مقامات وزارت امور مهاجرین و عودت‌کنندگان حکومت طالبان می‌گویند که طی ۲۰ ماه گذشته یک میلیون و ۳۰۰ هزار مهاجر افغان به کشورشان برگشته اند.
خلیل‌الرحمان حقانی، سرپرست این وزارت روز یکشنبه ۲۸ می (هفتم جوزا) در مراسم توزیع کمک به نیازمندان در کابل گفت که این مهاجرین از کشورهای مختلف از جمله پاکستان، ایران، اروپا و سایر کشورها به افغانستان بازگشت کرده اند.
بر اساس ارقام این وزارت، طی یک ماه اخیر نزدیک به ۹۳ هزار مهاجر افغان از خارج، به ویژه کشورهای همسایه، ایران و پاکستان، به کشورشان برگشته اند. بخشی از این مهاجرین به گونۀ داوطلبانه، اما بخش بزرگ آنان به طور اجباری برگشت داده شده اند.
حقانی دلیل برگشت این شمار مهاجرین افغان را از کشورهای همسایه و اروپا بهبود وضعیت امنیتی در افغانستان بیان کرد.
او افزود: "شش تا هشت میلیون مهاجر در خارج داریم، آنها امید دارند که به افغانستان بیایند و وطن شان را آباد کنند..." حقانی ادعا کرد که جامعه جهانی نمی‌خواهد افغان‌ها به کشور شان برگردند و برخلاف خواهان بیرون شدن بیشتر آنان از افغانستان اند.
سرپرست وزارت امور مهاجرین و عودت‌کنندگان حکومت طالبان افزود که این مهاجرین به همکاری نهادهای امدادرسان بین‌المللی تحت پوشش برنامه‌های امدادرسانی قرار گرفته اند.
در این حال، بر اساس گزارش‌ها، کمیشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان گفته است که بازگشت متداوم مهاجرین افغان از کشورهای همسایه با تورم فزاینده اقتصادی و کمبود اشتغال در کشورهای میزبان مرتبط است.
بر اساس ارقام موجود، حدود سه میلیون مهاجر افغان در پاکستان به سر می‌برند که تنها بیش از ۳۰۰ هزار آن پس از اگست ۲۰۲۱، زمانی که طالبان دوباره بر افغانستان مسلط شدند، به آن کشور پناه بردند. حدود ۱.۵ میلیون مهاجر افغان در پاکستان سند قانونی اقامت دارند، تعداد هم پاسپورت دارند و متباقی فاقد اسناد اند.
آمار اداره حمایت از مهاجرین در ایران نشان می‌دهد که در حال حاضر نزدیک به چهار میلیون مهاجر افغان در ایران زندگی می‌کنند که رسماً ثبت شده اند و بر اساس برخی گزارش‌ها، ممکن بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار مهاجر افغان نیز بدون اسناد قانونی در ایران به سر ببرند.
ایران به دلیل وضع تعزیرات شدید کشورهای غربی از رهگذر اقتصادی در تنگنا قرار گرفته و همین فشارها سبب شده که این کشور آمادۀ پذیرش مهاجران نباشد. در این حال، تنش‌های اخیر میان حکومت ایران و طالبان بر سر حقابۀ دریای هلمند به گفتۀ آگاهان دلیلی دیگری است که بر وضعیت مهاجران افغان در ایران تاثیرات منفی گذاشته است.
افغانستان یکی از کشورهایی است که بیشترین مهاجر را در جهان دارد. با تسلط دوبارۀ طالبان بر افغانستان در اگست ۲۰۲۱ میلادی، روند مهاجرت افغان‌ها به کشورهای همسایه و اروپا افزایش یافته است.
بیکاری، ترس از بازداشت و انتقامجویی، قوانین سختگیرانۀ طالبان، دسترسی به زندگی مرفه از جمله دلایلی اند که افغان‌ها، به جوانان را وادار می‌سازد تا به مهاجرت های غیر قانونی رو بیاورند.