تصمیم دونالد ترمپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، مبنی بر خروج از توافق هستهای ایران و وضع دوبارۀ تحریمها بر تهران، پروژۀ چابهار را که یکی از پروژه های مهم تجارتی و ترانزیتی برای افغانستان است، نیز با تهدید روبرو میکند.
پروژۀ بندر چابهار ایران که از سوی هند حمایت شده و دهلیز ترانزیتی و تجارتی را برای افغانستان محاط به خشکه نیز فراهم میکند، بدیلی برای کاهش اتکای افغانستان به بندرهای تجارتی پاکستان می باشد.
خبرگزاری رویترز از قول یک دپلومات ارشد هندی گزارش داده است که تصمیم آقای ترمپ وضعیت سردرگمی را ایجاد کرده است که اکنون هند در مورد شرایط استفاده از چابهار مذاکرات را با ایران از سر گرفته است.
با وضع تحریم های جدید امریکا بر ایران، بانکها و نهادهای مالی از ترس جریمه و مجازات فلج کنندۀ امریکا، در بندر چابهار سرمایه گذاری نکرده یا هم سرمایه گذاریهای این بندر را تمویل نخواهند کرد.
کار سه شرکت – دو شرکت چینی و یکی فنلندی- که قرار بود زیربناهای بندر چابهار را بسازند، به تعلیق در آمده است، زیرا به گفتۀ یکی از مسوولان پروژۀ چابهار بانکهای تمویل کنندۀ این سه شرکت پیش از دادن هر گونه قرضه، خواستار وضاحت واشنگتن در زمینۀ این پروژه استند.
افزون بر این، نبود سیستم منظم بانکی، تاجران افغان را وا میدارد تا برای داد و ستد تجارتی شان از طریق بندر چابهار، به طریقۀ سنتی انتقال پول- حواله – رو بیاورند. انتقال پول از طریق حواله برای ایجاد تغییر مثبت در اقتصاد یک کشور، غیرموثر ثابت شده است.
با اینحال، رئیس جمهوری ترمپ هنگام اعلام استراتیژی جدید امریکا برای افغانستان و جنوب آسیا، خواستار نقش برجسته تر هند در افغانستان شد و از دهلی جدید خواست تا کابل را در زمینه های مختلف از جمله اقتصاد و تجارت کمک کند.
بارنت روبین، پژوهشگر در مرکز همکاری بین المللی در پوهنتون نیویارک، به خبرگزاری رویترز گفت "یگانه راه دخیل ساختن هند در انکشاف اقتصادی افغانستان، بندر چابهار است."
بندر چابهار که در آغاز برای صدور محصولات زراعتی افغانستان به هند به کار گرفته میشد، رفته رفته برای انتقال مواد خام معدنی افغانستان چون آهن، مرمر و دیگر مواد در نظر گرفته شده بود.
تامس لینچ، کارشناس امور جنوب آسیا در پوهنتون دفاع ملی امریکا، گفته است که بندر چابهار ارزش به سزای اقتصادی برای افغانستان دارد.
آقای لینچ به خبرگزاری رویترز گفت "نمی توان از طریق هوا واردات و صادرات کرد. نمی توان به تجارت از مسیر پاکستان ادامه داد زیرا پاکستان برای هرچی انجام می دهد، باج میگیرد. شاهرگ اقتصاد افغانستان از چابهار میگذرد".
افغانستان تلاش فراوان کرده است تا شرکت های افغان که از طریق بندر چابهار تجارت میکنند، در تحریم های امریکا بر ایران مستثنا شوند، اما به گفتۀ مسوولان اتاقهای تجارت و صنایع افغانستان، این تلاش ها تا کنون نتیجه نداده و مقامهای تجارتی افغانستان هنوز هم دیده به راه وضاحت از سوی واشنگتن اند.