سازمان گزارشگران بدون مرز (RSF) از اقدامات اخیر طالبان علیه خبرنگاران و رسانه‌ها در افغانستان که در نتیجۀ آن، دروازه کم از کم ۱۲ رسانه‌ٔ دولتی و خصوصی در این کشور مسدود شده، ابراز نگرانی کرده است.
این سازمان روز پنجشنبه ۱۹ دسمبر (۲۹ قوس) با نشر گزارشی گفته است که طالبان افزون بر مسدود کردن شماری از رسانه‌ها، در تازه‌ترین مورد، هفت کارمند تلویزیون آرزو را در کابل بازداشت کرده و در حال حاضر این کارمندان رسانه‌ای در توقیف آنان قرار دارند.
سازمان گزارشگران بدون مرز ضمن محکومیت توقف فعالیت شماری از رسانه‌های خصوصی و دولتی توسط طالبان، از حکومت این گروه خواسته است که تا هرچه زودتر تمامی خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای را از بند رها کند.
این سازمان افزوده است: "در سیاست طالبان، موسیقی، روایت، تصاویر موجودات زنده و اخبار مستند، همه توسط آنان زننده تلقی می‌شود که امسال دست‌کم ۱۲ رسانه دولتی و خصوصی در هفت ولایت بسته شده اند."
بر بنیاد معلومات سازمان گزارشگران بدون مرز، در ماه‌های اخیر، ۱۱ تلویزیون و یک رادیو مجبور شدند تا فعالیت‌های خود را به دلیل محدودیت‌های طالبان متوقف کنند، و همچنان سه رادیو دیگر به دلیل نشر موسیقی به گونۀ موقت مسدود شده بودند.
کارمندان استخبارات و وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان به تاریخ چهارم دسمبر (۱۴ قوس) به دفتر تلویزیون آرزو در کابل یورش برده و پس از چندین ساعت بررسی، ضمن بستن دروازۀ این دفتر، هفت کارمند این رسانه را با خود بردند.
یکی از شاهدان عینی که از ذکر نامش در گزارش خودداری کرد، به سازمان گزارشگران بدون مرز دربارۀ بررسی دفتر تلویزیون خصوصی آرزو گفته است که طالبان با ورود به دفتر این تلویزیون "فهرست کارمندان" را با خود داشتند: "آنها به کارمندان توهین و بدرفتاری کردند، تلیفون‌ها و ۶۰ هارد دیسک و سه کمپیوتر را ضبط کرده و با خود بردند."
بر اساس معلومات گزارشگران بدون مرز، طالبان این تلویزیون را متهم کرده است که با شماری از رسانه‌های افغانستان که در بیرون از این کشور نشرات دارند، در تولید برنامه‌های تلویزیونی به ویژه دوبلۀ سریال‌های خارجی همکاری داشته است.
سیلیا مرسیر، مسوول بخش جنوب آسیا در سازمان گزارشگران بدون مرز گفته است که اقدامات اخیر طالبان به ویژه جلوگیری از پخش تصاویر زنده‌جان‌ها از طریق رسانه‌های افغانستان، زمینهٔ بسته‌شدن بیشتر رسانه‌ها را فراهم کرده است.
سازمان گزارشگران بدون مرز با اشاره به مسدود شدن نشرات سه رادیو در ولایت خوست گفته است که طالبان در ماه‌های گذشته این رسانه‌های صوتی را به دلیل پخش موسیقی به گونۀ موقت مسدود کردند. همچنان طالبان در این مدت، یک رادیو را به دلیل پخش صدای تلیفونی زنان و یک دستگاه رادیویی دیگر را به دلیل جنجال بر سر مالکیت آن بسته کرده‌اند.
در گزارش همچنان به بسته شدن تلویزیون‌های نور و بریا اشاره شده که این دو رسانه، توسط صلاح‌الدین ربانی، رهبر حزب جمعیت اسلامی افغانستان و گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی تاسیس شده بودند. گزارشگران بدون مرز گفته است که این دو رسانه به دلایل سیاسی توسط طالبان بسته شده اند.
سازمان گزارشگران بدون مرز در این گزارش گفته است که پس از به قدرت رسیدن مجدد طالبان در اگست ۲۰۲۱، این گروه دست‌کم ۱۴۱ خبرنگار را بازداشت و زندانی کرده اند. به گفتۀ این سازمان، تنها در جنوری ۲۰۲۴، طالبان ۲۵ خبرنگار را زندانی کردند که از این میان ۲۵ درصد آنان به اتهام ارتباط با رسانه‌های خارجی بازداشت شده بودند.
طالبان پس از حاکمیت مجدد بر افغانستان، محدودیت‌های زیادی بر رسانه‌ها و خبرنگاران در این کشور وضع کرده که در حال حاضر، فضا برای آزادی رسانه‌ها و دسترسی به اطلاعات در مقایسه با هر زمان دیگر تنگ‌تر شده است.
درتازه‌ترین مورد، مرکز خبرنگاران افغانستان گفت که ادارۀ محلی طالبان در ولایت ننگرهار به مسوولان ادارات در آن ولایت دستور داده است که از گرفتن عکس و نشر آن و نیز مصاحبۀ تصویری با رسانه‌ها پرهیز کنند.
این نهاد حامی خبرنگاران و رسانه‌های افغانستان، ضمن ابراز نگرانی جدی به خاطر گسترش چنین محدودیت در افغانستان، از پیامدهای منفی آن بر روند کاری رسانه‌ها و دسترسی مردم به اطلاعات هشدار داده است. چنین ممنوعیت پیش از این در ولایت‌های قندهار، هلمند، تخار و بادغیس عملی شده است.
طالبان پس از تسلط مجدد بر افغانستان، محدودیت‌های فراوانی را بر رسانه‌ها وضع کرده و وضعیت مانند حاکمیت نخست این گروه در حال سمت و سو یافتن است. طالبان در حاکمیت نخست خود بین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ نشرات تلویزیونی و تصویربرداری را به کلی منع کرده بودند.
زمانیکه طالبان در ۱۵ اگست ۲۰۲۱ قدرت را در افغانستان دوباره در دست گرفتند، حدود ۸۴۰۰ رسانه در آن کشور فعالیت داشت، اما بر اساس گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، در جریان سه سال حاکمیت طالبان، حدود ۳۰۰۰ رسانه در افغانستان از فعالیت باز مانده اند.
گروه