چرا واشنگتن طالبان را دهشت افگن نمی‌خواند؟

حکومت ایالات متحده طالبان را دهشت افگن نه بلکه شورشی‌های مسلح عنوان کرد که این موقف سازش سیاسی و "پوشانیدن ناکامی" حکومت اوباما عنوان شده است.

اریک شولتز، معاون سخنگوی کاخ سفید هفتۀ گذشته هنگامی در موقف دشواری قرار گرفت که یک خبرنگار در مورد تصمیم حکومت امریکا به خاطر تبادلۀ پنج فرمانده طالب از گونتنمو با یک سرباز توقیف شدۀ امریکایی در افغانستان از او پرسید.

آقای شولتز گفت که طالبان شورشی‌های مسلح اند و از دید حکومت امریکا با شبکۀ های دهشت افگن – که در فهرست رسمی وزارت خارجه قرار گرفته اند – متفاوت می‌باشند.

شبکۀ حقانی، تحریک طالبان پاکستانی، گروه دولت اسلامی، مجاهدین هند، حزب الله لبنان و الشباب از جمع گروه‌های است که در فهرست سازمان‌های دهشت افگنی وزارت خارجۀ امریکا قرار گرفته اند.

قوانین حکومت امریکا دهشت افگنی را فعالیتی تعریف کرده که به خاطر رسیدن به اهداف سیاسی و یا تغییر پالیسی یک حکومت و یا حکومات از خشونت کار گرفته شود.

تعریف امریکا از دهشت افگنی

این موضوع در فرمان سال ۲۰۰۱ جورج بش، رئیس جمهور پیشین ایالات متحده تذکر یافته که کشتار، تخریب ساختار ها، گرفتن اسیر، قتل و حتا ارادۀ و حمایت از همچو فعالیت‌ها را دهشت افگنی تلقی می کند.

جیمز فلپس، کارشناس امور آسیای جنوبی در نهاد پژوهشی "بنیاد هریتیج" در واشنگتن دلیل این موقف حکومت ایالات متحده را در دو بخش خلاصه می‌کند.

آقای فلپس به رادیو آشنا در این مورد جزیات داده گفت "یکی اینکه حکومت تا هنوز به خاطر تبادلۀ طالبان با سرباز امریکایی هدف انتقادات قرار دارد... و دوم، حکومت تا هنوز به این فکر است که با طالبان مذاکره کرده می تواند و اگر طالبان در فهرست دهشت افگنان قرار گیرند، مذاکره با آنان صورت گرفته نمی‌توانند."

حکومت باراک اوباما همواره کابل را به دریافت راه حل سیاسی به پایان جنگ در افغانستان ترغیب کرده، و در مورد موقف اش با طالبان محتاطانه برخورده نموده است.

طالبان - دوست یا دشمن امریکا؟

جو بایدن معاون، ریاست جمهوری ایالات متحده در سال ۲۰۱۱ به مجلۀ نیوزویک گفته بود "یک بیانیۀ وجود ندارد که رئیس جمهور... طالبان را به خاطر مواجه کردن تهدید به علایق ما، دشمن خطاب کرده باشد."

با پایان مأموریت نظامی ایالات متحده در افغانستان در آخر سال ۲۰۱۴، حکومت امریکا اعلام کرد که فقط طالب بودن به این معنا نیست که فردی هدف حملات قوای امریکایی قرار گیرد زیرا از آن پس قوای امنیتی افغانستان باید مسئولیت این عملیات را دارند و جنگ با آن گروه موضوع داخلی افغانستان است.

جیسن کمبل، کارشناس امور مبارزه با دهشت افگنی در نهاد پژوهشی "رند" با این نتیجه‌گیری موافقه کرده، می‌گوید باوجود خشن بودن روش جنگی طالبان، مأموریت آنان به جغرافیای افغانستان محدود است.

