سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM) در گزارشی از روند عودت مهاجرین افغان از پاکستان گفته است که بازگشت اجباری هزاران مهاجر از این کشور، فشار بر امکانات موجود در مرزهای داخل افغانستان را افزایش داده است.
این سازمان روز سه شنبه ۲۱ نومبر (۳۰ عقرب) با نشر گزارشی گفت که از آغاز روند بازگرداندن مهاجرین افغان بدون مدارک قانونی از پاکستان، نزدیک به ۳۷۵هزار افغان از پاکستان به کشور خود بازگشته اند.
سازمان بین‌المللی مهاجرت گفته است که پس از تصمیم پاکستان مبنی بر خروج مهاجرین فاقد مدرک اقامت از آن کشور، شمار افغان‌هایی که وارد افغانستان می‌شوند، به طور چشمگیری افزایش یافته و از ۲۰۰ نفر به ۱۷۰۰۰ نفر در روز افزایش یافته است.
ماریا میوتا، رییس دفتر این سازمان در افغانستان گفته است که اکثر عودتکنندگان به وی گفته اند که "آنان به ترک پاکستان مجبور شدند و هنگام بازگشت همه‌چیز به شمول پس‌انداز شان را آنجا رها کرده اند".
حکومت موقت پاکستان در اوایل ماه اکتوبر اعلام کرد که شهروندان خارجی که بدون مدرک اقامت در آن کشور زیست دارند، به شمول ۱.۷ شهروند افغان، باید تا اول نومبر داوطلبانه آن کشور را ترک کنند، در غیر آن، بازداشت شده و به کشورهای شان باز گردانده می‌شوند.
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان به رسانه‌های محلی گفته است که از آغاز روند اخراج مهاجرین افغان از پاکستان، ۴۰۰هزار مهاجر افغان به کشورشان برگشته اند.
سازمان بین المللی مهاجرت گفته است که این مهاجرین در حالی به افغانستان باز می‌گردند که بیش از شش میلیون آواره داخلی در این کشور با مشکلات شدید روبرو استند.
این سازمان گفته است که افغانستان به دلیل داشتن آمار بلند بیجاشدگان داخلی، از این رهگذر سومین کشور در جهان است.
سازمان بین‌المللی مهاجرت گفته است که عودتکنندگان افغان به کمک‌های فوری بشردوستانه از جمله غذا و سرپناه نیاز دوامدار دارند.
این سازمان با توجه به تعداد زیاد مهاجرین و بحران انسانی در افغانستان در سال‌های گذشته از سرنوشت عودتکنندگان ابراز نگرانی کرده و گفته است که اکثر عودتکنندگان پس از بازگشت به این کشور جایی برای رفتن ندارند.
پیش از این، کارولین گلوک، رییس دفتر کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان برای افغانستان، گفته است که عودتکنندگان افغان در کشورشان سرنوشت نامعلومی دارند.
گلوک گفته است: "تعداد زیادی از افغان‌ها برای مصوونیت جان شان افغانستان را ترک کرده بودند. برخی دیگر در پاکستان به دنیا آمدند و تمام زندگی خود را در پاکستان گذراندند. از آنجاییکه افغانستان با یک بحران شدید بشری درگیر است، آنها با آیندهٔ نامعلوم روبرو اند و زمستانی سخت نیز در شرف آغاز است".
رییس کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان در افغانستان گفت که بازگشت نباید اجباری باشد و باید داوطلبانه، امن و محترمانه انجام شود.
در این حال، توماس وست، نماینده ویژهٔ ایالات متحده در امور افغانستان در شبکه اجتماعی ایکس گفته است که "در ادامه مساعی کمک به عودتکنندگان افغان و هماهنگی محلی برای رفع نیازمندی‌های فوری، ایالات متحده به حمایت از سازمان بین‌المللی مهاجرت و کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان ادامه می‌دهد".
قبل از وست، کارن دیکر، شارژدافیر سفارت ایالات متحده برای افغانستان نیز گفته است که عودتکنندگان افغان مستحق مصوونیت، احترام و امنیت استند.
سازمان بین‌المللی مهاجرت هشدار داده است که دختران و زنان در وضعیت دشواری در افغانستان به سر می‌برند و با فرارسیدن زمستان نیازهای آنان افزایش می‌یابد.