وزارت تجارت و صنایع افغانستان می گوید برای اولین بار پاکستان به لاری های تجارتی افغانستان اجازه داده است که بصورت مستقیم اموال شان را به بندر واگه، خط سرحدی میان هند و پاکستان انتقال دهند.
مقام ها وزارت تجارت و صنایع از این توافق که از تاریخ ۲۱ جنوری سال ۲۰۱۵ در حال تطبیق است استقبال نموده گفتند که در نتیجه این اقدام، میزان صادرات افغانستان به هند افزایش یافته است.
مسافر قوقندی، سخنگوی وزارت تجارت و صنایع گفت به اساس تفاهم جداگانه که با هند صورت گرفته تاجران اموال را تا پنج کیلومتر داخل خاک هند نیز انتقال داده می توانند.
آقای قوقندی گفت "از تاریخ ۲۱ جنوری موترهای افغانستان حق رفتن تا بندر واگه را دارد و به اساس تفاهم نامه که با هندوستان کردیم موترهای ما تا ۵ کلیومتر داخل خاک هندوستان شده بار تخلیه میکنند، این در روند افزایش صادرات بسیار مؤثر واقع شده".
این تصمیم در پنجمین نشست اپتیکا، همکاری های تجارتی و ترانزیتی افغانستان و پاکستان، اتخاذ شد.
سخنگوی وزارت تجارت همچنان گفت که برای نخستین بار حکومت پاکستان دو واگن ریل را در اختیار تاجران افغان قرار داده است که اموال خود را تا چمن بندر افغانستان توسط آن انتقال دهند.
در این حال، مسوولین اتاق تجارت و صنایع افغانستان گفتند اگر چه این اقدام سهولت های را در بخش صادرات به وجود آورده است اما مشکلات تخنیکی زیادی در این عرصه هنوز وجود دارد.
هاشم رسولی، مسوول روابط عامه اتاق تجارت و صنایع گفت که به تاجران افغان حق بارگرگیری از بندر واگه داده نشده است و لاری ها مجبور استند از آن طرف خالی برگردند.
آقای رسولی گفت "عملا کسی علاقمند به رفتن نیست، بخاطریکه موترهای افغان ها می رود و اما خالی برمی گردد و موترهای افغان هزینه شان دو چند می شود. اگر ما در قرارداد این کار را می کردیم که اموال هندی را هم می توانستیم بیاوریم یقینا یک بازار خوب و فرصت خوب برای شرکت های ترانسپورتی افغانی بود، ولی این یک طرف است".
اما آقای رسولی کفت که سهولت های در بخش انتقال میوه به هندوستان در نتیجه این توافق تازه به وجود آمده است.
"صادرات چطور اضافه می شود، قبلا موترهای ما می رفت تا نزدیک بندر واگه در آنجا موتر خالی میشد، توسط جوالی و کارگر مخصوصا میوه تازه و خشک و سبزیجات و به بس انتقال می شد، همین فاصله که شاید حدود ۵۰۰ متر باشد از بین رفت و اکنون موتر مستقیم میتواند به بندر برود و این باعث شده که طبعا یک مقدار صادرات ما افزایش پیدا کرده".
با این حال وزارت تجارت و صنایع می گوید حکومت افغانستان از پاکستان خواسته است تا به تاجران افغان اجازه بارگیری را از بندر واگه بدهند .
سخنگوی وزارت تجارت و صنایع گفت حکومت افغانستان یک هفته قبل به به وزارت تجارت و صنایع پاکستان نامه فرستاده است تا به موترهای تاجران افغان اجازه دهند که از آن طرف نیز بارگری کرده و کالاهای هندی را به افغانستان انتقال دهند.
با این حال تاجران افغان میگویند روابط ترانزیت و تجارت با پاکستان بیشتر تحت تاثیر سایسی است و با به میان آمدن هر کشیدگی سیاسی میان افغانستان و پاکستان موقف پاکستان در این زمنیه تغیر میکند.
آذرخش حافضی مسوول روابط بین المللی اتاق تجارت و صنایع در این مورد گفت "متاسفانه مناسبات تجاری ما با پاکستان تحت تاثیر جو سیاسی است هر وقتی که حکومت پاکستان بنا بر دلایل سیاسی،امنیتی و استخباراتی خفه شد، چون زورش سر حکومت نمی رسد چون امریکایی ها و مثال ناتو اینجا است باز آن را سر تاجر بیچاره می کشد اما وابستگی بخاطر این است که کوتاه ترین راه برای ما همین است و مردم عادت کرده".
قبل از این لاری های اموال تجاری افغانستان تنها اجازه رفتن تا پشاور را داشت و این در حالیست که لاری های پاکستان به تمام بنادر افغانستان اجازه رفتن و برگشت را دارند.
مسوولین اتاق تجارت میگویند موقف جدی حکومت افغانستان در این زمنیه باعث شد که حکومت پاکستان اجازه دهد که لاری های اموال تاجران افغانستان تا بندر واگه برود و اما میگویند بنابر مشکلاتی که میان هند و پاکستان وجود دارد در نشست اپتیکا پاکستان توافق نکرد که تاجران افغان کالاهای هندی را نیز خریداری کرده و مستقیما از واگه به افغانستان انتقال دهند.
اولین قرارداد ترانزیت بین افغانستان و پاکستان در سال ۱۹۶۵ صورت گرفت و اما بعدا برخی تعدیلات بصورت یک طرفه از جانب پاکستان در این قرارداد صورت گرفت.
قرارداد جدید ترانزیت میان افغانستان و پاکستان در سال ۲۰۱۰ میلادی امضا شد که به اپتا مشهور است.
تاجران افغان میگویند این قرارداد طی این مدت بصورت کامل هیچ گاهی تطبیق نشده است.