واکنش‌ها به طرح طالبان برای مسدود کردن فیسبوک در افغانستان

فیسبوک پرکاربرترین و پرطرفدارترین شبکهٔ اجتماعی در افغانستان است، هرچند به گونهٔ دقیق مشخص نیست که چه تعداد کاربر فیسبوک در افغانستان وجود دارد.

پس از آنکه طالبان اعلام کردند که طرح محدودکردن یا مسدودکردن کامل شبکه اجتماعی فیسبوک را در افغانستان روی دست دارند، شماری از آگاهان و کاربران شبکه‌های اجتماعی این اقدام را به مثابه ضدیت آشکار رژیم طالبان با آزادی بیان و نظریات و عقاید مخالف، تلقی کرده‌اند.

آزادی بیان و رسانه‌ها، یکی از دستاوردهای بزرگ پس از سرنگونی حاکمیت نخست طالبان در افغانستان تلقی می‌شد، اما با حاکمیت مجدد طالبان و وضع محدودیت‌های آن گروه بر رسانه‌ها و آزادی بیان، شمار زیاد رسانه‌ها در داخل افغانستان مسدود شد و نشرات برخی از رسانه‌ها مانند صدای امریکا ممنوع شد.

شاه گل رضایی، عضو ولسی جرگهٔ پیشین افغانستان، به صدای امریکا گفت که طالبان در در هر دو دور حاکمیت خود، ثابت کردند که با آزادی بیان به کلی مخالف اند.

رضایی گفت که طالبان با مسدود کردن فیسبوک می‌خواهند مانع بازتاب "مظالم و جنایت خود از طریق فیس بوک" شوند، چون به گفتهٔ او، اگر ویدیوها و خبرهای جنایات طالبان از طریق این شبکهٔ اجتماعی نشر شود "جهان طالبان را تحت فشار خواهد داد".

این قانونگذار پیشین افغان گفت که طالبان اینگونه می‌خواهند تا از نشر معلومات جلوگیری کنند و در فضای بسته، "به مظالم خود ادامه بدهند".

فیسبوک پرکاربرترین و پرطرفدارترین شبکهٔ اجتماعی در افغانستان است که در بیش از دو و نیم سال گذشته از سانسور گروه طالبان در امان باقی‌مانده است. هرچند به گونهٔ دقیق مشخص نیست که چه تعداد کاربر فیسبوک در افغانستان وجود دارد.

اسماعیل میاخیل، رییس پیشین رادیو و تلویزیون ملی افغانستان می‌گوید که آزادی مطبوعات و رسانه‌ها به عنوان ارکان اساسی دموکراسی، اکنون در افغانستان وجود ندارد.

میاخیل در صحبت با صدای امریکا، تصمیم طالبان مبنی بر محدود یا مسدود کردن فیسبوک در افغانستان را نمادی از ضدیت آن گروه با نظریات مخالف خواند. او گفت: "طالبان سیستم دموکراتیک ندارند و هر نظری که مخالف نظر آنها باشد یا آنرا ضد اسلام می‌خوانند و یا راهی را برای ختم آن می‌یابند".

به باور میاخیل، طالبان تحمل تقابل نظریات مخالف و دگراندیشی را ندارند و دلیل تصمیم آنها به مسدود سازی فیسبوک نیز از این مفکوره نشت می‌گیرد.

به دنبال وضع محدودیت‌های دست و پاگیر طالبان بر آزادی بیان و رسانه‌ها در افغانستان، فیسبوک در زمینهٔ اطلاع رسانی و افزایش آگاهی مردم نقش بارزی را بازی کرده است.

کریم پیکار، تحلیلگر امور سیاسی، به صدای امریکا گفت که رسانه‌های اجتماعی مانند فیسبوک، اغلب به دلیل ظرفیت در انتقال سریع معلومات به مردم، باعث نگرانی برخی از حکومت‌های مستبد مانند طالبان می‌شوند.

پیکار گفت که حکومت طالبان با ممنوع سازی فیسبوک، به نوعی "خود را از جامعه جهانی جدا می‌سازند" که به گفتهٔ وی این سبب "بازنده‌شدن" و پس‌ماندگی حکومت این گروه خواهد شد.

از سوی دیگر، در حالیکه مکاتب متوسطه و لیسه و دانشگاه ها در افغانستان، هنوز به روی دختران مسدود است، فیسبوک، یکی از گزینه‌های مجازی برای دختران محروم از آموزش و رد و بدل کردن معلومات محسوب می‌شود.

عزیزه که پیش از حاکم شدن طالبان بر افغانستان شاگرد صنف دهم مکتب بود، به صدای امریکا گفت که فیسبوک تنها دریچه‌ای است که او را با تحولات و خبرهای جهان، مرتبط نگه می‌دارد.

عزیزه گفت که از طریق فیسبوک، مطالب را در مورد مسایل مختلف خوانده و نیز خبرهای افغانستان و جهان را از صفحات فیسبوک رسانه‌های مختلف مانند صدای امریکا دنبال می‌کند. او از احتمال مسدود شدن فیسبوک در افغانستان نگران است، زیرا برای وی گزینهٔ دیگری برای دسترسی به اطلاعات باقی نمی‌ماند.

نجیب‌الله حقانی، سرپرست وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی حکومت طالبان به تازگی در مصاحبه با طلوع نیوز گفته است که هدف از غور در مورد طرح محدود یا مسدود کردن فیسبوک در افغانستان، در کنار جلوگیری از "هدر رفتن وقت و پول جوانان، مهار کردن انتشار مسایل غیراخلاقی" است.

حقانی گفت: "جوانان ما و شما در حالی که از نظر علمی ضعیف اند، اکثریت آنها بی‌سواد اند، پس این همه وقت تلف کردن با این کار، هدر دادن پول است... حالا یک پالیسی تدوین شده است تا [فیسبوک را] محدود کنیم با ببندیم."

پیش از این وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی حکومت طالبان از ممنوعیت بر شبکه اجتماعی تیک تاک و گیم پابجی خبر داده بود.