پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان به بازماندگان نظامیان پیشین افغان که در هنگام ایفای وظیفۀ عسکری جان سپرده بودند، حقوق و امتیازاتی پرداخت نمی‌شود.
همسران این نظامیان که اکثر آنان پس از کشته شدن همسرشان در بخش‌های مختلف از جمله دوختن و تولید یونیفورم به نظامیان افغان کار می‌کردند، وظایف شان را از دست داده و افزون بر مشکلات اقتصادی، از فشارهای روحی و روانی شکایت دارند.
بر اساس گزارش خبرگزاری اسوشیتدپرس در دو دهۀ پسین بیش از ۶۶ هزار منسوب قوای مسلح افغانستان در جریان جنگ کشته شده اند. پوهنتون براون ایالات متحده رقم نظامیان کشته شدۀ افغان را در ۲۰ سال گذشته کم و بیش ۶۹ هزار نفر گزارش داده است.
لیدا، محصل رشتۀ حقوق است که همسر سربازش چهار سال پیش در ولایت میدان وردک کشته شد. لیدا که مادر دو فرزند است، شکایت دارد که پس از به قدرت رسیدن طالبان، خانواده‌های نظامیان پیشین افغان با مشقت بیشتر اقتصادی، روحی و روانی روبرو شده اند. او گفت: "رنج ما زنان بیشتر است اما چاره‌ای جز تحمل نداریم."
لیدا که خواست با همین نام کوتاه از وی در گزارش یاد شود به صدای امریکا گفت: "در حکومت قبلی که همسرم در خدمت به آن نظام کشته شده بود برای دریافت حق اکرامیه همسرم که حق فرزندانم بود با مشکل مواجه بودم، حالی، این موضوع هیچ وجود ندارد و به جای احترام به چشم حقارت دیده می‌شوم."
این بانوی جوان افغان می‌گوید که علاقه داشت داکتر شود، اما برای به دست آوردن حقوق فرزندانش و حق اکرامیه شوهرش به جای طب، رشته حقوق را انتخاب کرده است.
لیدا با همسر طالبی که در جنگ با نظامیان پیشین افغانستان کشته شده اند، حس همدردی دارد و می‌گوید مشکلات آنان را نیز درک می‌کند.
خبرگزاری اسوشیتدپرس گزارش داده است که در دو دهۀ گذشته کم از کم ۵۱ هزار جنگجوی طالبان نیز در نبرد با نیروهای افغان و خارجی کشته شده اند.
کامله، مادری که فرزندش در صف جنگ بر ضد طالبان کشته شد، به صدای امریکا گفت که دیدن طالبان او را از نظر روانی آزار می‌دهد. او می‌گوید که دو فرزند دیگرش در پی کشته شدن برادر شان، خانه را ترک کرده اند.
با اینحال شماری از بنیادهای خیریه در افغانستان به بیوه‌ها و بازماندگان نظامیان پیشین افغانستان زمینۀ کار و حمایت مادی را فراهم می‌کند.
سارا سلطانی، کارمند دفتر حمایت از نیروهای ملی افغانستان به صدای امریکا گفت: "این زنان با مشکلات اقتصادی زیادی مواجه‌اند و می‌خواهند که همان حقوق و مزایایی را که در حکومت قبلی داشتند، طالبان برای آنان مهیا بسازد، زیرا شوهران آنان در راه دفاع از حقوق این سرزمین کشته شدند."
بازماندگان برخی از نظامیان پیشین افغانستان که جان‌های شان را در نبرد در برابر طالبان از دست داده اند، حکایت دارند که دیدن طالبان داغ از دست دادن و به هدر رفتن خون عزیزان شان را تازه می‌کند.
صحرا عزیزی، که پدرش در سال۱۳۹۰ در جنگ با طالبان کشته شد، به صدای امریکا گفت که هر وقت طالبان را می‌بیند "خاطرۀ تلخ از دست دادن پدر" در ذهنش تازه می‌شود. او می‌گوید که مصمم است تا از طریق آموزش و تحصیل با طالبان مبارزه کرده و پاسخ آنان را بدهد.
نادیه، بیوۀ دیگر افغان و مادر دو فرزند می‌گوید که همسرش پیلوت قوای هوایی افغانستان بود و در سال ۱۳۸۷ در اثر سقوط طیاره در هنگام وظیفه در هرات جان باخت. او می‌گوید که با به قدرت رسیدن طالبان، قطع شدن حق اکرامیه و افزون بر آن بیکاری، با مشکلات زیادی روبرو است.
ستاره غلامی نیز مانند هزاران زن دیگر افغان شوهر سربازش را از دست داده است. او مسوولان حکومت پیشین افغانستان را در ایجاد وضعیت کنونی مقصر می‌داند. خانم غلامی با ابراز همدردی با بیوه‌های جنگجویان کشته شدۀ طالبان گفت: "درد ما یکی است. درد بزرگ کردن یتیم را می فهمم. یکی از فرزندانم بعد از شهادت پدرش تولد شد و چرا ما باید این همه رنج بکشیم"
اکثر این زنان که اکنون نان آور خانواده و سرپرست یتیمان شان اند، از طالبان می‌خواهند که به زنان و دختران اجازه کار بدهند.
طالبان پس از مسلط شدن بر افغانستان تعهد کرده اند که به حقوق زنان احترام خواهند گذاشت، اما هنوز هم مکاتب لیسه در اکثر ولایات به روی دختران مسدود است و کارمندان زن، به جز برخی ادارات معدود، هنوز هم از رفتن به کار محروم اند.