در حالیکه از سرگیری گفتگوهای صلح با طالبان در هفته های اخیر بار دیگر مطرح شده، یک مقام ارشد ناتو گفته است که این گروه نه به دموکراسی باور دارد و نه با القاعده قطع رابطه کرده است.
نیکولاس کی، نمایندۀ غیرنظامی ناتو برای افغانستان، در مصاحبۀ اختصاصی با رادیو آزادی گفته است که گروه طالبان بر خلاف ارادۀ مردم افغانستان، به دموکراسی و انتخابات باور ندارند.
آقای کی گفته است: "طالبان نشان داده اند که آنان نه تنها دشمن دموکراسی استند، بلکه دشمن مردم افغانستان نیز استند، مردمی که از سال ها به این سو به وضاحت نشان داده اند که دموکراسی می خواهند."
این مقام ارشد ناتو همچنین گفته است که مردم افغانستان از سال ۲۰۰۱ به این سو، باوجود شرایط دشوار و تهدید دهشت افگنی، در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی سهم گرفتند و رهبران شان را انتخابات کردند، اما به گفتۀ او، نشانه ای وجود ندارد که طالبان به این خواست مردم احترام بگذارند.
قطع رابطۀ طالبان با گروه‌های دهشت افگنی
قبل از توقف گفتگوهای صلح از سوی دونالد ترمپ، رییس جمهور ایالات متحده، قطع رابطه طالبان با سازمان های که از سوی امریکا دهشت افگن تلقی می شود، یکی از شرایط عمدۀ توافق صلح میان مقام های واشنگتن و این گروه بود.
اما به باور نمایندۀ غیرنظامی ناتو برای افغانستان، هیچ نشانی وجود ندارد که این گروه روابط خود را با گروه های دهشت افگنی از جمله القاعده قطع کرده باشد.
آقای کی افزود: "تا حال شواهدی وجود ندارد که (طالبان رابطه شان را با شبکۀ القاعده) قطع کرده باشد. می دانیم (قطع رابطه با القاعده) بخشی از مذاکرات میان ایالات متحده و طالبان در دوحه بود. آنان (طالبان) در مورد این موضوع اطمینان می دادند. اما فقط اطمینان کافی نیست، بلکه قطع رابطه (با القاعده) باید به طور واضح قابل تایید باشد. اما روند مذاکرات قطع شد و تا جاییکه اطلاع دارم، روابط طالبان با القاعده هنوز هم پا بر جاست."
احتمال قطع رابطه طالبان با گروه های تندرو
با در نظرداشت آنچه مقام های ناتو گفته اند، آیا گروه طالبان خواهان راه حل سیاسی برای قضیه افغانستان استند؟ سمیع یوسفزی، تحلیلگر سیاسی مقیم لندن در گفتگو با رادیو آزادی گفته است که این گروه هنوز هم به فکر تصاحب قدرت از طریق جنگ است.
آقای یوسفزی گفت: "فکر نمی کنم طالبان بسیار زیاد به فکر راه حل سیاسی باشد. آنان هنوز هم فکر می کنند که یک قوت استند و می توانند تا سال ها بجنگند. فکر می کنند که اگر صلح هم میاید، باید مطابق شرایط آنان باشد. اگر صلح نمیاید، فکر شان شاید همین باشد که می توانند به جنگ شان علیه دولت افغانستان و قوای امریکایی دوام دهند."
یکی از سوالات عمده ای که مطرح می شود این است که با وجود تلاش های مداوم حکومت افغانستان و جامعه بین المللی، چرا گروه طالبان تا حالا حاضر نشده با حکومت افغانستان وارد گفتگو شود.
نجیب محمود، استاد حقوق و علوم سیاسی در پوهنتون کابل به این باور است که تفاوت نظر میان رهبران حکومت وحدت ملی یکی از عوامل عمدۀ آن است.
آقای نجیب گفت: "جریان های سیاسی که در افغانستان وجود دارد، هر یک از دید خود صلح را قرائت می کنند. عملاً در حکومت وحدت ملی می بینید که شخص رییس جمهور و شخص رییس اجراییه در قسمت مسایل صلح دو برنامه ارایه می کنند—به خصوص رییس جمهور علاقه دارد که تمام مسایل صلح از محوریت حکومت برنامه ریزی شود و خود شان افسار برنامه صلح را در اختیار داشته باشند."
این تحلیلگر سیاسی همچنین می گوید که اگر حکومت افغانستان و جامعه بین المللی پاسخ واحد، مناسب و واقعبینانه برای روند مذاکرات ارایه نکند، رسیدن به صلح در کوتاه مدت دشوار خواهد بود.
اما حسام الدین تالقانی، عضو ارشد شورای رهبری جمعیت اسلامی افغانستان در مصاحبه با صدای امریکا گفت دیدگاه و عملکرد گروه طالبان با مذاکرات صلح سازگاری ندارد.
آقای تالقانی می گوید: "طالبان از لحاظ فکری متفاوت تر با جامعه و ارزش های دموکراتیک در افغانستان استند. طالبان هیچگاهی تا امروز نتوانسته اند از لحاظ فکری با جامعۀ افغانستان، جامعۀ جهانی، ارزش های دموکراسی خود را وفق بدهند و در تمام اعمال شان نشان داده اند که در تضاد با حقوق بشر و دموکراسی استند."
گروه طالبان همواره حکومت افغانستان را "غیر مشروع و دست نشاندۀ غرب" خطاب کرده و حاضر به گفتگو با حکومت افغانستان نشده است.
شماری از کارشناسان سیاسی و حل منازعه به این باور اند که منازعۀ افغانستان ابعاد گسترده و پیچیده دارد. به باور آنان، صلح و ثبات زمانی در افغانستان به وجود خواهد آمد که گروه های متخاصم ریشه های منازعه را به گونۀ واقعبینانه ارزیابی کنند و راه حلی جستجو کنند که در آن منافع تمام گروه های متخاصم، تا حد امکان تامین شود.
