شماری از فعالان حقوق زن می‌گویند که مبارزات زنان درافغانستان و ایران که برای احقاق حقوق انسانی و اساسی شان است، با اتحاد و حمایت به پیروزی خواهد رسید و اگر مبارزات زنان در یکی از این کشورها به ثمر برسد، بر دیگری نیز تاثیر خواهد داشت.
مبارزات زنان افغان در دو سال گذشته و پس از به قدرت رسیدن دوبارهٔ طالبان درافغانستان ومبارزهٔ زنان ایران در یک سال گذشته پس از مرگ مهسا ژینا امینی در ایران برای دسترسی به حقوق انسانی و آزادی‌های فردی و مدنی شان، با اینکه همواره سرکوب شده، همچنان ادامه دارد.
نازنین بنیادی، هنرمند ایرانی و فعال حقوق بشر، که در تجمعی به مناسبت سالروز مرگ مهسا امینی اشتراک کرده بود، اتحاد زنان ایران و افغانستان را برای مبارزه با رژیم‌های به گفتهٔ وی "زن‌ستیز" که حقوق زنان را پایمال کردهاند، مهم خواند.
بنیادی با بی‌نظیر خواندن "استقامت و شهامت" زنان افغانستان به صدای امریکا گفت که با اتحاد زنان افغان و ایران بر علیه حکومت‌های زن ستیز، مبارزه کرده و پیروز خواهیم شد.
این مطلب مرتبط را نیز بخوانید
باید بتوانیم قانون‌ها را تغییردهیم تا دولت‌های خارج با رژیم‌های سرکوبگر و دیکتاتور مذاکره نکنند: بنیادیزنان درافغانستان از نخستین روزهای تسلط دوبارهٔ طالبان بر افغانستان، به جاده‌های شهرهای بزرگ ازجمله کابل برآمدند و با شعار" نان، کار، آزادی" خواستار استقلال، حقوق انسانی، مشارکت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و آزادی‌های فردی و اجتماعی خود شدند.
این مبارزات با توجه به سرکوب از سوی طالبان به شیوه‌های مختلف، با تجمعات کوچک در جاده‌ها، گردهمایی در خانه‌ها، کارهای هنری اعتراضی مانند رقص و آوازخوانی، اعتصاب غذایی، دادخواهی در شبکه‌های اجتماعی و بازتاب داستان و روایت‌های آنچه بر زنان افغانستان توسط طالبان روا داشته در داخل و خارج از افغانستان توسط زنان و فعالان حقوق زن همچنان ادامه دارد.
اما زنان ایران، در همسایگی افغانستان، در یک سال گذشته برای حق آزادی و حق انتخاب پوشش خود مبارزه را شروع کردند. این اعتراضات در ۱۳ سپتمبر سال گذشته پس از آن آغاز شد که مهسا ژینا امینی، بانوی ۲۲ سالهٔ کرد توسط نیروهای گشت ارشاد به اتهام رعایت نکردن حجاب بازداشت و چند ساعت بعد به دلیل وخیم شدن وضعیت صحی به شفاخانه منتقل شد و سه روز بعد جان باخت.
نشر خبر مرگ مهسا، به سرعت سبب اعتراضات گسترده در ایران شد و معترضان که حکومت جمهوری اسلامی ایران آنان را "اغتشاشگران" می‌نامد، با شعار "زن، زندگی، آزادی" به جاده ها بر آمدند. این اعتراضات هنوز هم به شیوه‌های مختلف در داخل و بیرون از ایران ادامه دارد.
در جریان این اعتراضات بیش از ۵۰۰ نفر، عمدتاً معترضان، کشته شدند و مقام‌های ایرانی کم و بیش ۲۰ هزار معترض را در سراسر آن کشور زندانی کردند.
شیرین عبادی، برندهٔ جایزه صلح نوبل و فعال حقوق بشر با مشابه خواندن وضعیت زنان در ایران وافغانستان می‌گوید که آنچه بر زنان این دو سرزمین روا داشته شده، در حقیقت برخاسته از "نظام و فرهنگ مردسالار" است که در نقاب اسلام پنهان شده است.
