تغییر نصاب آموزشی افغانستان از سوی طالبان و تاثیر آن بر آیندۀ دختران افغان

طالبان از سه سال به اینسو دروازه‌های مکاتب متوسطه و لیسه و نیز دانشگاه‌ها را به روی دختران افغان بسته اند.

تغییر نصاب آموزشی از سوی حکومت طالبان باعث مشکلات برای برخی از نهادهای آموزشی شده است. طالبان، مضامین و موضوعات بیشتر دینی را شامل نصاب تعلیمی مکاتب کرده و در برخی موارد، مدارس دینی را جایگزین مکاتب کرده اند.

این تغییرات در نصاب تعلیمی در حالی رونما شده است که حکومت طالبان به دختران اجازۀ آموزش به سویۀ بالاتر از صنف ششم مکتب را نداده و دروازۀ مکاتب متوسطه و لیسۀ دختران و نیز دانشگاه‌ها به روی دختران افغان مسدود است.

طالبان گفته اند که روی نصاب تعلیمی تازه برای دختران کار می‌کنند. حکومت طالبان، تغییرات زیادی را در نصاب تعلیمی مکاتب وارد کرده اند که شامل افزایش مضمون‌های دینی می‌باشد و نیز کتاب‌های جدید درسی دینی را چاپ کرده اند.

آلیس توماس، رییس انستیتیوت آسیای مرکزی، نهادی که برای بهبود معارف و مهارت‌های معیشتی دختران در مناطق منزوی و کوهستانی افغانستان، پاکستان و تاجیکستان کار می‌کند، به صدای امریکا گفت که با حاکم شدن طالبان بر افغانستان، این انستیتیوت توانسته است برنامه‌های آموزشی خود را در ساحات دوردست در شمال و شرق افغانستان ادامه دهد.

توماس گفت: "سیاست طالبان تاثیر زیادی بر آموزش، به خصوص برای دختران بر جا گذاشته است و اقدامات طالبان در کل روند آموزشی را دگرگون کرده و تعداد مدرسه‌ها افزایش یافته است."

از سوی دیگر، پیامد مسدود ماندن مکاتب متوسطه و لیسۀ دختران، تاثیرات ناگوار زیادی را بر دختران برجا گذاشته است.

مژده اقبال، فعال امور آموزش و محصل در اسکاتلند، به صدای امریکا گفت: "تنها راه ترقی افغانستان در تغییر نصاب تعلیمی آن کشور نیست و این تغییرات تاثیرات منفی و عمیقی را در کاهش انگیزه افراد برای آموزش به جا گذاشته است."

طالبان، در زمان اعلام تصمیم محدودیت آن گروه بر آموزش زنان و دختران گفتند که این محدودیت‌ها "موقتی" بوده و با ایجاد فضای مناسب آموزشی، درهای مکاتب و دانشگاه‌ها به روی دختران افغان گشوده خواهد شد. اما با گذشت بیش از سه سال از حاکمیت این گروه بر افغانستان، تا کنون هیچ کاری در این زمینه صورت نگرفته و هنوز هم میلیون‌ها دختر افغان از حق آموزش محروم اند.

اقبال می گوید که مکاتب اکنون "با نصاب متفاوت اجباری شده است" که به گفتۀ او این موضوع تاثیری را بر رشد استعدادها، در زمینۀ فراگیری آموزش عصری مانند ساینس و سایر علوم بر جا می‌گذارد.

بر اساس گزارش اخیر یونسیف، با گذشت سه سال از حاکمیت طالبان بر افغانستان، محرومیت دختران از تحصیل و کاهش سهم زنان در اقتصاد، ضرری معادل میلیون‌ها دالر را به افغانستان وارد کرده است.

فرخنده محتاج، مسوول یک برنامۀ آموزشی آنلاین برای دختران افغان، می‌گوید که حال در افغانستان، تمرکز فقط روی موضوعات دینی است. او گفت: "ما نیاز به پیلوت داریم، به داکتر نیاز داریم و به دیگر امور".

محتاج در صحبت با صدای امریکا گفت که قطع دسترسی زنان و دختران افغان به آموزش علوم عصری، سبب عقب ماندگی افغانستان خواهد شد.

حکومت طالبان می‌گوید که یک نصاب تعلیمی دینی را که نصاب واحد تحصیلی با معیارهای "علمی جهانی و ارزش‌های ملی و دینی" باشد برای دانشگاه‌ها، موسسات تحصیلات عالی و نیمه عالی ترتیب می‌کند ولی تا حال زمان مشخصی را برای تدوین این نصاب و یا گشایش مکاتب متوسطه و لیسۀ دختران، تعین نکرده است.