براساس توافقی که روز دوشنبه ۱۳ مارچ (۲۲ حوت) میان رهبران ایالات متحدهٔ امریکا، آسترالیا و بریتانیا صورت گرفت، آسترالیا سه کشتی تحت البحری تهاجمی مجهز با انرژی هسته ای را از ایالات متحده خریداری خواهد کرد.
این توافق در حالی صورت می‌گیرد که نگرانی ها در مورد افزایش نفوذ چین در منطقهٔ هند و اوقیانوس آرام، بیشتر شده است.
جو بایدن، رییس جمهور ایالات متحدهٔ امریکا، روز دوشنبه در قرارگاه نیروهای بحری پواینت لوما در ایالت کالیفورنیا همراه با ریشی سوناک، صدراعظم بریتانیا، و انتونی البانیس، صدراعظم آسترالیا،گفت که تصمیم مبنی بر شریک ساختن تکنالوژی حساس هسته‌ای ایالات متحده با آسترالیا، یک موضوع مهم و ضروری می باشد.
بایدن گفت: "ایالات متحده نمی تواند یک شریک بهتر [از آسترالیا] در منطقهٔ هند و اوقیانوس آرام –که بخش زیادی از آیندهٔ مشترک ما در آن ریشه خواهد داشت– داشته باشد. با ایجاد این مشارکت جدید، بار دیگر نشان می دهیم که چگونه دموکراسی ها می توانند امنیت و رفاه ما را تامین کنند، و نه تنها برای ما، بلکه برای همه جهان."
براساس این توافق که "آکوس" نامیده می شود، کشتیهای تحت البحری امریکایی و بریتانیایی مجهز با انرژی اتمی، سر از سال ۲۰۲۷ در آب های آسترالیا رفت و آمد خواهند کرد. در اوایل سال های ۲۰۳۰، آسترالیا حداقل سه و حتی پنج تحت البحری امریکایی را خریداری خواهد کرد.
این کشتی های جنگی، توانمندی حمله و هدف قراردادن دیگر تحت البحری ها را خواهد داشت. در عین حال، هرسه کشور کار ساخت یک تحت البحری تهاجمی مجهز با تسلیحات هسته‌ای را نیز آغاز خواهند کرد – یک پروژهٔ که ممکن دو دهه طول بکشد.
رییس جمهور بایدن تاکید کرد کشتی های را که آسترالیا خریداری می کند، با تسلیحات هسته‌ای مجهز نخواهند بود، بلکه تنها مواد سوخت خود را از انرژی هسته ای مهیا خواهند کرد.
ارزش قرارداد فروش این تحت البحری ها به ۱۵۰ میلیارد دالر امریکایی می‌رسد. انتونی البانیس، صدراعظم آسترالیا گفت که این قرارداد زمینهٔ اشتغال بیشتر را به وجود خواهد آورد و نوآوری و تحقیق را تقویت خواهد بخشید.
او گفت: "توافقنامهٔ آکوس که آن را اینجا در سن دییگو تایید می کنیم، بزرگترین سرمایه گذاری در تاریخ نظام دفاعی آسترالیا می باشد که موجب تقویت امنیت ملی آسترالیا و ثبات در منطقه می شود."
در عین حال، ریشی سوناک، صدراعظم بریتانیا اعلام کرد که بخاطر رسیدگی به تهدیدهای روز افزون در جهان، کشورش میزان مصارف نظامی خود را به ۲.۵ درصد تولید ناخالص ملی افزایش خواهد داد.
سوناک گفت: "در جریان ۱۸ ماهٔ گذشته، آزمون های که با آن روبرو استیم، تنها رشد داشته است: تهاجم غیرقانونی روسیه بر اوکراین. رفتار پرخاشگرانهٔ چین. رفتار بی ثبات کنندهٔ ایران و کوریای شمالی. همهٔ این تهدید ها، جهان را در معرض خطر، بی نظمی و انقسام قرار داده است. با درنظرداشت این واقعیت جدید، بیشتر از پیش مهم است که مقاومت کشورهای خود را تقویت ببخشیم."
حکومت چین این مشارکت را مورد انتقاد قرار داده و واشنگتن را به تحریک کردن رقابت و رویارویی متهم کرده است.
وانگ وینبن، سخنگوی وزارت خارجهٔ چین، گفت: "این یک مفکورهٔ سنتی جنگ سرد است که فقط باعث تحریک رقابت تسلیحاتی می‌شود، نظام جلوگیری از تکثیر تسلیحات هسته‌ای در جهان را آسیب می‌رساند و صلح و ثبات منطقوی را خدشه دار می سازد."
اما تحلیلگران می‌گویند که پرخاشگری های چین در منطقهٔ هند و اوقیانوس آرام، زمینه را برای این مشارکت جدید مهیا کرد.
مارک کینیدی، تحلیلگر در مرکز تحقیقاتی ویلسن، گفت: "این اقدام برخلاف این که گویا ما چین را تحریک می‌کنیم، در واقع در پاسخ به گسترش نظامی چین برداشته شده است."
رییس جمهور بایدن در جریان دیدار با صدراعظم آسترالیا، رقابت با چین را کم اهمیت جلوه داد. رهبران ایالات متحده، آسترالیا و بریتانیا با نشر یک اعلامیهٔ مشترک همچنان گفته اند که کشورهای شان بخاطر تامین صلح، ثبات و رفاه در جهان به شمول منطقهٔ هند و اوقیانوس آرام، دهه ها باهم کار کرده اند.
