدهد.
در این حال، طی سال‌های اخیر سدهای برق در امتداد این دریا ساخته شده و از سوی دیگر بیشتر مناطق افغانستان از جمله ولایات جنوب غربی و جنوبی چندین سال است که تحت تاثیر خشکسالی مداوم قرار دارند و سطح آب به مقدار زیاد کاهش یافته است.
حکومت‌های پیشین افغانستان گفته بودند که در سال‌های گذشته به دلیل چهار دهه جنگ و عدم مدیریت آب در افغانستان، سالانه حدود ۲.۵ میلیارد متر مکعب آب به ایران سرازیر شده و این بیشتر از میزانی است که در معاهده تعیین شده است.
