در گزارش واحد تحقیق و ارزیابی افغانستان وضع اردوی ملی افغانستان پس از بیرون شدن نیروهای خارجی در چوکات آیساف دشوار توصیف شده است.
در مقابل وزارت دفاع کشور با آنکه کمبود های اردو را می پذیرد تاکید میکند که قوای مسلح افغان در دفاع مستقلانه از کشور موفقانه عمل کرده است.
نهاد واحد تحقیق وارزیابی افغانستان ARIU)) در تازه ترین گزارش خود از وضعیت دشوار ارودی ملی افغانستان در سال گذشته خبر می دهد که در برگیرندۀ جذب نيرو، ميزان تحركات و نحوه مديريتی آن می شود.
میر احمد جوینده، معاون این نهاد پژوهشی می گوید که تحقیق آنان براساس مصاحبه ها با سربازان ومنصوبین قطعات مختلف اردوی أفغانستان وصاحب نظران بخش نظامی صورت گرفته است.
آقای جوینده علاوه کرد با وجود اینکه قوت های مسلح افغانستان با خروج نیروهای خارجی ازآن کشور دستآورد های چشمگیری داشته اند، اما همزمان با آن در سال ۲۰۱۵ با مشکلات افزایش تلفات نیز روبرو بود.
او گفت عدم موجودیت صاحب منصبان وکدرهای تخصصی در رده های بلند اردو براساس زد وبندهای سیاسی وروابط منجر به عدم موفقیت های بیشتر اردوی ملی شده است.
عوامل ديگری از جمله عدم موجوديت تجهيزات كافی وحمایت قوای هوایی بین المللی در قسمت سلاح سنگین وهوایی در جریان عملیات ها نیز شامل این دشواری ها بوده است.
روحیه عالی سربازان
در اين گزارش همچنان آمده است که خروج مشاوران خارجی از قطعات سربازان اردوی ملی روی وضع عمومی اکمالاتی، لوژستیکی، حفظ ونگهداشت تجهيزات وامور اداری تأثیر گذاشته‌است، اما این امر هیچگاهی باعث كاهش روحیه سربازان اردو در برابر شورشیان نشده است.
در همین حال، جنرال دولت وزیری، سخنگوی وزارت دفاع در صحبت تیلفونی با رادیو آشنای صدای امریکا، نتایج این تحقیقات را نادرست خواند، اما گفت که مشکلات موجود توانایی ها وقابلیت های اردوی را در دفاع از تمامیت ارضی وحاکمیت افغانستان تحت شعاع قرار نمی دهد.
اقای وزیری افزود که اردوی ملی افغانستان پس از خروج نیروهای خارجی از این کشور توانسته است با دشمن به خوبی مقابله کند. مشکلاتی وجود دارد اما تا حدی نه که نیروهای اردونتوانند از کشوردفاع کند.
گفته های آقای وزیری در حالی بیان می شود که گزارش های اداره ویژۀ ایالات متحده برای بازسازی افغانستان یا سیگار همچنان نشان می دهد که پولیس محلی افغانستان حمایت لوژستیکی واکمالاتی خود را به موقع دریافت نمی کند، ودر بسیاری موارد منابع ضروری به نیرو های اردوی ملی نمی رسد.
سیگار درگذشته نیز گزارش داده بود که حکومت افغانستان قادر به پرداخت معاش برخی از منصوبین اردوی ملی نیست.
نهاد تحقیقی افغان به این نظراست که اردوی افغانستان در شرايط كنونی نمی تواند اصلاحات وسیعی را به میان بیاورد، اما برخی‌از اقدامات فوری می‌تواند اردوی ملی را در این راستا مساعدت نماید.
