مارکس پوتزل، معاون نمایندهٔ ویژهٔ سرمنشی ملل متحد برای افغانستان، امروز ۲۷ سپتمبر (پنجم میزان) در نشست شورای امنیت این سازمان در مورد وضعیت افغانستان پیرامون موضوعات متعدد از جمله مسدود ماندن مکاتب دختران صحبت کرد.
آقای پوتزل گفت: "در جریان بحث‌های ما با مقامات خود خواندهٔ طالبان، رهبران طالبان گفتند که این تصمیم [مسدود ماندن مکاتب متوسطه و لیسهٔ دختران] توسط ملا هبت‌الله آخندزاده، اتخاذ و حفظ شده است و تندروان نزدیک به او از آن دفاع کرده‌اند."
پوتزل گفت که سایر اعضای این گروه که اگر با این تصمیم مخالفت هم دارند، "یا نمی‌توانند و یا هم نمی‌خواهند این مسیر را تغییر بدهند."
ساعاتی پیش از اظهارات این مقام ملل متحد، شیر محمد عباس ستانکزی، معین وزارت خارجۀ حکومت طالبان، با تاکید بر بازگشایی هرچه عاجل مکاتب به روی دختران گفت که هیچ کسی از فرضیت تعلیم انکار نمی‌تواند و به گفتۀ او، همۀ مردم خواستار بازگشایی مکاتب دختران اند.
ستانکزی تاکید کرد که اگر حکومت طالبان می‌خواهد وحدت ملی را مستحکم کند، باید با بازگشایی مکاتب دخترانه زمینۀ آموزش آزادانه را برای همگان فراهم کند.
جامعهٔ بین‌المللی بار بار از حکومت طالبان خواسته است تا مکاتب متوسطه و لیسهٔ دختران را بازگشایی کند و شماری از کشورها و سازمان‌ها تقاضا کرده اند که این موضوع باید با کمک‌‌هایی که به افغانستان می‌شود، ربط داده شود.
مارکس پوتزل با اشاره به مسدود ماندن مکاتب دختران در افغانستان افزود که این محدودیت نشان می‌دهد که طالبان در مقابل بیش از ۵۰ در صد جمعیت این کشور بی‌تفاوت بوده و مایل اند خطر انزوای بین المللی را بپذیرند.
نقض حقوق بشر
معاون نمایندهٔ ویژهٔ سرمنشی ملل متحد برای افغانستان با اشاره به درگیری‌ها میان طالبان و نیروهای مخالف این گروه در پنجشیر، بغلان، کاپیسا، تخار و بدخشان گفت: "گزارش‌های آزاردهنده و نیز ویدیوها و عکس‌هایی وجود دارد که نمایانگر احتمال تخطی‌های جدی حقوق بشری در پنجشیر است."
او گفت که ملل متحد از طالبان خواسته است که این موارد را به گونۀ جدی تحقیق کنند، اما به گفتۀ او، با وصف وعدۀ طالبان برای تحقیقات در این زمینه، تا کنون پیشرفت و وضعیت چنین تحقیقی نامعلوم است. او افزود که یوناما این گزارش‌ها و سایر موارد نقض حقوق بشری را محتاطانه نظارت خواهد کرد.
برخی از شخصیت ها از جمله "جبهۀ مقاومت ملی افغانستان'' و شماری از گروه‌های مدافع حقوق بشر مدعی شده اند که طالبان مرتکب نقض جدی حقوق بشر در پنجشیر شده اند.
چندی پیش ویدیوهایی در شبکه‌های اجتماعی نشر شد که در آن چندین نفر در یک ساحۀ کوهستانی توسط افراد مسلح به گلوله بسته می‌شوند. گفته شده است که کشته شدگان که شمار شان هشت نفر خوانده شده است، اعضای اسیر جبهۀ مقاومت و از باشندگان ولسوالی‌های دره و خنج بودند که توسط طالبان در کوه‌های درۀ کرامان ولسوالی دره کشته شدند.
به دنبال نشر این ویدیوها و انتقادات گستردۀ بین‌المللی، وزارت دفاع طالبان گفت که در مورد آن تحقیق می‌کند، اما تا کنون نتایج چنین تحقیقی از سوی طالبان نشر نشده است.
افزایش نا امنی‌ها
در عین حال،معاون نمایندهٔ منشی عمومی ملل متحد در افغانستان هشدار داد که شاخهٔ خراسان گروه داعش حملات خود را در افغانستان افزایش داده است.
مارکس پوتزل گفت که طالبان هشدارهای قبلی ملل متحد در رابطه به قابلیت گروه داعش- خراسان را نادیده گرفتند، اما به گفتۀ او، این گروه در چند ماه گذشته نشان داده که می‌تواند حملات به شمول ترور شخصیت‌های نزدیک به طالبان، حمله بر دفاتر خارجی، انفجار‌ها و حملات را کتی بر همسایه‌های افغانستان را انجام دهد.
