قصر سفید روز جمعه ۲۹ سپتمبر (هفتم میزان) اعلام کرد که اسراییل و عربستان سعودی در حال حرکت به سمت یک طرح کلی برای یک توافق تاریخی با میانجیگری ایالات متحده برای عادی سازی روابط پس از دههها خصومت میباشند.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی قصر سفید به خبرنگاران گفت: "فکر میکنم همه طرفها چارچوبی اساسی برای آنچه که ما میتوانیم به آن برسیم، تعیین کردهاند."
کربی افزود: "اما، مانند هر تعامل پیچیده، در این تعامل نیز ناگزیر خواهند بود همه باید کاری انجام دهند. و همه باید در مورد برخی چیزها سازش کنند."
ایالات متحده از دیرزمانی از متحدین خود در شرق میانه – اسراییل و عربستان – خواسته است تا روابط دپلوماتیک خود را مانند امارات متحده عرب، بحرین و مراکش با اسراییل، عادی کنند.
در ماه سپتمبر سال ۲۰۲۰ میلادی، امارات متحدهٔ عرب و بحرین در قصر سفید "توافقات ابراهیم" را با اسراییل امضا کردند. سپس سودان و مراکش در چارچوب این سند به ابتکار دونالد ترمپ، رییس جمهور پیشین ایالات متحدۀ امریکا، روابط خود را با اسراییل عادی کردند.
اما خبرگزاری رویترز روز جمعه به نقل از چند منبع آگاه گزارش داد که عربستان سعودی مصمم است در ازای انعقاد یک پیمان دفاعی با ایالات متحده، روابط دیپلماتیک با اسراییل را آغاز کند.
به گفته این منابع که به نامشان اشاره نشده است، چنین پیمانی، واشنگتن را ملزم به دفاع از پادشاهی سعودی در برابر حملات خارجی میکند، اما دربرگیرنده امتیازهای عمدهای برای فلسطینیان و نیز مطالبه آنها برای تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی نیست.
بر اساس این گزارش، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در جریان سفر جو بایدن، رییس جمهوری امریکا، به کشورش در تابستان سال گذشته میلادی خواستار تضمینهای امنیتی از نوع تضمینهای با اعضای ناتو بوده است.
اما فلسطینیها هشدار داده اند که باید در هر توافقی مورد توجه قرار گیرند و گفته اند که بدون راه حل دوکشور، صلحی در شرق میانه وجود نخواهد داشت.
بن سلمان و نبیامین نتنیاهو، صدراعظم اسراییل نیز اخیراً گفته اند که هر دو کشور در حال نزدیکتر شدن به یک توافق استند.
بنیامین نتنیاهو، صدراعظم اسراییل، روز جمعه ۲۲ سپتمبر (۳۱ سنبله) در جریان سخنرانی در مجمع عمومی ملل متحد گفت که کشورش ''در آستانه" بر قراری روابط با عربستان سعودی است و تاکید کرد که فلسطینیها در این مورد ''حق ویتو'' یا مخالفت را نخواهند داشت.
نتنیاهو افزود که توافق سال ۲۰۲۰ میلادی برای عادی سازی روابط با سه کشور عربی دیگر نشانهای از ''طلوع عصر جدیدی از صلح " است و اکنون ''اعتقاد دارم ما در آستانه دستیابی به یک پیشرفت چشمگیرتر صلح تاریخی بین اسراییل و عربستان سعودی قرار داریم.''
این مطلب مرتبط را نیز بخوانید نتنیاهو: اسراییل در 'آستانهٔ' برقراری روابط با عربستان سعودی قرار دارداسراییل و عربستان سعودی روابط دپلوماتیک رسمی ندارند، اما به دلیل وجه مشترک شان—دشمنی با ایران که رقیب دو کشور در منطقه به حساب می رود— گفته میشود که با هم روابط مخفیانۀ امنیتی دارند. اعتقاد بر این است که دولت سلطنتی عربستان سعودی از جمله معدود کشورهای عربی است که ایجاد روابط با اسراییل را زیر بررسی دارد.
پس از امضای "توافقات ابراهیم" روابط اسراییل با کشورهای اسلامی به ویژه کشورهای عربی در حال گسترش است.ریاض از سالها به این سو روابط دپلوماتیک کامل با اسراییل را به راه حل دو کشور مستقل- اسراییل و فلسطین- مشروط دانسته است تا منازعه میان اسراییل و فلسطین که از چندین دهه به این سو ادامه داشته است، پایان یابد. اسراییل و فلسطینیها برای بیش از یک دهه مذاکرات اساسی با هم انجام نداده اند.
در تهیهٔ این مطلب از گزارشهای خبرگزاری فرانس پرس و رویترز استفاده شده است.