به دنبال پیروزی مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست جمهوری ایران، وزارت خارجۀ حکومت طالبان ابراز امیدواری کرده است که روابط میان کابل و تهران در حکومت وی بیشتر تقویت شود.
ضیا احمد تکل، معاون سخنگوی وزارت خارجۀ حکومت طالبان، روز یکشنبه هفتم جولای (۱۷ سرطان) با فرستادن پیامی به رسانهها، انتحاب حکومت جدید را به "مردم و نظام جمهوری اسلامی ایران" تبریک گفت.
او افزود: "امارت اسلامی افغانستان [حکومت طالبان] امیدوار است، با روی کار آمدن حکومت جديد روابط میان دو کشور همسایه و مسلمان در زمینههای گوناگون بیشتر تقویت [شود] و گسترش یابد."
کمیسیون انتخابات ایران صبح شنبه گفت که در دور دوم انتخابات ۳۰ میلیون و ۵۳۰هزار و ۱۷۵ رای را شمرده است که بر اساس آن مسعود پزشکیان، ۱۶ میلیون و ۳۸۴هزار و ۴۰۳ رای کسب کرده و سعید جلیلی رقیب وی ۱۳ میلیون و ۵۳۸هزار و ۱۷۹ رای به دست آورده است.
در همین حال، حامد کرزی، رییس جمهور پیشین افغانستان، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران موفقانه خوانده و گفته است که "با مشارکت سیاسی و حضور مردم در پای صندوقهای رای" همراه بود.
او ضمین تبریکی این رویداد سیاسی به مردم و دولت ایران گفته است: "برای رییس جمهور منتخب جمهوری اسلامی ایران جناب داکتر مسعود پزشکیان، آرزوی کامیابی نموده توفیقات مزید شان را خواهانم. امیدوارم در زمان ماموریت ایشان روابط دوستانه میان دو کشور باهم برادر بیشتر از پیش تحکیم یابد."
عبدالله عبدالله، رییس پیشین شورای مصالحه، نیز ضمن تبریکی ریاست جمهوری به پزشکیان، گفته است که افغانستان و ایران دارای مشترکات دینی، تاریخی و فرهنگی اند.
او با بیان اینکه افغانستان و ایران در مراحل مختلف در کنار یکدیگر بوده اند، گفته است: "ایران اکنون میزبان میلیونها هموطن ما میباشد و به کمکهای بشردوستانۀ خود به مردم افغانستان ادامه میدهد."
مسعود پزشکیان نهمین رییس جمهور ایران است. قرار بود انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۲۰۲۵ برگزار شود، اما مرگ ابراهیم رییسی، رییس جمهور پیشین ایران سبب برگزاری انتخابات زود هنگام در این کشور شد. رییسی به تاریخ ۱۹ ماه می سال روان میلادی در اثر سقوط هلیکوپتر کشته شد.
روابط طالبان با ایران
از زمانی که طالبان در اگست ۲۰۲۱ بار دیگر بر افغانستان مسلط شدند، تهران، پیوسته به دنبال نفوذ خود در حکومت طالبان بوده است.
همچنان ایران از جمله کشورهایی است که سفارت خود را در کابل باز نگه داشته و با آنکه حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته است در ماه فبروری ۲۰۲۳ سفارت افغانستان در تهران را به طالبان تحویل داد.
تحلیلگران میگویند که در کوتاه مدت، سیاست حکومت پزشکیان در برابر طالبان تغییر نخواهد کرد، چون کارکرد ایران در قبال افغانستان بیشتر استخباراتی و امنیتی است.
طارق فرهادی، تحلیلگر مسایل سیاسی به صدای امریکا گفت که رییس جمهور در ایران از صلاحیت عام و تام در این زمینه برخوردار نیست، بلکه رهبر مذهبی ایران و مقامات امنیتی این کشور در چنین موارد صلاحیت دارند.
او افزود: "در درازمدت روابط ایران و افغانستان مربوط به این میشود که روابط ایران با کشورهای منطقه چی رقم تحول میکند و تا حدی مربوط به این میشود که در امریکا چی میگذرد و در ماه نومبر کی رییس جمهور میشود و در نتیجۀ آن ایران به کدام طرف میرود، به طرف نرم شدن اوضاع با امریکا و باقی دنیا، یا اینکه سختگیرتر شده میرود."
پیش از این، الکس واتانکا، بنیانگذار و رییس برنامه ایران در انستیتوت شرق میانه مستقر در شهر واشنگتن دیسی، به صدای امریکا گفته بود که رژیم ایران به دلیل برخی از اختلافات دو جانبه، حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته است. این اختلافات شامل امنیت سرحدی و توزیع آب میشوند.
سال گذشته تنشها میان ایران و طالبان بر سر جریان آب از دریای هلمند افزایش یافت، تنشهایی که سبب درگیری و کشته شدن دو محافظ سرحدی ایران و یک محافظ سرحدی طالبان شد.
ایران و طالبان در گذشته نیز روابط پیچیدهای داشتند. در جریان جنگهای داخلی افغانستان در دهه ۱۹۹۰ میلادی، ایران از نیروهای حمایت میکرد که بر ضد طالبان جنگ میکردند، به خصوص پس از آنکه طالبان در سال ۱۹۹۸ نه دپلومات ایرانی را در شهر مزار شریف کشتند.
به گفته واتانکا، ''برای ایرانیها هنوز بسیار زود است فراموش کنند که طالبان در دهه ۱۹۹۰ چه بودند.''