آقای کمبل به رادیو آشنا گفت "آنان علاقمند انجام حملات در سطح جهان نیستند، آنان خوش ندارند گروه های مانند داعش و القاعده برای آنان جنگجویان خارجی را به گونۀ علنی استخدام کند."

از آغاز عملیات نظامی ایالات متحده و ائتلاف به رهبری آن در سال ۲۰۰۱ تا اکنون ۲۳۵۶ سرباز امریکایی در افغانستان کشته شده است که طالبان هموراه مسئولیت تقریباً تمامی این تلفات را به عهده گرفته اند.

مجرای گفت و شنودهای صلح

با این همه، آقای کمبل استدلال می‌کند که به خاطر حل کردن مشکل افغانستان از راه سیاسی قرار ندادن این گروه در فهرست شبکه‌های دهشت افگن خارجی ضروری می‌باشد.

اما اسماعیل قاسیمار، مشاور شورای عالی صلح افغانستان به این معتقد است که تفکیکی نباید بین طالبان افغان و شبکه های مشابۀ آنان – مانند طالبان پاکستانی و یا شبکۀ حقانی – قایل شد زیرا کارکردهای این گروه‌ها تشخص دهشت افگنی را دارا می‌باشد.

آقای قاسمیار افزود که طالبان خون ناحق مردم بیگناه را ریخته اند که این به ذات خود دهشت افگنی می‌باشد. به گفتۀ این عضو شورای عالی صلح "همرای عسکر اگر جنگ کنند، عسکر طالبان را هدف قرار می دهد و طالبان عساکر را... اطفالی که به تماشای یک بازی می روند، به کدام مجوز می کشند؟ این را نه شریعت اجازه می دهد و نه فرهنگ انسانی."

این مقام شورای عالی صلح افغانستان می‌گوید که پایان سیاسی جنگ در افغانستان هدف همگی می باشد، اما صلح باید با "عدالت" و "پایداری" به دست آید و این تنها در صورتی جامۀ عمل پوشیده می‌تواند که افغانستان و تمام شرکای آن – به شمول ایالات متحده که با افغانستان سند همکاری های دراز مدت و توافق دوجانبۀ امنیتی را امضأ کرده – پیام منسجم بفرستند و تعریف مشخصی از دشمن و دوست داشته باشند.

اهداف درازمدت امریکا در منطقه

سید نجیب محمود، استاد حقوق در پوهنتون کابل موقفگیری حکومت زیر ادارۀ دموکرات‌های امریکا را "برگۀ" سیاسی عنوان می کند برای انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در سال ۲۰۱۶ عنوان می‌کند. به گفتۀ آقای محمود حزب دموکرات می‌خواهد افغانستان را به حیث پروژۀ موفق شان برای رأی دهندگان امریکایی ترسیم کنند که جنگ در آن کشور پایان یافت و تمام سربازان امریکایی دوباره به امریکا برگشت.

آقای محمود در صحبت با رادیو آشنا بدون دادن جزیات زیاد گفت که پالیسی‌های درازمدت امریکا ایجاب می‌کند که بر طالبان تمرکز بیشتر صورت نگیرد و این گروه به گونۀ در داخل ساختار کنونی افغانستان شامل شود.

سید نجیب محمود گفت که حکومت امریکا می خواهد "برای طالبان این پیام را بدهد که آنان در حال حذف شدن استند و گروه های دیگری در منطقه حضور دارند که شدت طرفداری و همدردی نسبت به آن گروه بیشتر است. و طالبان تأریخ مصرف شان تیر شده و می توانند در پروسۀ صلح با دولت افغانستان یکجا شوند."

مقام‌های ارشد حکومت پیشین افغانستان این موقف حکومت ایالات متحده را هدف انتقاد شدید قرارداده، به رسانه‌ها می‌گویند که یک دلیل عمدۀ که حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین توافقنامۀ دوجانبۀ امنیتی را امضأ نمی‌کرد، چگونگی برخورد حکومت امریکا با طالبان بود.