کلستر جهانی صحت که شبکه‌ای متشکل از چندین نهاد بین‌المللی به شمول سازمان جهانی صحت است، با نشر گزارشی از آسیب‌پذیری‌های صحی احتمالی در افغانستان ابراز نگرانی کرده است.
در گزارش این کلستر که روز دوشنبه ۲۲ جولای (اول اسد) نشر شد، آمده است که افغانستان با چالش‌های صحی قابل توجهی دست و پنجه نرم می‌کند که مشخصۀ آن سیستم مراقبت صحی شکنند و دسترسی نابرابر به خدمات، به ویژه در مناطق روستایی است.
به گفتۀ گزارش این چالش‌ها ناشی از مشکلات حمل و نقل، کمبود متخصصان مراقبت‌های صحی و دسترسی محدود به خدمات مراقبت‌های صحی با کیفیت است.
کلستر جهانی صحت گفته است: "در سال ۲۰۲۴، کلستر صحت افزایش آسیب‌پذیری‌های صحی را به دلیل هجوم عودت‌کنندگان، زلزله‌های احتمالی و سیل پیش‌بینی می‌کند. این نیاز فوری به زیرساخت‌های گسترد و خدمات ضروری صحی از جمله آمادگی مقابله با شیوع و نظارت بر بیماری‌ها، و مراقبت از تروما را برجسته می‌کند."
این در حالی است که بر اساس برنامه پاسخگویی و نیازهای بشردوستانه در سال ۲۰۲۴، بیش از ۱۷.۹ میلیون نفر به کمک‌های صحی بشردوستانه در افغانستان نیاز دارند.
اما کلستر جهانی صحت گفته است که از این تعداد ۱۲.۸ میلیون نفر تحت پوشش قرار گرفته و ۵.۱ میلیون دیگر از دریافت خدمات صحی محروم مانده اند.
در گزارش آمده است: "از میان ۱۷.۹ میلیون نفری که به کمک‌های صحی بشردوستانه نیاز دارند، ۵۲ درصد کودکان هستند. ۴۶ درصد بزرگسالان و دو درصد افراد مسن هستند. از مجموع افراد نیازمند، هشت درصد افراد دارای معلولیت شدید هستند."
علاوه بر این، کلستر جهانی صحت گفته است که شیوع بیماری‌های ساری، مسایل مربوط به سلامت مادر و کودک، سوتغذیه و بیماری‌های غیرساری به میزان قابل توجهی در میزان مرگ و میر نقش دارند.
اسهالات حاد آبگین، سرخکان، تب خون‌دهنده، تب استخوان شکن، کووید۱۹، سیاه سرفه و ملاریا بیماری‌هایی اند که کلستر جهانی صحت احتمال شیوع و گسترش آن را در افغانستان برجسته کرده است.
همچنان گزارش گفته است که موارد تروما به دلیل آلودگی مواد منفجره، انفجارهای پراکنده، و تصادفات جاده ای همچنان رایج است. بر اساس این گزارش مشکلات روانی-اجتماعی نیمی از جمعیت افغانستان را متاثر می‌کند، طوری که از هر پنج نفر یک نفر به دلیل حوادث آسیب‌زا در عملکرد روزانه دچار اختلال می‌شود.
در گزارش کلستر جهانی صحت آمده است که شرایط زمستانی مشکلات سلامتی را به ویژه برای گروه‌های آسیب‌پذیر مانند کودکان و افراد مسن تشدید می‌کند و منجر به عفونت‌های تنفسی می‌شود.
گزارش بر اساس رده بندی شدت نیازمندی‌های صحی گفته است که ولایت‌های فراه، هلمند، جوزجان، نورستان، پکتیکا، پکتیا، و زابل با نیازهای بحرانی و ۲۷ ولایت دیگر با نیازهای شدید شناسایی شده اند.
بر بنیاد گزارش، برای رسیدگی به ۱۲.۸ نیازمند در بخش صحت، ۳۶۷ میلیون دالر نیاز است که از این میان تا ماه جون سال روان میلادی تنها ۷۸.۵ میلیون آن فراهم شده که ۲۱.۴ درصد مجموع بودجه مورد نیاز را تشکیل می‌دهد.
گزارش گفته که باوجود کمبود بودجه ۴۶ نهاد بشری در بخش صحت، به حدود ۵۹۰هزار نیازمند از طریق ۷۶۳ مرکز صحی در ۲۸۷ ولسوالی ۳۴ ولایت افغانستان خدمات صحی را فراهم کرده است.
بر اساس گزارش بین نومبر ۲۰۲۳ تا آخر جون ۲۰۲۴، بیش از ۵۴۹هزار عودت‌کننده نیز تحت پوشش خدمات صحی قرار گرفته اند.