گروههای حقوق بشر روز سهشنبه ۱۱ اکتوبر (۱۹ میزان) از گسترش سرکوب معترضین در شهر کردنشین سنندج،که به مرکز اعتراضات مبدل شده است، ابراز نگرانی کردند.
گروه حقوق بشری ایران مستقر در اسلو، پایتخت ناروی، گفته است که یک طیاره جنگی ایران شب هنگام وارد میدان هوایی این شهر شده و بسهای حامل نیروهای ویژه از نقاط دیگر ایران به سمت این شهر در حرکت بوده اند.
به گفتهٔ این سازمان، ساکنان سنندج در ارسال مدارک ویدیویی از رویدادها به دلیل محدودیتهای انترنتی با مشکل مواجه استند.
این گروه حقوق بشری گفته است که کم از کم هفت نفر، به شمول یک کودک هفت ساله، از روز شنبه به اینسو در شهر سنندج کشته شده اند. این آمار به گونهٔ مستقل تایید نشده است.
تظاهرات در ایران پس از آن آغاز شد که مهسا امینی، جوان ۲۲ ساله، به دلیل عدم رعایت حجاب از سوی پولیس "گشت ارشاد "ایران در اواخر سپتمبر بازداشت شد و سه روز پس، در بازداشت این اداره جان باخت.
بر اساس گزارش ها، خانم امینی پس از بازداشت، به حالت کوما رفت و اتهاماتی وجود دارد که لت و کوب توسط پولیس گشت ارشاد موجب مرگاش شده است، اتهامی که از سوی مقامهای ایران بارها رد شده است.
مرگ مهسا امینی موجب موج بزرگترین اعتراضات مردمی در سراسر ایران شده است که تقریباً در سه سال گذشته در آن در کشور بیسابقه بوده است. در عین حال، نیروهای امنیتی ایران، معترضان را سرکوب کرده و در جریان سرکوب مظاهره کنندگان، دهها معترض کشته شده اند.
سازمان عفو بینالملل نیز اعلام کرده است که از "سرکوب اعتراضها در سنندج به ویژه در بارهٔ گزارشهایی مبنی بر استفاده نیروهای امنیتی از سلاح گرم و شلیک بیاندازهٔ گاز اشکآور، از جمله به خانههای مردم"، نگران است.
در همین حال احمد وحیدی، وزیر داخله ایران، روز سه شنبه به ایالت کردستان و به شهر سنندج سفر کرده و مجدداً بر موضع تهران که به شدت مورد اعتراض گروههای حقوق بشری قرار گرفته بود، تاکید کرد.
وحیدی گفت که ناآرامیها "توسط گروههای تروریستی جداییطلب حمایت، برنامهریزی و اجرا شده است."
باوجود بازداشت صدها نفر و توسل نیروهای امنیتی ایران به زور وحشیانه که به گفتهٔ فعالان دهها کشته برجا گذاشته است، تاکنون هیچ نشانه ای از پایان جنبش اعتراضی دیده نمیشود.
اعتراضات به ویژه در شهر سنندج، زادگاه مهسا امینی، در ایالت کردستان در غرب ایران شدید بوده است، جایی که گروه های حقوق بشری از تلفات سنگین بیم دارند و مقامات را به توسل به گلولهباری محلهها متهم میکنند.
مرکز حقوق بشر ایران مستقر در نیویارک نیز گفته است که خطر وضعیت مشابهی در ایالت سیستان و بلوچستان در جنوب شرق ایران نیز وجود دارد، جایی که به گفتهٔ فعالان، بیش از ۹۰ نفر از ۳۰ سپتمبر به این سو کشته شده اند.
هادی قایمی، مدیر این نهاد گفت: "کشتار بیرحمانه غیرنظامیان توسط نیروهای امنیتی در ایالت کردستان، در پی کشتار در ایالت سیستان و بلوچستان، احتمالاً مقدمهای برای خشونت شدید دولتی در آینده است."
تحلیلگران میگویند که اعتراضات به دلیل طولانی بودن و ماهیت چندوجهی خود، از تظاهرات خیابانی گرفته تا اقدامات انفرادی، برای مقامات تحت رهبری علی خامنهای، رهبر ایران، چالش برانگیز بوده است.
فعالان حقوق بشری میگویند که در میان کشته شدگان تظاهرات دو دختر نوجوان به نامهای نیکا شاکرمی و سرینا اسماعیل زاده شامل اند. خانواده های آنها می گویند که آنان پس از بازداشت توسط نیروهای امنیتی کشته شده اند، اما مقامات اصرار دارند که آنها در جریان تظاهرات جان باخته اند.
حکومت ایران نه تنها به سرکوب خشونتبار این تظاهرات پرداخته، بلکه خبرنگاران و فعالانی که این تظاهرات را پوشش داده و صدای معترضان را بلند میکنند، نیز بازداشت کرده است.