افشاگری تازه در مورد ملا منصور، رهبر پیشین طالبان

رهبر پیشین طالبان، در بهار ۲۰۱۶، به هدف خریداری و جمع آوری کمک‌های مالی به طالبان، به امارت متحدۀ عرب سفر کرده بود.

روزنامۀ واشنگتن پست با بیان این مطلب گزارش داده است که امریکایی ها فرصت اندکی داشتند تا او را در امارات دستگیر کنند، اما چنین اقدامی با خطرات احتمالی سیاسی و دیپلوماتیک توام بود.

این سفر درست پس از آن صورت گرفته بود که به نقل از روزنامۀ واشنگتن پست مذاکرات سری میان رهبران طالبان، حکومت افغانستان و امریکا در حال وقوع بود و ملا منصور به طالبان دستور شرکت در این مذاکرات پنهانی را داده بود.

پس از اقامت چند روزه در شهر دبی، ملا منصور به ایران و سپس، به گزارش واشنگتن پست، رهسپار پاکستان می شود، جائیکه در حملۀ طیارۀ بدون سرنشین امریکا، کشته شد.

اما چرا ایالات متحده کسی را از بین ببرد که به بارو برخی از مقامات، می توانست طالبان را به میز مذاکره بیاورد و در نهایت طولانی ترین جنگ امریکا در افغانستان را خاتمه دهد.

روزنامه به نقل از استیف کول، نویسندۀ امریکایی، نوشته است که پس از آنکه حامد کرزی رهبری ادارۀ موقت افغانستان را در آخر ۲۰۰۱ بر عهده گرفت، اجازۀ مذاکره با رهبران طالبان را صادر کرد، اما دونالد رامسفلد، وزیر دفاع وقت امریکا، چنین گفتگو ها ها را "غیر قابل قبول" دانست و حتا برخی از رهبران طالبان که خواستند تسلیم شوند، به نوشتۀ واشنگتن پست، به زندان گوانتانامو در کیوبا منتقل و محبوس شدند.

هفت ماه پس از آنکه ملا منصور به حیث رهبر طالبان انتخاب شد، تلاش‌ها برای مذاکره با طالبان از سر گرفته شد. به نوشتۀ واشنگتن پست، بر خلاف ملا عمر، بنیانگذار گروه طالبان، ملا منصور، اهل معامله بود.

واشنگتن پست بدون ذکر نام از قول یک مقام امریکایی دخیل در قضایای افغانستان نوشته است که ملا منصور در فبروری ۲۰۱۶ میلادی، آغاز مذاکرات صلح را پذیرفت، اما همه طرف ها تعهد کرده بودند که هرگاه مذاکره به عامۀ مردم افشا شود، همه آنرا تکذیب خواهند کرد.

به نوشتۀ این روزنامه، مقام‌های امریکایی در مورد طالبان دیدگاه‌های متفاوت داشتند، برخی به این باور بودند که چندین سال جنگ با نظامیان امریکایی، طالبان را " سرسخت تر، زشت تر و هشیار تر" ساخته و برخی دیگر باورمند بودند که دیگر رهبران طالبان معتدل‌تر شده اند. شماری از این مقام‌ها حتا گفته اند که برخی از مقامات طالبان در جریان مذاکرات تایید کردند که در زمان اقتدار آن گروه، مرتکب اشتباهات شدند—مثل ممنوعیت دختران از مکتب.

به نوشتۀ واشنگتن پست، مقامات امریکایی از سفر های معمول ملا منصور و برخی دیگر از رهبران ارشد طالبان به دبی آگاه بودند و برخی مقامات ایالات متحده حدس می زدند که امریکا ممکن از سفر ملا منصور به حیث یک عنصر برای چانه زنی استفاده کند. حتی شماری از مقامات امریکایی از اقدامات خطرناک تر حمایت می کردند و آن اینکه ملا منصور به صورت مخفی دستگیر شود و بالایش فشار آورده شود تا در مذاکرات صلح سهم بگیرد و بعد از آن ویرا آزاد کنند.

به نوشتۀ واشنگتن پست، در آن زمان گفتگو های در قصر سفید صورت گرفت تا از حکومت فدرال امارات متحدۀ عرب خواسته شود تا ملا منصور را دستگیر کند—البته بدون اینکه مقامات محلی دبی را از آن آگاه کنند، مقامات محلی که ممکن ملا منصور را کمک می کردند تا او فرار کند. هنوز این بحث ها در امریکا ادامه داشت که معلومات استخباراتی تازه رسید که ملا منصور زود می خواهد دبی را ترک کند.

