ده‌ها فعال افغان و نهاد آموزشی و حقوق بشر در یک نامۀ سرگشاده عنوانی انتونیو گوتیرش، منشی عمومی سازمان ملل متحد، نسبت به اظهارات اخیر روزا اوتنبایووا، نماینده ویژه منشی عمومی سازمان ملل متحد در امور افغانستان و رییس یوناما، در مورد آموزش دختران افغان در مدارس دینی، نگرانی عمیق خود را ابراز داشتند.
در این نامه که حدود ۶۰ نهاد و ۷۷ فعال حقوق بشر و آموزش، قاضی، وکیل مدافع، نویسنده، خبرنگار و مقام‌های حکومت پیشین افغانستان پای آن امضا کرده اند، اظهارات اوتنبایووا "غیرمسوولانه" و "عادی‌سازی" ممنوعیت آموزش دختران خوانده شده است.
در این نامه آمده است که اوتنبایووا در یک نشست شورای امنیت ملل متحد، به تاریخ ۲۰ دسمبر سال ۲۰۲۳ گفته بود که "شواهد بیانی فزاینده وجود دارد که نشان می‌دهد که دختران می‌توانند در مکاتب اسلامی که به نام مدرسه شناخته می‌شود، درس بخوانند".
اوتنبایووا همچنان گفته بود: "طالبان به هیچ گونه نظارت بر این مدارس اجازه نمی‌دهند و نمی‌دانیم در آنجا چه آموزش داده می‌شود."
در این نامه ضمن تاکید بر ضرورت آموزش عصری به دختران افغان، ابراز نگرانی شده است که افزایش تعداد مدارس دینی از زمان به قدرت رسیدن طالبان در سرتاسر افغانستان، سبب "افراطی سازی جمعی جوانان" شده که تاثیر آن "فراتر از افغانستان" خواهد رفت.
پیش از این، دیدبان حقوق بشر نیز با آموزش دختران در مدارس دینی به جای مکاتب مخالفت کرده و گفته است که مدارس نمی‌توانند جایگزین مکاتب باشند.
این مطلب مرتبط را نیز بخوانید هیدر بار: برای ادامه تحصیل دختران مدارس نمی‌توانند بدیل مکاتب شونداین گروه در این نامه، از عملکرد یوناما از زمان آغاز حکومت طالبان در ماه اگست سال ۲۰۲۱ ابراز نارضایتی کرده و از موضع این اداره در قبال طالبان، و آنچه "نگرانی اندک یوناما در مورد تخطی‌های جدی حقوق بشر، به خصوص در قبال زنان و دختران" خوانده شد، انتقاد کرده و آن را غیر قابل باور خواندند.
امضا کنندگان این نامه، خواستار تغییر موضع و عملکرد یوناما در قبال رویکرد طالبان شده است.
آنان از ملل متحد خواسته اند تا طالبان را ترغیب کند که به معکوس سازی پالسی‌های مغایر حقوق زنان و دختران و به طور کل حقوق بشر، بازگشایی مکاتب و دانشگاه‌ها به روی دختران، عدم اشاعۀ مفکوره‌های افراطی در مکاتب و مدارس بپردازد.
همچنان، امضا کنندگان این نامه خواستار حضور قوی ملل متحد در افغانستان و انتخاب رییس موثر برای یوناما که دارای تجربه و کار مرتبط به افغانستان باشد، شده اند
ارتقای ظرفیت مالی و سیاسی یوناما به نظارت، تحقیق و گزارش‌دهی موثر در قبال تخطی از حقوق بشر در افغانستان و ملاقات‌های ماهانه یوناما با اعضای جامعه مدنی و فعالین حقوق بشر به هدف مشوره و کسب معلومات از آنان در مورد موضوعات مختلف مرتبط به حقوق بشر، حقوق زنان، اوضاع اقتصادی، معارف و امور سیاسی در افغانستان از خواست‌های دیگر این فعالان از منشی عمومی سازمان ملل متحد است.