خانم عبادی به صدای امریکا گفت که طالبان چگونه نمی‌شرمند که به نام اسلام دختران و زنان افغان را از آموزش باز داشته‌اند، در حالی که به گفتهٔ عبادی، پیامبراسلام بر آموختن دانش تاکید کرده و گفته است که برای آموختن علم و دانش حتا به چین، که در آن دوره کشوری دور تصور می‌شد، سفر کنید.
خانم عبادی تاکید کرد که این ممانعت برگرفته از فرهنگ مردسالاری و انکار هویت زنان است.
این مطلب مرتبط را نیز بخوانید
وضعیت زنان در ایران و افغانستان مشابه است- عبادیبا اینکه موضوع حق ادامهٔ تحصیل برای دختران یکی از خواست‌های جدی زنان و فعالان حقوق زن شمرده می‌شود، شماری از فعالان حقوق زن در افغانستان و خارج از افغانستان تاکید دارند که طالبان با جداسازی ومحروم کردن زنان از تمام حقوق انسانی‌شان فقط به دلیل جنسیت آنان، در افغانستان "آپارتاید جنسیتی" را اجرا کردهاند.
این فعالان حقوق زن از جامعه جهانی و نهادهای حقوق بشر خواسته اند تا تایید کنند که "آپارتاید جنسیتی" در افغانستان زیر سلطهٔ طالبان جریان دارد و عاملان آن را پاسخگو قرار دهند.
زنان در افغانستان پس از به قدرت رسیدن دوباره طالبان در ۱۵ اگست سال ۲۰۲۱ از رفتن به مکتب بالاتر از صنف ششم، ادامهٔ تحصیل در دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی، سیر و سفر بدون محرم، حضور در ورزشگاه‌ها، کلب‌ها، پارک‌ها، مراکز تفریحی و حمام‌های عمومی منع شدند و اجازهٔ کار در سازمان‌های دولتی وغیردولتی از آنان گرفته شد. طالبان همچنین فعالیت آرایشگاه‌های زنانه را در سرتاسر افغانستان منع کردند.
میترا مهران، یکی از فعالان حقوق زن در مصاحبه با صدای امریکا با اشاره به ماده دوم معاهدهٔ آپارتاید گفت که تمام جنایات ذکر شده در این معاهده به شمول محروم کردن افراد از حقوق اساسی و انسانی از جمله حق آموزش، حق کار، حق دسترسی به محاکم عادلانه، آزادی و موارد دیگر، از سوی طالبان بر زنان در افغانستان اعمال می‌شود.
در همین راستا، خانم عبادی نیز با روایت ظلم بر زنان ایران و افغانستان گفت که فقط موضوع عدم اجازه تحصیل نیست، بلکه قوانین تبعیض‌آمیزی نیز است که این دو حاکمیت بر زنان این کشورها روا داشته‌اند و آنان را از حق و کرامت انسانی‌شان باز داشته است.
خانم بنیادی بر نقش مهم افراد در خارج ازایران و افغانستان برای منعکس کردن صدای زنان و مردان در این دو کشور تاکید کرد. او گفت: "باید بتوانیم قانون‌ها را تغییر دهیم تا دولت‌های خارج با رژیم‌های سرکوبگر و دیکتاتور مذاکره نکنند."
خانم عبادی با مهم خواندن مبارزات زنان در این دو کشور و نقش آنان بر یکدیگر به صدای امریکا گفت:" اگر زنان در افغانستان پیروز شوند، مسلماً در وضعیت زنان ایران نیز تاثیر خواهد گذاشت و برعکس. امیدوارم جایزهٔ صلح نوبل امسال به زنان ایران و افغانستان متفقاً اعطا شود."
زنان در سراسر دنیا برای دسترسی به حقوق انسانی و برابر با مردان مبارزات طولانی انجام داده‌اند و این مبارزات در بخش‌های مختلف همچنان ادامه دارد.
اما زنان در افغانستان و ایران، افزون بر رفتار تبعیض آمیز از سوی حکومت‌های جمهوری اسلامی و طالبان، در بسا موارد با چالش‌های اجتماعی، خشونت خانوادگی و سنت‌ها و فرهنگ‌های زن ستیزانه روبرو اند.