روزنامه در ادامه می نویسد که سوزان رایس، مشاور امنیت ملی رئیس جمهور وقت ایالات متحده، به سفیر امارت متحدۀ عرب در واشنگتن تماس تیلفونی گرفت و او را از حضور ملا منصور در دبی آگاه کرد. سفیر امارات وعده داد تا اقدامات امنیتی بیشتر را در آن کشور روی دست بگیرد. اما لحظاتی بعد خانم رایس خبر می شود که ملا منصور به سمت ایران پرواز کرده است.

خانم رایس، به نقل از واشنگتن پست، از مقامات امارات خواست تا آنان طیاره را بر گردانند، اما مقامات امارات می‎گویند که بسیار ناوقت شده است.

شماری از مقامات امریکایی قصر سفید را مقصر می دانند، زیرا به گفتۀ آنان مقامات امریکایی بیش از حد لازم در مورد ملا منصور بحث کردند که آیا دستگیر شود یا خیر و اگر شود چگونه. اما برخی از مقامات دیگر امریکایی می گویند که مقامات امارات نمی خواستند ملا منصور دستگیر شود و چنین وانمود کردند که آنان چانس دستگیری ملا منصور را از دست دادند.

مقامات امارات متحدۀ عرب هیچگاهی به صورت علنی نگفته اند که آنان از حضور ملامنصور در آن کشور آگاه بودند و یا تلاش کردند او را دستگیر کنند. اما در ملاقات های خصوصی با مقامات امریکایی تایید کردند که رهبر طالبان در آن کشور سفر کرده بود.

مقامات امریکایی گفته اند، پس از آنکه ملا منصور دبی را درک کرد، آنان در مورد حضور ملا منصور در ایران، معلومات اندکی داشتند. برخی حدس و گمان می زدند که ملا منصور تلاش می کرد در ایران منابع مالی به دست بیاورد تا اتکای طالبان به پاکستان به خصوص استخبارات آن کشور کمتر شود.

به نوشتۀ واشنگتن پست، به تاریخ ۲۰ می ۲۰۱۶، مقامات قصر سفید معلومات استخباراتی را به دست آوردند که ملا منصور ایران را ترک کرده است و احتمالاً راهی پاکستان شده تا به زودی همسر دیگر بگیرد.

به نوشتۀ واشنگتن پست تصمیم در مورد اینکه آیا منصور کشته شود یا خیر، مربوط به بارک اوباما، رئیس جمهور پیشین ایالات متحده بود.

روزنامه می نویسد که با وجود توافق ملا منصور برای گفتگو های سری، مقامات نظامی ایالات متحده در مورد تعهد ملا منصور برای ادامۀ گفتگو ها شک و تردید داشتند. به نوشتۀ واشنگتن پست، ملا منصور مذاکرات صلح بین المللی که در آن رهبران طالبان دخیل باشد، قبول نداشت و در عین حال، طالبان تحت امرش به حملات انتحاری در کابل و سایر نقاط افغانستان ادامه دادند.

به نوشتۀ واشنگتن پست، همین دو عامل، حد اقل جنرال جان نکلسن، قوماندان ماموریت قاطع در افغانستان را متقاعد کرده بود که ملا منصور "علاقمند صلح" نیست .

اما در عین حال، شماری از مقامات امریکایی طرفدار از بین رفتن ملا منصور نبودند. آنان استدلال می کردند که حد اقل ملا منصور با قبول خطر نماینده های خود را دستور داده تا با مقامات افغان و امریکایی در دوحه، پایتخت قطر، گفتگو کند، چیزی که ملا عمر هیچگاهی آنرا انجام نداد.

با وجود اختلاف نظر مقامات امریکایی در مورد کشتن ملا منصور، طیارۀ بدون سر نشین ایالات متحده، به تاریخ ۲۱ می ۲۰۱۶ موتر حامل ملا منصور را در قلمرو پاکستان هدف قرار داد که در اثر آن ملا منصور و راننده اش، کشته شد.

پاسپورت ملا منصور که در موتر پیدا شد، نشان می داد که رهبر پیشین طالبان در جریان یک سال، ۱۳ بار به امارات متحدۀ عرب سفر کرده بود.