او به گونۀ خاص از حمله بر سفارت روسیه در کابل نامبرد که در آن ده نفر به شمول دپلوماتان روسی کشته شدند.
در بیش از ۱۳ ماه گذشته که طالبان بر افغانستان مسلط شده اند، گروه داعش مسوولیت بیشترین حملات در افغانستان و نیز راکت‌پراگنی به کشورهای همسایۀ شمالی افغانستان را به دوش گرفته است.
مارکس پوتزل همچنان گفت که حضور ایمن الظواهری، رهبر القاعده در افغانستان، تعهد طالبان برای مبارزه با دهشت افگنی را زیر سوال برده است.
جو بایدن، ریيس جمهور ایالات متحده، به تاریخ اول اگست ۲۰۲۲ اعلام کرد که ایمن الظواهری، رهبری شبکهٔ القاعده، در اثر حملهٔ طیارهٔ بی‌سرنشین امریکا در منطقهٔ شیرپور کابل کشته شد.
پوتزل هشدار داد که اگر طالبان از فرصت ایجاد شده توسط جامعهٔ بین‌المللی وارد تعامل سازنده نشوند، واضح نیست که چه اتفاق خواهد افتاد. او گفت که انزوا، فقر، تنش داخلی - این همه چیزهای است که ممکن اتفاق بیافتد و "سبب مهاجرت‌های گسترده و منتج به محیطی خواهد شد که برای سازمان‌های دهشت افگنی مفید خواهد بود و برای مردم افغانستان بیچارگی را به بار خواهد آورد."
با تاکید بر این نکته، آقای پوتزل گفت: "به همین دلیل ما باید تعامل کنیم. هدف تعامل ما ترویج حکومتداری در افغانستان است که به سود مردم افغانستان کار کند و به نورم‌های جامعهٔ بین المللی احترام بگذارد."
واکنش سایر اعضای شورای امنیت
در این نشست شورای امنیت ملل متحد، نمایندگان ناروی، یوگاندا، هند، ایرلند، چین، بریتانیا، مکسیکو، کینیا، گابون، برازیل، البانیا، امارات متحدهٔ عرب، روسیه، ایالات متحد، فرانسه، ایران، قرغیزستان و پاکستان نیز سخنرانی کردند.
فوزیه کوفی، عضو پارلمان پیشین افغانستان که در این نشست دعوت شده بود، ضمن یاد آوری از محدودیت‌های طالبان بر زنان افغان، خواستار وضع تعزیرات بیشتر بر شمار مشخصی از رهبران طالبان شد تا به گفتهٔ او، آنان مسیر خشونت را ترک کرده و به مذاکرات واقعی صلح حقیقی برگردند.
خانم کوفی گفت: "من از این شورا می‌خواهم تا یک میکانیزم قوی را برای یک گفتمان سیاسی ایجاد و در واقع تسهیل کند. امروز چشم میلیون‌ها نفر به این شورا است که چه تصمیم اتخاذ کرده می‌تواند."
او در خطاب به جامعهٔ بین المللی گفت که در جریان یک سال گذشته در مقابل تعامل خویش با طالبان چه دستآوردی داشته است.
روچیرا کامبوج، نمایندۀ هند، با اشاره با فیصله‌نامهٔ ملل متحد گفت که از خاک افغانستان نباید برای "پناه‌دادن، آموزش، پلان‌گذاری یا تمویل اقدامات تروریستی استفاده شود، به شمول گروه‌های لشکر طیبه و جیش محمد"، دو گروهی که در پاکستان مستقر است.
منیر اکرم، نمایندهٔ پاکستان در ملل متحد، نیز به مشکل تروریزم در افغانستان اشاره کرده گفت که کشورش از ترویرزمی که از افغانستان برمی‌خیزد و در آن کشور صورت می‌گیرد، نگران است. او گفت که از طالبان توقع دارند تا اجازه ندهند که تروریستان از خاک افغانستان علیه همسایه‌ها یا کشورهای دیگر استفاده کنند.
آقای اکرم از شماری از گروه‌های تروریستی، به شمول تحریک طالبان پاکستان، داعش و القاعده یاد آوری کرده و گفت که اسلام آباد از تمامی تلاش‌ها برای از بین بردن این گروه‌ها حمایت می‌کند. نمایندهٔ پاکستان، حکومت طالبان را "حکومت انتقالی" خوانده و خواستار احیای استثنای محدودیت سفر به طالبان شد.
