سازمان داکتران بدون مرز (MSF) می‌گوید که نظام صحی بد، فقر، ناداری و محدودیت‌ها فراراه زنان، شهروندان افغانستان را از خدمات صحی اساسی محروم کرده است.
سازمان داکتران بدون مرز ناوقت روز دوشنبه ششم فبروری (۱۷ دلو) بحران درازمدت بشری و وضعیت بد اقتصادی را به عنوان موانع دایمی بر سر راه خدمات صحی در افغانستان بیان کرده است.
این سازمان می‌گوید که یک سروی را در مورد دسترسی به خدمات صحی در افغانستان انجام داده است و بسیاری از مردم گفته اند که به دلیل وضعیت بد اقتصادی، به خدمات صحی دسترسی ندارند.
سازمان داکتران بدون مرز می‌گوید که ۹۱.۲ درصد از اشتراک‌کنندگان در این نظرسنجی گفته اند که درآمد شان در سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است که نسبت به سال ۲۰۲۱ افزایش ۱۵ درصدی را نشان می‌دهد.
این سازمان می‌گوید که این افراد برای تامین مخارج خانواده خود مجبور به گرفتن قرضه یا فروش اجناس و املاک خود هستند.
بر اساس این گزارش، ۹۵.۵ درصد از اشتراک‌کنندگان در این نظرسنجی اعلام کرده اند که به دلیل کمبود پول و درآمد به خدمات بهداشتی و درمانی دسترسی ندارند و این رقم نسبت به سال ۲۰۲۱ میلادی ۲۰ درصد افزایش یافته است.
یافته‌های این سروی نشان می‌دهد که ۹۵ درصد از اشتراک‌کنندگان گفته اند که در ۱۲ ماه گذشته در تامین مواد غذایی با مشکل مواجه بوده اند.
داکتران بدون مرز از افزایش بیکاری، محرومیت مردم از حقوق اولیه و افزایش قیمت‌ها به عنوان اولین مرحله از موانع دایمی خدمات صحی در افغانستان یاد کرده است.
همچنان این سازمان تحریم‌های جامعه جهانی و منجمدشدن حدود هفت میلیارد دالر سرمایه‌های افغانستان را از موانع خدمات صحی خوانده است.
در این گزارش آمده است که گاهی زنان افغان با سوتغذیه شدید مواجه می‌شوند که حتا قادر به شیردادن به فرزندان خود نیستند. به گفتۀ این سازمان، برخی از زنان افغان در بوتل به کودکان تازه متولد شده خود چای می‌دهند که پیامدهای بسیار بدی دارد.
این گزارش گفته است که ۸۸ درصد از اشتراک‌کنندگان گفته اند که به دلیل مشکلات اقتصادی درمان خود را به تاخیر انداخته اند یا به موقع به مراکز درمانی مراجعه نکرده اند که نسبت به سال ۲۰۲۱ افزایش ۱۴.۳ درصدی را نشان می‌دهد.
سازمان داکتران بدون مرز، نبود مراکز صحی مجهز، امکانات و کارمندان کافی را از دیگر مشکلات عمده فراراه خدمات صحی در افغانستان خوانده است.
فیلیپه ریبیرو، رییس داکتران بدون مرز در افغانستان، گفت: "این بدان معنا است که ساکنان مناطق دورافتاده در افغانستان برای دسترسی به خدمات صحی با کیفیت مجبور اند مسافت‌های طولانی را طی کنند، در حالی که بسیاری از مردم این کار را نمی‌کنند. نمی‌توان امیدوار بود که ... پایان جنگ موانع خدمات صحی را به طور کامل کاهش می‌دهد."
بر اساس این گزارش، ۶۰ درصد از اشتراک‌کنندگان در سروی گفته اند که در مقایسه با مردان در افغانستان، زنان در دسترسی به خدمات صحی با مشکل مواجه اند. به گفتۀ آنان، زنان به دلیل فرهنگ و محدودیت‌های اجتماعی نمی‌توانند بدون حجاب به مراکز صحی و درمانی مراجعه کنند.
سازمان داکتران بدون مرز، تصمیم حکومت طالبان مبنی بر ممنوعیت آموزش دختران و کار زنان در سازمان‌های غیردولتی را از موانع مهم دسترسی به خدمات صحی در افغانستان خوانده است.
این در حالی است که حکومت طالبان در دسمبر ۲۰۲۲ ممنوعیت بر تحصیل دختران در پوهنتون‌ها و کار زنان در سازمان‌های غیردولتی را وضع کرد.
بر اساس گزارش داکتران بدون مرز، در حالی که نیاز به داکتران و متخصصان زن در اکثر مراکز صحی افغانستان زیاد است، گفته می‌شود که تامین این نیاز در حال حاضر دشوار شده است.
داکتران بدون مرز می‌افزاید که کارمندان/داکتران زن آنها در سال گذشته به بیش از ۴۲هزار زن حین زایمان در افغانستان کمک کردند که از این میان بیش از هشت‌هزار زایمان سخت و پیچیده بوده است.
این سازمان می‌گوید: "جلوگیری از تحصیل و کار زنان، جان مادران و کودکان را در معرض خطر بزرگی قرار می‌دهد."
داکتران بدون مرز از جامعه جهانی و مقامات طالبان خواسته است که به خدمات صحی در افغانستان توجه کنند تا موانع دسترسی به خدمات صحی در این کشور برطرف شود.
در این گزارش آمده است: "سیاست‌گذاران، تمویل‌کنندگان و مقامات محلی باید فوراً بر تقویت مراقبت‌های اولیه صحی در سطح ولسوالی‌ها تمرکز کنند تا روند دسترسی به خدمات صحی بهبود یابد. بازیگران بین‌المللی باید مسایلی را حل کنند که به رفع بحران اقتصادی کمک می‌کند. زنان باید اجازه داشته باشند که بیاموزند و به دنبال فرصت‌های شغلی باشند، درآمد خانواده خود را بلند ببرند و اطمینان از وجود نیروی کار کافی زن برای رفع نیازهای کشور حاصل شود."
این در حالی است که برخی دیگر از نهادهای بین‌المللی از عدم دسترسی به خدمات صحی در افغانستان به دلیل مشکلات اقتصادی ابراز نگرانی کرده اند.
این نهادها گفته اند که ممنوعیت تحصیل دختران و کار زنان در سازمان‌های غیردولتی در افغانستان، دسترسی شهروندان به ویژه زنان را به خدمات صحی در این کشور دشوار خواهد کرد.