نگرانی فزاینده از ترویج سلفی گرایی در اروپا

فرانسه جدیترین ماموریت را برای پیگیری سلفی ها روی دست گرفته است

مقام های اروپایی می گویند که شکل سلفی اسلام در کشور هایی چون فرانسه، آلمان و بریتانیا رو به افزایش است و نفوذ آن در اجتماعات مسلمانان اروپایی مشهود است.

مقام های امنیتی می گویند که امامان در مسجدها به شرح این سختگیری پرداخته و در برخی موارد تندروترین پیروان آنان به سخنرانی ها و فراخوان جهاد گوش می دهند.

چنین گرایشی مقام های اروپایی را نگران ساخته است، کسانیکه سلفی گرایی را یکی از نیروهای الهام بخش برای پیوستن جوانان اروپایی به صفوف گروه دولت اسلامی در عراق و سوریه می پندارند. با اینحال شماری از کارشناسان می گیند که اکثر سلفی ها مردمان صلحدوست اند.

وزارت داخلۀ آلمان ماه گذشته گزارش داد که اکنون شمار سلفی ها در آلمان به حدود ۷۰۰۰ نفر می رسد، حالانکه چهارسال پیش شمار آنان به ۳۸۰۰ نفر می رسید. نزدیک به ۱۰۰ مسجد در فرانسه زیر ادارۀ سلفی ها است، هر چند در مقایسه با ۲۰۰۰ مسجد موجود در فرانسه این رقم اندک است، اما شمار مسجدهای زیر ادارۀ سلفی ها در چند سال اخیر بیش از دوبرابر شده است.

شمار سلفی ها در بریتانیا نیز روبه افزایش است. به گفتۀ مقام های بریتانیایی هفت درصد حدود ۱۷۴۰ مسجد بریتانیا از سوی سلفی ها مدیریت می شود.

محمود نقشبندی کارشناس امور مسلمانان بریتانیا و مشاور ضد افراطیت در حکومت بریتانیا می گوید که شمار سلفی ها به گونۀ ثابت، به ویژه در میان افراد جوان، رو به افزایش است. او می گوید که یک چهارم تا نصف مسلمانان زیر سن ۳۰ سال در بریتانیا "بخش هایی یا تمام اندیشۀ سلفی" را می پذیرند.

امروز، انترنت عمده ترین وسیله برای گرایش سریع جوانان به افراطیت است، اما به گفتۀ مقام های اروپایی تخم افراطیت در جاهایی نظیر مسجدها نیز کاشته شده می تواند، جاییکه سلفی ها در ذهن مسلمانانی که به هدف عبادت جمع شده اند، اندیشۀ افراطی شان را می کارند.

کارشناسان می گویند که سلفی ها در فرانسه کمپاینی را برای در دست گرفتن ادارۀ مسجدها راه اندازی کرده اند. مقام های امنیتی و مسلمانان میانه رو می گویند که آنان نخست وضعیت مسجد را دنبال کرده و سپس به انتقاد از امام می پردازند تا اینکه ادارۀ مسجد را بگیرند. جوانان و کسانیکه به تازگی به اسلام رو آورده اند، آسیب پذیرترین افراد از ناحیۀ پیام های سلفی ها پنداشته می شوند.

گونه های سلفی

آگاهان سلفی ها را به سه دسته تقسیم کرده اند: یکی شکل سنتی سفلی یا درویشان که با سیاست سروکاری ندارند؛ دستۀ دوم که با سیاست دست اندرکار اند؛ و عابدان از جان گذشته که داعیۀ جهاد را پی می گیرند.

در عصر کنونی "سلفی گرایی" واژۀ بازتابدهندۀ خطر است. در آلمان مقام ها سلفی ها را تندرو می پندارند و مقام های امنیتی در اروپا به این باوراند که ارتباط مستقیم و کوتاه میان نسخۀ صلحخواه سلفی ها و نسخۀ پذیرای جهاد آنان وجود دارد.

نقشبندی می گوید که سلفی گرایی در اصل نباید مایۀ نگرانی باشد، اما به گفتۀ وی سادگی پیام آن به این مفهوم است که هرکسی می تواند آن را به زعم خود برگرداند.او افزود که گروه دولت اسلامی "قهرمان سفلی گری" مثال عمدۀ است که از اندیشۀ سلفی ها می توان به سادگی به گونۀ دیگری کار گرفت.

باورها و عملکرد پیروان سلفی به معنای واژه سلف یا نیاکان تکیه دارد، کسانیکه در تلاش تقلید اسلام در آغازین روز های ظهور این دین بوده و به باور خودشان خالص ترین شکل اسلام را پیروی می کنند. سلفی ها که مسلمانان سنی اند، به سادگی قابل تشخیص اند، مردان ریش انبوه داشته و پیراهن های دراز می پوشند و زنان همواره سرتاپای بدن شان را می پوشانند.

سال گذشته فوزی سعیدی ۵۱ ساله که می خواهد در داخل یک مسجد در شهر لیون فرانسه از ملا امام انتقاد کند و اندیشۀ سلفی خود را بر فضای مسجد حاکم بسازد، از سوی نمازگزاران به پولیس معرفی شد و به اتهام اخلال نظم عامه، جریمه شد.

پس از حملات مرگبار دهشت افگنی ماه جنوری در شهر پاریس، مقام های فرانسه یی دایرۀ امنیتی را به دور اسلام در آن کشور ترسیم کرده اند. مقام ها به گونۀ قابل ملاحظه وبسایت هایی را مسدود کرده اند که به ترویج دهشت افگنی می پردازد. همچنان امامان مساجد زیر فشار اند تا برنامه های آموزشی شان را در مطابقت با ارزشهای فرانسه یی به پیش ببرند.

منتقدان می گویند که پولیس فرانسه در ماموریت برای نظارت و پیگرد افراطیان سلفی، همواره اصل آزادی عبادی را نقض می کند.

سمیر امگار، پژوهشگر دینی در مورد سلفی ها می گوید " چنین پندار که هرگز خطری وجود ندارد ساده لوحانه است، اما اینکه همه علایم اسلام محافظه کار نمایانگر خطر است، نیز با خطر لکه دار ساختن یک جمعیت بزرگ مسلمانان توأم است."

گزارش: خبرگزاری اسوشیتدپرس

برگردان: نجیب الله احمدیار