کارشناسان سازمان ملل هشدار می‌دهند که شهروندان افغانستان که از اول نومبر به اینسو مجبور به ترک پاکستان شده اند، پس از بازگشت به افغانستان با خطر جدی نقض حقوق بشر روبرو اند.
این کارشناسان ناوقت روز چهارشنبه ششم دسمبر (۱۵ قوس) با نشر اعلامیه‌ای گفتند که زنان، دختران، قربانیان قاچاق، اقلیت‌های قومی و مذهبی، مقامات حکومت پیشین، افراد دارای معلولیت، افراد مسن و سایر پناهندگان و مهاجران چه دارای اسناد باشند یا فاقد مدرک، بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
آنان هشدار دادند: "شهروندان افغان، به ویژه زنان و دختران، در هنگام اسکان مجدد با قاچاق یا قاچاق مجدد روبرو اند. افرادی که به اقلیت‌های مذهبی و قومی تعلق دارند به ویژه در هنگام بازگشت در معرض خطر آزار و اذیت قرار می‌گیرند".
آنان خطاب به حکومت پاکستان گفته اند که طرح بازگردان مهاجرین غیرقانونی که از اول نومبر سال روان میلادی اجرایی شد، ممکن با شکست مواجه شود، چون به باور این کارشناسان، این طرح مصوونیت و امنیت افغان‌ها را تضمین نمی‌کند.
به باور این کارشناسان ملل متحد، با توجه به الگوی نقض سیستماتیک گسترده حقوق بشر و تبعیض علیه زنان و دختران در افغانستان، که به آزار و اذیت جنسیتی می‌رسد، این طرح تاثیر شدیدی بر زنان و دختران خواهد داشت.
کارشناسان ملل متحد گفتند: "زنان و دخترانی که به افغانستان اخراج می‌شوند، در معرض خطر کودک همسری و ازدواج اجباری، قاچاق انسان و محرومیت از حقوق تحصیل، کار، آزادی حرکت و حمایت برابر قانونی قرار دارند".
این مقامات ملل متحد از ادعاهای مبنی بر اخراج اجباری اتباع افغان در پاکستان توسط مالکان خانه‌ها و نیز بازداشت‌های خودسرانه مهاجران افغان توسط نهادهای امنیتی پاکستان ابراز نگرانی کردند.
آنان گفته اند که نباید بین حضور پناهندگان و مهاجران و خطرات تروریزم پیوندهای غیرمستند ایجاد گردد.
آنان تاکید کردند: "تنظیم مهاجرت تابع قوانین بین‌المللی از جمله اصل عدم بازگشت و عدم تبعیض است. کمک و حمایت، از جمله دسترسی موثر به حق پناهندگی و برخورداری از پناهندگی، بدون تبعیض و بدون توجه به اسنادی که شهروندان افغان دارند، باید تضمین شود".
کارشناسان ملل متحد می‌گویند که پاکستان از بیش از چند دهه به این طرف میزبان شهروندان افغان بوده است و اکنون نیز بسیار مهم است که آنان بدون تبعیض از حمایت برخوردار شوند.
همچنان آنان بر تضمین حقوق بشر همه مهاجران، پناهندگان، قربانیان قاچاق و همه کسانی که از آزار و اذیت مداوم ترس دارند، از جمله آزار جنسی، تاکید کردند.
این کارشناسان از جامعه جهانی خواستند تا از میزبانی پناهجویان افغان به شمول افزایش فرصت‌ها برای اسکان مجدد و الحاق خانواده‌های آنان حمایت کند.
به گفتۀ این کارشناسان در مورد این نگرانی‌ها با حکومت پاکستان در تماس اند.
در این حال، ریچارد بنیت، گزارشگر ویژۀ شورای حقوق بشر در امور افغانستان در شبکۀ اجتماعی ایکس نگاشته است: "من همراه با دیگر کارشناسان، از پاکستان می‌خواهم که به حمایت حیاتی از افغان‌ها ادامه دهد. ما در مورد رفتار فعلی آنها در پاکستان و خطرات مربوط به بازگرداندن آنها در صورت اجبار به ترک افغانستان نگران هستیم".
این نگرانی‌ها در حالی مطرح می‌شود که پاکستان به مهاجران افغان فاقد اسناد قانونی اقامت هشدار داده بود که تا اول ماه نومبر این کشور را ترک کنند، در غیر آن بازداشت شده و اخراج خواهند شد.
حکومت پاکستان گفته است که این اقدام حدود ۱.۷ میلیون افغانی را هدف قرار می‌دهد که پس از انقضای ویزه‌های شان در پاکستان باقی مانده اند یا اسناد قانونی اقامت ندارند.
در میان این شهروندان افغانستان که با تهدید اخراج مواجه اند حدود ۷۰۰هزار نفری نیز شامل اند که پس از تسلط دوبارهٔ طالبان در ماه اگست سال ۲۰۲۱ به پاکستان پناه برده اند.
آصف درانی، نمایندهٔ ویژه پاکستان برای افغانستان روز چهارشنبه ششم دسمبر (۱۵ قوس) گفت که از اول ماه نومبر به اینسو حدود ۴۵۰ هزار شهروند افغانستان به کشور شان برگشته اند.