مقامات ارشد حکومت طالبان روز چهارشنبه ۱۱ اکتوبر (۱۹ میزان)، در مراسمی از تکمیلی بخش اول کانال قوش‌تپه و افتتاح بخش دوم آن خبر دادند.
شیرمحمد عباس استانکزی، معین وزارت خارجه حکومت طالبان در این نشست گفت که افغانستان در طول تاریخ از آب دریای آمو بهره‌ای نبرده است و این حق افغانستان است که از آب این دریا بهره‌مند شود.
او گفت: "اگر ترکمنستان، اوزبیکستان و تاجیکستان نگران استفاده افغانستان از آب دریای آمو هستند، امارت اسلامی (حکومت طالبان) آماده است تا از طریق دپلوماتیک به این نگرانی‌ها پاسخ دهد."
ستانکزی تاکید کرد که حکومت طالبان در تلاش است تا تمام آب‌های کشورش را مهار کند.
عبدالسلام حنفی، یکی از معاونان ریاست‌الوزرای حکومت طالبان این مراسم گفت که همسایگان نباید در مورد احداث این کانال نگرانی داشته باشند.
او با بیان اینکه حکومت طالبان به حقوق همسایگان در آب دریای آمو احترام می‌گذارد، از کشورهای همسایه خواست تا به حقوق مشروع افغانستان احترام بگذارند.
محمد یعقوب مجاهد، سرپرست وزارت دفاع حکومت طالبان نیز در این نشست گفت که هر پروژه‌ای که به آبادانی افغانستان منجر شود، هرگز برای کشورهای همسایه مضر نیست.
او تاکید کرد که افغانستان در حال حاضر از دریای آمو بسیار کم استفاده می‌کند و حکومت طالبان هرگز حقوق همسایگان خود را پامال نمی‌کند.
این در حالی است که شوکت میرضیایف، رییس جمهور اوزبیکستان، از راه‌اندازی کانال قوش‌تپه در شمال افغانستان ابراز نگرانی کرده و آن را عامل اساسی برای تغییر تعادل آب آسیای میانه خوانده است.
میرضیایف، به تاریخ ۱۵ سپتمبر(۲۳ سنبله) در سخنرانی خود در پنجمین اجلاس کشورهای آسیای میانه در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، گفته بود که یک شرکت‌کننده جدید در روند مصرف در منطقۀ آسیای میانه ظاهر شده است که هیچ تعهدی با این کشورها ندارد.
او گفته بود: "راه اندازی این کانال می‌تواند رژیم و تعادل آب در آسیای میانه را به طور اساسی تغییر دهد."
او همچنان خواستار تشکیل یک گروه کاری مشترک برای بررسی همه جوانب ساخت کانال و تاثیر آن بر رژیم آبی دریای آمو شده بود.
حکومت طالبان فاز اول کانال قوش‌تپه را که ۱۰۰ کیلومتر طول دارد، تکمیل کرده و امروز آن را افتتاح و کار فاز دوم کانال را آغاز کرد.
کانال قوش‌تپه به طول ۲۸۰ کیلومتر و عرض ۱۰۰ متر از ولسوالی کلدار ولایت بلخ آغاز می‌شود و با گذشتن از ولایت جوزجان به ولسوالی اندخوی ولایت فاریاب ادامه می‌یابد.
این کانال، که هشت‌ونیم متر عمق دارد، ظرفیت انتقال ۶۵۰ مترمکعب آب را در یک ثانیه خواهد داشت.
کانال قوش‌تپه حدود نیم قرن پیش، در زمان ریاست جمهوری محمد داوود طراحی شد، اما به دلیل جنگ‌های پیهم در افغانستان افتتاح نشد.
در سال‌های اخیر ذخایر آبی در افغانستان و برخی از کشورهای همسایه رو به کاهش است که راه را برای بحث‌های جدیدی در مورد توزیع آب در منطقه باز کرده است. افغانستان با هیچ کشور همسایه غیر از ایران توافقنامه‌ای برای توزیع آب ندارد.
پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، قبل از اوزبیکستان، ایران بارها نگرانی خود را از توزیع آب دریای هلمند ابراز کرده است.
گروه