پشتنه درانی، فعال اجتماعی و مدافع حق آموزش دختران در افغانستان، میگوید که با حمایت جوامع افغان و مردم محل، به فعالیتهای آموزشی در پنج ولایت افغانستان ادامه میدهد.
درانی که رییس نهاد "لیرن افغانستان" است به خاطر تلاش هایش برای ترویج آموزش آنلاین به دختران افغان، برندۀ جایزه رهبران نوظهور سال ۲۰۲۱ بنیاد تالبرگ شد.
با آغاز حاکمیت دوبارۀ طالبان بر افغانستان و محروم شدن میلیونها دختر و زن از حق آموزش و کار، پشتنه درانی در برخی ولایات افغانستان به فعالیت آموزشی برای دختران و زنان محروم از آموزش آغاز کرد.
درانی به صدای امریکا گفت: "من یک نهاد غیرانتفاعی کوچک در افغانستان دارم که بیشتر بر آموزش دختران مکتب در مقطع متوسطه و لیسه متمرکز است تا آنان به آموزش از طریق سکوهای مختلف دسترسی یابند. با دختران در ولایات بامیان، تخار، کندهار، کابل و اکنون هلمند کار میکنیم. عمدتاً به آموزش دختران بین ۱۳ تا ۱۸ سال در صنوف هفتم تا دوازدهم متمرکز استیم."
پشتنه درانی افزود که در سال روان به ۴۰۰ دختر محروم از آموزش زمینۀ فراگیری درس را فراهم کرده و به گفتۀ او، چندی پیش شماری از دختران در ولایت بامیان و پیشتر از آن هم در قندهار از دروس شان فراغت حاصل کردند. او گفت که به این دختران مضامین بیولوژی، کیمیا، ریاضی و مهارتهای کمپیوتر آموزش داده میشود.
او گفت: "ما به زنان در بخش صحت و مراقبتهای زمان بارداری و پس از ولادت آموزش میدهیم. حدود ۳۰۰ زن درین بخش آموزش دیده اند، و شماری از دختران در بخش رسیدگی به کودکان سوتغذیه نیز درس خوانده اند."
او افزود که پیشبرد برنامههای آموزشی "لیرن افغانستان" به دختران، بدون حمایت و همکاری مردم محل ممکن نبود: "مردم، خانههای خود را در اختیار ما گذاشتند و امنیت ما را تامین کردند. آنان ما را با معلمان محلی معرفی کردند و آنان را به صفت آموزگار استخدام کردیم. ما را با دختران نیازمند به کمک و در حاشیه رانده شده معرفی کردند."
دختران افغان در حالی از آموزش محروم اند که سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) ۲۴ جنوری ۲۰۲۳ روز بینالمللی آموزش را به نام زنان و دختران افغان اختصاص داد.
یونسکو آموزش را حق جهانی بشری خوانده و گفته است که هیچ کشوری در جهان وجود ندارد که مانع آموزش زنان و دختران باشد. این نهاد ملل متحد گفته است که جامعهٔ بینالمللی مسوولیت دارد تا اعادهٔ بیدرنگ دسترسی زنان و دختران افغان به آموزش را تضمین کند.