گروه جاپانی "نیهون هیدانکیو"، جنبش بازماندگان انفجار بم اتمی در هیروشیما و ناکاساکی، که با نام "هیباکوشا" نیز شناخته می شود، روز جمعه ۱۱ اکتوبر (۲۰ میزان) برنده جایزه صلح نوبل شد.
یورگن واتنی فریدنس، رییس کمیته نوبل ناروی در اوسلو گفت که این گروه که در سال ۱۹۵۶ تاسیس شد، "به دلیل تلاش هایش برای دستیابی به جهانی عاری از سلاح های هستهای و نشان دادن از طریق شهادت شاهدان که سلاحهای هستهای هرگز نباید دوباره استفاده شوند" این افتخار را دریافت کرد.
توشییوکی میماکی، نمایندهٔ بورد مدیران جنبش از برنده شدن این جایزه ابراز شگفتی کرد و با چشمانی اشکبار به خبرنگاران در توکیو گفت: "هیچ وقت فکر نمی کردم این اتفاق بیفتد."
او گفت: "گفته میشود که به دلیل سلاحهای هستهای، جهان صلح را حفظ می کند."
اما او هشدار داد: "اگر روسیه از آنها علیه اوکراین و اسراییل علیه غزه استفاده کند، به اینجا ختم نمیشود. سیاستمداران باید این را بدانند."
کمیته نوبل ابراز نگرانی کرد که "تابوی هستهای" بین المللی که در پاسخ به حملات بم اتمی در اگست ۱۹۴۵ ایجاد شد "تحت فشار" است.
فریدنس به خبرنگاران گفت: "جایزه امسال جایزهای است که بر ضرورت حفظ این تابو هستهای تمرکز دارد. و همه ما به ویژه قدرت های هستهای مسوولیت داریم."
مسکو بارها در تلاش برای منصرف کردن غرب از حمایت از اوکراین که در حال مقابله با تهاجم روسیه قرار دارد، تهدید به استفاده از سلاح هستهای کرده است.
ماه گذشته، ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه، دوکتورین هستهای کشورش را تجدید کرد و با اشاره به اوکراین و حامیان غربی آن گفت که این کشور اجازه استفاده از سلاحهای هستهای علیه کشورهای غیرهستهای را زمانی میدهد که از سوی قدرتهای هستهای حمایت شوند.
رییس جمهور روسیه از بسیار وقت پیش به ایالات متحده و ناتو هشدارداده است که اگر آنان به اوکراین اجازه بدهند که تسلیحات دوربرد غربی را بر قلمرو روسیه استعمال کند، این اقدام دروازهٔ جنگ میان روسیه و کشورهای ناتو را خواهد گشود.
شیگیرو ایشیبا، صدراعظم جاپان گفت که جایزه برای نیهون هیدانکیو "بسیار معنی دار" بود.
کمیته نوبل گفت که سال آینده ۸۰ سال از زمانی که دو بم اتمی امریکا حدود ۱۲۰ هزار نفر از ساکنان هیروشیما و ناکاساکی را کشتند و تعداد قابل ملاحظهای بعداً بر اثر سوختگی و جراحات ناشی از تشعشع جان باختند، جشن می گیرد.
فریدنس خاطرنشان کرد که "سلاح های هستهای امروزی قدرت تخریب بسیار بیشتری دارند. آنها می توانند میلیون ها نفر را بکشند و به طرز فاجعه باری بر آب و هوا تاثیر بگذارند."
او هشدار داد: "یک جنگ هستهای میتواند تمدن ما را نابود کند."
این کمیته خاطرنشان کرد که قدرت های هستهای در حال مدرن سازی و ارتقای زرادخانه های خود هستند و کشورهای جدید "به نظر می رسد در حال آماده شدن برای دستیابی به سلاحهای هستهای هستند".
در حال حاضر نه کشور - ایالات متحده، روسیه، فرانسه، بریتانیا، چین، هند، پاکستان، کوریای شمالی و احتمالا اسراییل - مجهز به سلاح هستهای استند و فهرست این کشورها در طول سالها به جای کوچک شدن رشد کرده است.
سال گذشته این جایزه را نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی در ایران به دلیل نقشاش در مقابله با سرکوب زنان در ایران و همچنین مبارزه برای ارتقای حقوق بشر و آزادی برای همه به دست آورد.
تفویض جوایز نوبل سال ۲۰۲۴ روز دوشنبه با اهدای جایزهٔ نوبل طب به ویکتور امبروس و گری روکون، دو دانشمند امریکایی، به خاطر کشف "مایکرو آر ان ای" و شناسایی نقش آن در چگونگی تنظیم جینها، آغاز شد.
جان هاپفیلد امریکایی و جفری هینتون کانادایی-بریتانیاییتبار روز سه شنبه جایزه نوبل فزیک را به خاطر پیشرفتهای کلیدی در زمینۀ هوش مصنوعی دریافت کردند.
دیوید بیکر و جان جمپر، دو دانشمند امریکایی، و دمیس هسبیس، دانشمند بریتانیایی روز چهارشنبه به خاطر کار شان در زمینۀ شناسایی رمز و راز پروتینها با استفاده از محاسبات و هوش مصنوعی، مستحق دریافت جایزۀ نوبل کیمیا شناخته شدند.
هن کانگ، نویسندهای از کوریای جنوبی، روز پنجشنبه ۱۰ اکتوبر (۱۹ میزان)، جایزه نوبل در بخش ادبیات سال ۲۰۲۴ را برای نثر شاعرانهاش که به گفتهٔ اکادمی سویدن "با آسیبهای تاریخی مقابله میکند و شکنندگی زندگی انسانها را آشکار میسازد"، دریافت کرد.
قرار است برندگان جایزه نوبل اقتصاد به تاریخ ۱۴ اکتوبر اعلام شود.
در تهیهٔ این مطلب از گزارش خبرگزاری فرانس پرس استفاده شده است.