سرمفتش ویژۀ ایالات متحده برای بازسازی افغانستان (سیگار) امروز پنجشنیه ششم جنوری ( ۱۶ جدی) گزارشی را در مورد شماری از مسایل و تحولات مهم در افغانستان به کانگرس امریکا، وزارت خارجه، وزارت دفاع و مردم امریکا منتشر کرد.
سیگار در گزارش ربع وار – از اول جولای تا ۳۱ سپتمبر ۲۰۲۱ – گفته است که اخیراً عملکرد ایالات متحده را در راستای ایجاد نیروهای امنیتی افغان، بهبود حکومت‌داری، تسهیل توسعه اقتصادی و اجتماعی و مبارزه با کشت و قاچاق مواد مخدر تفتیش، ارزیابی و بررسی کرده است.
در گزارش آمده است که یکی از یافته های آنها نشان می‌دهد که هیچ استراتیژی یا برنامه خاصی برای بازسازی افغانستان پس از گفتگوهای صلح با طالبان ایجاد نشده است.
سیگار می‌گوید که از زمان خروج نیروهای امریکایی از افغانستان در ماه آگست، پروژه‌های بازسازی ایالات متحده در آن کشور متوقف شده است، اما کمک‌های بشردوستانه به افغان‌ها ادامه دارد.
جان ساپکو، سرمفتش ویژه ایالات متحده برای بازسازی افغانستان (سیگار) گفته است که از زمان خروج نیروهای امریکایی از افغانستان در ماه آگست، دیگر هیچ نیروی امنیتی و دفاعی افغان وجود ندارد و علاوه بر پروژه‌های مهم بازسازی، حاکمیت قانون، حقوق زنان و دختران و اهداف مهم دیگر در معرض تهدید مستقیم رژیم طالبان قرار دارد.
او همچنین گفت که رهنمودات جدید طالبان که زنان بدون مردان نمی‌توانند خانه را ترک کنند، دسترسی زنان به مراقبت‌های صحی را بیشتر محدود کرده است.
سیگار به نقل از سازمان ملل متحد تخمین می‌زند که ۵۱ هزار مادر در افغانستان ممکن در عدم مراقبت‌های طبی اضطراری در هنگام زایمان جان خود را از دست بدهند.
علل فروپاشی نظام افغانستان
در گزارش سیگار آمده است که هیچ یکی از پالیسی‌ها و یا ادارات حکومت ایالات متحده منجر به فروپاشی حکومت در افغانستان نشده است، بلکه بر اساس این گزارش نتیجه تصامیم نادرست در دو دههٔ پسین سبب وضعیت کنونی در افغانستان شده است.
سیگار می‌گوید که سقوط افغانستان "قبل از فرار اشرف غنی و قبل از ورود طالبان به کابل" برنامه‌ریزی شده بود.
شماری از مقامات پیشین دولت افغانستان می‌گویند که در پی توافق طالبان و ایالات متحده، ستون‌های جمهوری افغانستان ضعیف شد و پس از توافق، نیروهای افغان برای جنگ تنها ماندند.
چند روز پیش، حمدالله محب، مشاور پیشین امنیت ملی افغانستان نیز گفت که فکر نمی‌کردند امریکا این گونه افغانستان را ترک کند.
آقای محب در یک مصاحبه به صدای امریکا گفت که تصمیم خروج آقای غنی از کابل زادۀ رویدادها و جریانات سه سال گذشته بود، نه اینکه فقط در چند روز یا هم در آخرین مقطع اتخاذ شده باشد. او گفت که تصمیم خروج آقای غنی از افغانستان "صد درصد" به سود افغانستان بوده است.
پیش از این، زلمی خلیلزاد، نمایندهٔ ویژهٔ پیشین ایالات متحده برای مصالحهٔ افغانستان گفت که توافقنامهٔ دوحه فرصت گفتگوهای بین الافغانی را مساعد کرد، اما به گفتۀ وی جمهوری افغانستان و گروه طالبان هردو در ناکامی آن باید مقصر شناخته شوند.
آقای خلیلزاد در مصاحبه‌ای به صدای امریکا گفت که تفاوت‌ها و اختلافات میان دو جانب، پیش از سقوط افغانستان، سبب ناکامی مذاکرات بین الافغانی شد.
او از توافقنامهٔ دوحه که میان امریکا و گروه طالبان به تاریخ ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ امضا شد دفاع کرده گفت که دلیل دیگری که ایالات متحده چنین تصمیم را اتخاذ کرد، تغییر در جهان و به میان آمدن اولویت‌های تازه بود؛ مانند رسیدگی به توازن قدرت در آسیا و تغییر وضعیت در افغانستان، زیرا این کشور دیگر مرکز تهدید تروریزم جهانی نبود.
این مقام پیشین امریکایی افزود که اگر رییس جمهور غنی در افغانستان باقی می‌ماند، فرصت بهتر رسیدن به یک توافق مساعد می‌شد. او افزود که آقای غنی در مورد خروج نیروهای امریکا و مقاومت نیروهای افغان محاسبهٔ درست نداشت.
هزینه‌ٔ امریکا در افغانستان
در گزارش سیگار آمده است که ایالات متحده در دو دهه گذشته، ۱۴۶ میلیارد دالر را برای بازسازی افغانستان تخصیص داده و ۸۹ میلیارد دالر برای ایجاد، آموزش و تجهیز نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان به مصرف رسانیده است.
در گزارش سیگار آمده است که در طول دو دهه جنگ در افغانستان حدود ۲۴۰۰ عسکر امریکایی و ۱۲۳۳ قراردادی که ۴۵ تن آنان امریکایی بودند، کشته شده و ۲۱ هزار عسکر امریکای و ۱۴۲۷ قراردادی زخمی شده اند.
به گفته مقامات افغان، حداقل ۷۰ هزار نیروی امنیتی و دفاعی افغانستان و ده‌ها هزار غیرنظامی در جنگ افغانستان کشته و زخمی شده اند.
طالبان در ۱۵ آگست وارد کابل شدند، اما هنوز هیچ کشوری حکومت آنها را به رسمیت نشناخته است.