چیگ شوانگ، نمایندهٔ چین، در این نشست گفت که افغانستان پس از ۲۰ سال جنگ و رنج وارد یک مرحلهٔ بازسازی صلح آمیز شده است و اکنون باید مردم افغانستان در مورد آیندهٔ خویش تصمیم اتخاذ کنند. نمایندهٔ چین که صحبت‌هایش ترجمه می‌شد، نیز حکومت طالبان را "حکومت انتقالی" خواند. او گفت: "سازنده نیست که حکومت انتقالی افغانستان به گونهٔ متداوم متهم شده و زیر فشار قرار داده شود."
او همچنان گفت که از استثنای محدودیت سفر بر طالبان نباید منحیث ابزار برای مذاکرات استفاده شود. نمایندهٔ چین همچنان افزود که دارایی‌های منجمد شدهٔ افغانستان باید به گونهٔ فوری برای بهبود زندگی افغان‌ها و بازسازی اقتصادی استفاده شود. او همچنان خواستار برگرداندن فوری این دارایی‌ها به مردم افغانستان شد.
باربرا ودوارد، نمایندهٔ بریتانیا، در این نشست گفت که برای این که دارایی‌ها دوباره برگشتانده شود، به یک بانک مرکزی نیاز است که بتواند به گونهٔ شفاف با رهبری مسلکی عملی کند و کنترول این را داشته باشد که از انحراف پول‌ها به تروریزم جلوگیری کند. او افزود که تقاضا برای برگشتاندن دارایی‌ها، پیش عملی از شدن از این مراحل، نه مسوولانه بوده و نه هم با تعهد واقعی جلوگیری از تمویل دهشت افگنی سازگار است.
نمایندهٔ بریتانیا گفت که طالبان باید بر تعهدات خود در مبارزه با تروریزم در توافقنامهٔ دوحه عمل کنند، به حقوق بشری تمام افغان‌ها احترام بگذارند و زنان اجازه بدهند تا در اقتصاد این کشور سهم بگیرند، زیرا "معاونت‌های بشری می‌تواند مردم را کمک کند، اما مشکل افغانستان را حل نمی‌کند."
انا استیگنیوا، نمایندهٔ روسیه، در نشست امروزی که از طریق ترجمان صحبت‌هایش نشر می‌شد، بر ایجاد صندوق امانت برای دارایی‌های افغانستان در سویس انتقاد کرده گفت که "ما خواستار استرداد فوری "دارایی‌های سرقت شده" به مردم افغانستان استیم.
پس از مسلط شدن طالبان بر افغانستان میلیاردها دالر دارایی بانک مرکزی افغانستان در کشورهای خارجی به ویژه ایالات متحده منجمد شده است.
نمایندۀ روسیه در ملل متحد همچنان خواستار آغاز مجدد تحقیقات در رابطه به جنایات جنگی شد که به گفتهٔ او "امریکا و متحدان‌اش در افغانستان مرتکب شده اند."
جفری دی‌لورینتس، نمایندهٔ ایالات متحده، در این نشست خطاب به طالبان گفت که پیش از تسلط آنان دختران به مکتب می‌رفتند و تنها تهدیدی به آنان "طالبان" بودند. او گفت که طالبان باید به والدینی گوش فرا دهند که خواستار بازگشایی مکاتب دختران اند.
در پاسخ برخی از اعضای این شورا که خواستار استرداد فوری دارایی‌های افغانستان اند، نمایندهٔ امریکا در اشاره به حضور رهبر القاعده در افغانستان گفت که "هیچ کشوری که خواهان محدود کردن تروریزم در افغانستان باشد، از دسترسی طالبان به ۳.۵ میلیارد دالر حمایت نمی‌کند."
او خطاب به نمایندهٔ روسیه گفت که "شما در سال‌ها ۱۹۹۰ از افغانستان رانده شدید و در موقفی قرار ندارید که به ما یا دیگران لکچر بدهید". او همچنان افزود که روسیه به کرات از همسایگی‌اش یاد کرده است و اکنون زمان آن فرا رسیده است که با افغانستان کمک کند.
نصیر احمد فایق، سرپرست نمایندگی دایمی افغانستان در ملل متحد، گفت که زنان و دختران افغان تحت حکمروایی طالبان از حقوق بنیادی خویش محروم شده اند. او خواستار اعاده حقوق زنان و دختران و تمامی افغان‌ها شده و از اعضای شورای امنیت ملل متحد خواست از این صدا حمایت کنند.
او همچنان با اشاره به وضعیت وخیم اقتصادی و بشری در افغانستان خواستار حمایت دوامدار جامعهٔ بین المللی شد.
فایق گفت: "من از این شورای می‌خواهم تا از تمامی منابع، به شمول تعزیرات برای تضمین صلح و ثبات در افغانستان استفاده کند.. هیچ سیستمی بدون احترام و پذیرفتن خواست‌های مردم بقا نمی‌داشته باشد و حکمروایی با زور فقط سبب تنش می‌شود و افغانستان را از صلح و ثبات و شکوفایی محروم می‌سازد."