پاکستان از اخذ فیس از آنعده شهروندان افغان دفاع کرده است که یا آن کشور را ترک میکنند و یا هم منتظر اند تا در یکی از کشورهای غربی مسکن گزین شوند؛ مقامات پاکستان گفته اند که این تصمیم در مطابقت به قوانین مهاجرت آن کشور قرار دارد.
افرادی که شامل پرداخت فیس میشوند، شامل دهها هزارافغانی است که برای ماموریت نظامی ناتو به رهبری ایالات متحده در افغانستان کار میکردند و پس از مسلط شدن طالبان در آگست ۲۰۲۱، از ترس انتقامجویی این گروه، کشورشان را ترک کردند.
یک مقام ادارهٔ مهاجرت پاکستان با تایید این موضوع روز جمعه گفت که هر شهروند افغان که در انتظار عزیمت به کشور سوم است، به دلیل اقامت بیشتر از وقت تعیین شده در ویزه و یا هم به دلیل نداشتن مدارک اقامت قانونی بیش از ۸۰۰ دالر جریمه پرداخت خواهد کرد.
این مقام ادارهٔ مهاجرت پاکستان که نخواست نامش در گزارش ذکر شود، به صدای امریکا گفت: "حکومت برای آنان یک لطف بزرگ میکند. در غیر آن، آنان در ازای هر هفته باید این مبلغ جریمه را پرداخت کنند."
مقامات ایالات متحده گفته اند که نزدیک به ۲۵ هزار افغان ممکن واجد شرایط ویزۀ خاص مهاجرت به ایالات متحده ( اس آی وی) باشند. در عین حال، بریتانیا گفته است که در سالهای پیشرو بیش از ۲۰ هزار افغان در این کشور مسکن گزین خواهند شد.
سفارتهای غربی مقیم اسلام آباد، پایتخت پاکستان، که مایل اند شماری از افغانهای واجد شرایط بپذیرند، نگرانی خود را از وضع جریمهٔ نقدی افغانها بیان کرده و گفته اند که این اقدام بیسابقه است. این کشورهای غربی از طریق ادارات سازمان ملل متحد نگرانی خود را با مقامات پاکستانی در میان گذاشته اند.
یک روز پیش از این، سخنگوی وزارت خارجه پاکستان ادعاهای "نادرست" رسانهها را رد کرد که قانونی بودن جریمه مالی را زیر سوال می برد یا اینکه آن را مختص افغانستان می دانند.
ممتاز زهرا بلوچ روز پنجشنبه در یک کنفرانس خبری گفت که قوانین مهاجرت پاکستان مانند قوانین مهاجرت سایر کشورها از جمله بریتانیا، آنعده افرادی را جریمهٔ نقدی میکنند که یا بیشتر از معیاد ویزهشان در آن کشور اقامت داشته اند و یا از قوانین مهاجرت تخطی کرده اند.
او گفت: "بنابراین هر گونه جریمهای که پاکستان تحمیل کرده و یا تحمیل خواهد کرد، در مطابقت با قوانین ما قرار خواهد داشت."
وضع جریمهٔ نقدی افغانهایی که در صدد خروج از پاکستان استند، در حالی اعمال شده است که پاکستان کم و بیش ۱.۷ میلیون شهروند خارجی بدون مدارک قانونی را از آن کشور به صورت دسته جمعی اخراج میکند به شمول افغانهایی که به صورت غیر قانونی در آن کشور زندگی میکنند و یا بیشتر از معیاد ویزهٔشان اقامت کرده اند.
بر اساس آماری که روز جمعه منتشر شد، این تصمیم حکومت پاکستان سبب شده تا از اوسط ماه سپتمبر سال روان میلادی تا حالا نزدیک به ۳۶۰ هزار افغان به کشورشان برگردند. مقامات پاکستان در عین حال گفته اند آنعده از افغانهایی که منتظر اسکان مجدد به ایالات متحده و یا سایر کشورها استند، به افغانستان اخراج نمیشوند.
حکومت پاکستان همچنین گفته است که با تشریک مساعی ادارهٔ بین المللی مهاجرت ۱.۴ میلیون پناهجوی افغان که به صورت قانونی در آن کشور زندگی میکنند و بیش از ۸۰۰ هزار مهاجر افغان که در نزد حکومت آن کشور ثبت شده اند، هدف اخراج اجباری قرار نمیگیرند.
ملل متحد و شرکای آنان به کرات از اسلامآباد خواسته اند تا روند اخراج اجباری افغانها را به تعویق بیاندازد، زیرا از یک سو زمستان سخت پیشرو است و از سوی دیگر، این کشور با بحران بشری مواجه است.
فیلیپا کندلر، نمایندهٔ کمشنری عالی ملل متحد در امور پناهندگان در پاکستان، روز سهشنبه گفت، برگشت دسته جمعی مهاجران افغان به کشورشان در حالی موجب افزایش بحران در افغانستان میشود که درجهٔ سرما در برخی مناطق از قبل زیر منفی چهار درجهٔ سانتیگراد رسیده است.
کندلر گفت: "بسیاری از افغانهایی که از پاکستان به کشورشان بر میگردند، به ویژه زنان و کودکان آسیب پذیر استند و آنان ممکن به دلیل سرمای شدید زمستان و نداشتن پناهگاه مناسب، جانهایشان را از دست بدهند.